AMD, HD 7000 serisi kartlarla uğraşmayı sonunda bırakarak yeni bir GPU'ya sahip yepyeni bir grafik kartı ortaya çıkardı. Konumuz, Hawaii XT grafik işlemcili Radeon R9-290X.
Radeon R9-290X, AMD'nin rakibi Nvidia'nın en üst düzey kartı GTX Titan'ı, daha da önemlisi GTX 780'i hedef alıyor. AMD'nin aynı amacı taşıyan bir önceki çift GPU'lu kartı HD 7990, fiyatı ve rakibine yakın performansıyla dikkat çekiyordu.
Çoklu GPU'ya sahip kartlara güvenmeye başladığınızda şöyle bir sonuç ortaya çıkıyor: Benzer güce sahip tek GPU'lu seçenekler her zaman daha avantajlılar. Tek GPU ile herhangi bir oyunu çalıştırmanız mümkün. Çoklu GPU'lara güvenmek ise bir grafik devi için çok daha riskli bir iş.
Bu sorunu çözmek isteyen AMD, Nvidia'nın muazzam GK 110 silikonuna rakip, etkileyici bir GPU ortaya çıkarmayı başarmış. Hawaii XT aslında yeni bir grafik teknolojisi sunmuyor, aslında temel olarak Radeon çekirdeklerindeki Graphic Core Next (GCN) mimarisinden farkı olmayan bir işlemci var karşımızda. Ancak küçük bir farkla: Bu kez onlardan 2.816 adet var. HD 7970/R9-280X'teki 2.048 çekirdeğe kıyasla bu önemli bir artış sayılabilir.
Buna ek olarak karttaki ROP sayısı da ikiye katlanmış, 1GB GDDR5 bellek daha eklenmiş. Bunların tümü, 512-bit'lik bellek veri yolu üzerinde çalışıyor. Bu ekstralar, Hawaii XT GPU'nun muazzam bir grafik çipi olduğunun ispatı. İşlemci GK 110'daki 7 milyar transistöre ve 561mm2'lik die boyutuna yetişemiyor olabilir, ancak 6 milyar transistöre ve 435mm2'lik die hiç de geri kalmadığını gösteriyor.
Ateşli tartışma
AMD, Nvidia'nın amiral gemisi kartlarında büyük, ağır ve güçlü grafik çipleri kullanma trendini takip etmedi. Bunun yanında şirket, GPU çekirdek saat hızını değiştirme konusunda da farklı bir yol tercih etti. Nvidia, Kepler kartlarında GPU Boost işlevini sunarken ve bunları GTX 700 için yenilerken AMD, rakibinin peşinden koşmak zorunda kaldı.
Son zamanlarda daha çok ısıya dayanan dinamik saat hızlarını işe yarar hale getiren ilk kartlar Nvidia'ya aitti. Şimdiyse AMD R9-290X, GPU saat hızını neredeyse tamamen ısıya bağlıyor.
Bunun anlamı artık saat hızları hakkında çok fazla konuşmamızın mümkün olmadığı. Zira saat hızları artık sabit değiller ve güç, ısı durumuna göre yükselip alçalabiliyorlar. R9-290X, 1GHz çekirdek hızına sahip; ne kadar hızlı çalışacağı ise 95 santigrat derecelik "hedef sıcaklığa" ne kadar yaklaştığına bağlı.
95 derece size çok sıcak gelmiş olabilir, ancak AMD işlemcinin tüm hayatı boyunca güvenle bu sıcaklıkta çalışabileceğini söylüyor. Firmanın yaptığı açıklamaya göre hedef sıcaklığı 95 derecenin altına düşürmenin herhangi bir teknik nedeni yok.
R9-290X'ın bu sıcaklıklara ulaştığında son derece gürültülü olduğunu söyleyelim. Oyunları ses iptal etme özelliğine sahip kulaklıklarla oynuyorsanız sorun yok, ancak çoğu kullanıcı bundan hoşlanmayacaktır. Üstelik varsayılan "Über" modundan bahsettiğimizi, bu modun fan hızının sadece yüzde 55'ini kullandığını söyleyelim. Fanın hızı yüzde 100'e ulaştığında bilgisayarınızdan çıkan ses kulağınızı daha da tırmalayacak.
Sessizlik isteyenlere çözüm var
AMD, yüksek gürültü sorununu çözmek üzere son nesil HD 7970'lerde ortaya çıkardığı çift BIOS anahtarları korumuş. Bu sayede fan en yüksek yüzde 40 performansla çalışıyor. Ancak bunun anlamı, kartın 1GHz saat hızına ulaşmadan çok daha önce 95 dereceye ulaşacak olması.
AMD'nin referans soğutucusu yüzde 40'ta aslında oldukça sessiz çalışıyor ve sizi oyunun sesini açmak zorunda bırakmıyor. Ancak bu muhtemelen 1.500 TL'nin üzerinde yatırım yaptığınız kartınızın performansının bir kısmını çöpe atmanız anlamına da geliyor. Fanlar yüzde 40'a kısıtlanmışken GPU'nun en fazla 850MHz'e yükseldiğini gördük. Bu ise en üst referans saat hızından 150MHz kaybettiğimiz anlamına geliyor. Yine de gürültülü "Über mod"u çalıştırabilmek için fazlasıyla oyun tutkunu olmanız gerekli.
Fan hızı kısıtlaması, Catalyst Control Centre üzerinden kolayca değiştirilebiliyor. Yani en üst düzey performansa ihtiyaç duymadığınızda gerekli ayarı kolayca yapabiliyorsunuz.
Peki ya performansı?
R9-290X'in ana hedefi GTX 780 olsa gerek. GTX Titan, AMD için iyi bir hedef olabilir, dahası GK 110'un overclock olanağı, onu tek GPU'lu en hızlı grafik kartı konumunda tutmaya neredeyse devam ediyor. Neredeyse diyoruz, çünkü aradaki fark oldukça küçük, bazı oyunlarda ise GTX 780 geride bile kalabiliyor.
R9-290X, GTX 780'den daha ucuz, fazlasıyla pahalı Titan'dan ise çok daha hesaplı. Üstelik kartı kulağınızın pasını akıtacak "Über mod"da çalıştırdığınızda son oyunlarda GTX 780'i geçtiğini, dahası bazen fark attığını görüyorsunuz.
Kaynak tüketimi bol oyunlardan Company of Heroes 2 ve GRID 2'de R9-290X, rakibini rahatça geçiyor. Diğer oyunlardaki fark daha küçük olsa da önemsiz değil. R9-290X'ın GTX 780'den daha hızlı bir kart olduğunu, çoğu durumda GTX Titan'ı da geçtiğini gördük. Kart, Sessiz Mod'da dahi GTX 780 ile aynı seviyede performans verdi. Yani fan hızını düşürmenin performanstaki etkisi konusunda endişelenmenize gerek yok.
Testlerimizde En düşük FPS'de AMD, yine GTX 780'i geçti. Ortalama FPS ise kartlarda birbirine yakın seviyelerde seyretti. Radeon'un sağladığı avantajın geliştirilmiş bellek yapılandırmasına ve 512-bit bellek veri yoluna bağlı olduğunu düşünüyoruz.
Teknik analiz
Teknik analiz
AMD'nin R9-290X'i, 6 grafik hız testinin dördünde Nvidia'nın GTX Titan'ını geride bırakmayı başardı. Bu, şamatacı 290X için bir galibiyet sayılıyor. Kartın fazlasıyla sesli, güce aç ve ağır olması, performans karşılaştırmalarında rol oynamıyor.
DirectX 11 tessellation performansı
Heaven 4.0 – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 33.7 (17.4)
AMD R9-290X 'Quiet' ('Sessiz mod') – 31.8 (16.4)
Nvidia GTX Titan – 37 (18.2)
Nvidia GTX 780 – 33.2 (16)
DirectX 11 oyun performansı
Bioshock Infinite – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 57 (16)
AMD R9-290X 'Quiet' – 56 (16)
Nvidia GTX Titan – 60 (11)
Nvidia GTX 780 – 56 (11)
Company of Heroes 2 – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 29 (15)
AMD R9-290X 'Quiet' – 29 (15)
Nvidia GTX Titan – 25 (12)
Nvidia GTX 780 – 22 (11)
GRID 2 – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 86 (68)
AMD R9-290X 'Quiet' – 75 (61)
Nvidia GTX Titan – 77 (61)
Nvidia GTX 780 – 70 (50)
Total War: Rome II – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 36 (13)
AMD R9-290X 'Quiet' – 32 (14)
Nvidia GTX Titan – 33 (12)
Nvidia GTX 780 – 30 (9)
Metro Last Light – FPS: daha yüksek, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 26 (13)
AMD R9-290X 'Quiet' – 23 (13)
Nvidia GTX Titan – 24 (13)
Nvidia GTX 780 – 23 (13)
En yüksek ısı performansı
100% GPU yükleme – ºC: daha soğuk, daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 95
AMD R9-290X 'Quiet' – 95
Nvidia GTX Titan – 80
Nvidia GTX 780 – 80
En yüksek platform güç performansı
GRID 2 – Watt: daha düşük değerler daha iyi
AMD R9-290X 'Über' – 383
AMD R9-290X 'Quiet' – 313
Nvidia GTX Titan – 300
Nvidia GTX 780 - 283
Karşılaştırma ve sonuç
GTX 780 ve GTX Titan, genel deneyim olarak hala bazıları için başarılı bir kart olmaya devam edecek. GK 110 GPU daha büyük bir çip olsa da ve üzerinde daha çok transistör barındırsa da, çok daha serin çalışıyor ve güç kaynağınızdan çok fazla güç talep etmiyor. "Über mod" ile GTX 780'in stok performansını karşılaştırdığımızda, Radeon'un 100W daha fazlasını çektiğini görüyoruz. Üstelik GTX 780'in ısı hedefini 95 derece olarak ayarladığımızda kart 82 dereceyi geçmekte bile zorlandı.
Nvidia'nın kartı, AMD'ninkiyle kıyaslandığında üzerindeki dev soğuyucuyla beraber daha sessiz. R9-290X ise yüzde 55 fan hızına ulaştığında sizi rahatsız etmeye başlıyor.
Ancak tüm bunlar R9-290X'ın çoğu alanda etkileyici bir galibiyet aldığının habercisi. GTX 780'den hem daha ucuz, hem de daha hızlı olan kartı biraz overclock ederseniz, neredeyse yarı fiyatına GTX Titan performansı elde etmeniz mümkün. Tek gerçek dezavantaj, çipin ürettiği sıcaklık ve onu kullandığınız sırada çıkan gürültü.
Nvidia'nın yakında satışa sunmayı planladığı GTX 780 Ti'nin ise R9-290X'i mağlup etmek üzere tasarlanacağını tahmin etmek zor değil. Bunun AMD tarafından bir övgü olarak algılanması gerekiyor.
Son kararımız
AMD için mutlu son: Grafik devi sonunda Nvidia'nın performansına yetişen, dahası onu çoğu zaman geçen tek GPU'lu bir kart yapmayı başardı.