Grip aşısı her yıl karşımıza çıkan, sıkıcı bir uğraş olabilir ancak hastalanmamak için gerekli olduğu da kesin. Peki bir kez aşı olduktan sonra, ömür boyu bir kez daha aşı olmanız gerekmese büyük bir uğraştan kurtulmuş olmaz mıydınız? Ömür boyu işe yarayacak bir aşı imkansız değil ve önümüzde halen uzun bir yol bulunsa da bu alanda gelişmeler yaşanmakta.
New Scientist'in açıkladığına göre, grip virüsü büyük, küresel "tuzak" proteinler kullanarak bağışıklık sistemimizin dikkatini çekiyorlar. Normalde kullandığımız aşılar, bu proteinlere karşı bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor. Ancak bu tuzak proteinler, adlarından da anlaşılabileceği gibi, birkaç yıl sonra bağışıklık sistemimiz tarafından tanınmaz hale geliyorlar. Bu yüzden de bir sonraki grip salgınının nasıl bir şey olacağını tahmin etmek ve buna karşı önlem almak için milyonlarca dolar harcanıyor.
Ancak bu tuzakların arkasında, virüsün çoğalmasına ve bizi etkilemesine sebep olan gizli proteinler bulunuyor. Bu proteinler yapısal olarak çok daha istikrarlı. Eğer bir şekilde bağışıklık sistemimizi bu proteinleri tanımak için uyarabilirsek, vücutlarımız grip virüslerini yıllar içerisinde "unutmayacaklar" ve aşıların da tekrarlanmasına ihtiyaç duyulmayacak. Ancak New Scientist'te de belirtildiği üzere bu gizli proteinler ayırmak çok kolay olmuyor.
Yıllar boyunca uğraştıktan sonra bu hafta iki araştırma grubu, H1N1 gizli proteinlerin bir sürümünü üretmeyi başardıklarını duyurdular. Bu gruplardan biri, Hollanda'da yer alan Crucell Vaccine Institute ve Kaliforniya'da yer alan Scripps Research Institute idi ve diğeri National Institutes of Health'de yer almaktaydı. Ne yazık ki grupların çalışmaları hayvan deneylerinde karışık sonuçlar sundular. Birinci grubun çözümü, fareleri ölümcül dozdaki H1N1 gribinden korurken, çok farklı olan H5N1 kuş virüsünden de korumayı başardı. Ne yazık ki bu sonuç, maymunlarda ölümcül olmayan dozlarda H1N1 virüsünde sadece az miktarda ateş düşürmeyi başardı ama aşılanmış maymunlar, birkaç virüs türüne karşı antikor ürettiler.
İkinci grubun çözümünde ise, bağışıklık tepkisi görülmekteydi ancak hastalanmayı engelleyecek kadar güçlü değildi. Ölümcül dozda H5N1 gribi ile test edilen farelerin tamamı hayatta kalırken, denek olarak kullanılan altı dağ gelinciğinden sadece 4'ü hayatta kaldı ve grubun açıklamasına göre gelinciklerin sistemi, insan tepki sistemi için çok daha uygun bir sistem.
Henüz grip için tek aşıyı bulabilmiş olmasak da, uzmanlar bu alanda yapılan çalışmaların oldukça ümit verici olduğunu söylemekteler. University of London'dan Jon Oxford, BBC'ye "daha önce bu alanda yapılanlara göre büyük bir sıçrama" cümlesini kurmakta...