Her yılın bu dönemlerinde tekrar tekrar sorulan "FIFA mı; PES mi?" sorusunun 2013 sürümü, geçtiğimiz günlerde tedavüle girdi. Son birkaç yıldır bu sorunun cevabı hep aynı oluyordu: FIFA... PES ise, iyiden iyiye FIFA'nın gölgesinde kalmıştı.
Peki ama 2013 sürümlerinde de durum aynı mı? PES artık yolun sonuna mı geldi; yoksa küllerinden tekrar mı doğacak. İşte bu incelememizde, PES serisinin, PES 2013 ile savaşın neresinde olduğuna karar vermeye çalışacağız.
Grafik ve ses: Fazla şey beklemeyin
Xbox 360 ve PS3 gibi, ömrünü doldurmak için gün sayan konsolların sunduğu güç ile yeni bir oyun yapmak pek kolay olmasa gerek. Bunun en güzel kanıtı ise, hem FIFA, hem de PES cephesinde kendini iyice hissettiren "grafiklerde kısır döngü" olayı. PES 2013'te devrim yaratacak grafikler bekliyorsanız hemen bu beklentinizden vaz geçin. Hatta konuya sadece grafik açısından bakarsak, 2012 sürümünden farklı bir oyun bile beklemeyin. Biraz önce de söylediğimiz gibi, eldeki olanaklarla daha iyisini yapmak neredeyse imkansız. Ancak PES serisinin 2014 sürümü ile birlikte Fox Engine grafik motoruna geçeceğini hatırlatmakta yarar var. Bu geçiş sonrasında çok daha gelişmiş grafikler göreceğimize şüphe yok. Ancak bu gelişmiş grafiklere Xbox 360 ya da PS3 üzerinden ulaşmamız biraz güç görünüyor. Aynı şeyi PC için söyleyemeyiz tabii ki... Şu anda PC'lerin de önündeki engel, aslında eskiyen konsollardan başka bir şey değil.
Kısacası PES 2013'ün grafik kalitesi konusunda söylenecek çok fazla şey yok. Grafiklerin neredeyse aynı kalmasına bir de Jon Champion ve Jim Beglin'in artık kabak tadı vermeye başlayan maç anlatımları eklenince, ilk bakışta biraz parlatılmış bir PES 2012 ile karşı karşıya kaldığınızı zannedebilirsiniz. Ama durum aslında pek böyle değil; önemli yenilikler buz dağının ardında gizli...
PES Full Control ile yeni dönem
Sonda söyleyeceğimizi şimdiden söyleyelim: PES serisi, 2013 sürümü ile özlediğimiz PES 6 zamanlarına adeta selam çakıyor. 2013 ile seri, birkaç yıl önce başından kalkamadığımız, FIFA serisini ezip geçen havasını tekrar yakalamak adına çok büyük bir adım atmış durumda. Peki Konami, bunu başarmak için neler yaptı?
Öncelikle bizi en çok etkileyen geliştirmeden bahsedelim. Oyunun yapay zekası, geride kalan birkaç yıla oranla son derece önemli bir yol katetmiş durumda. PES 2013'ü eskisi gibi zevkli kılan en büyük etken de zaten bu. Artık kontrol ettiğiniz oyuncu topu ayağına aldığında, boştaki takım arkadaşları etkileyici koşular yaparak sizden gelecek ara pasları bekliyor. Ya da defansta kontrol etmediğiniz oyunculari rakip oyuncuları gayet mantıklı bir biçimde markaja alıyor. Özetlemek gerekirse, artık sahada topu alıp haldır haldır koşma günleri geride kaldı.
Konami, PES 2013'te top kontrolü ve oyuncu hareketleri konularında da önemli yenilikler sunuyor bizlere. Şirket, tüm bu yeniliklere, genel olarak "PES Full Control – PES Tam Kontrol) adını vermiş. Tam Kontrol başlığı altında sayılabilecek çeşitli alt başlıklar var. Şimdi gelin, biraz da bunlara göz atalım...
PES 2013 ile gelen bambaka bir oynanış...
PES 2013, belki de PES tarihinde ilk kez, pasları ve şutları tamemen manuel olarak kontrol etmemize izin veriyor. Sadece tek bir tuşa basarak tüm konrolü elinize alabiliyor, yapay zekanın yardımını sıfıra indirebiliyorsunuz. Bundan sonra topu yönlendirmek, vuruşun ya da pasın hızına ve şiddetine karar vermek tamamen size kalıyor.
Oyun içerisinde hemen fark edilen, Konami'nin de ballandıra ballandıra bahsettiği yeniliklerden bir diğeri ise oyuncuların topla buluşma anları. Artık kontrol ettiğiniz oyuncuya atılan bir topta yapabileceğiniz tek şey topu ayağınıza yapıştırmak değil. Dilerseniz bunu da yapabiliyorsunuz tabi ama daha da etkileyici işler yapmanız mümkün. Örneğin topun hızından da yararlanarak, karşınızdaki savunma oyuncusunu geçebilir, topu hafifçe kaldırarak takım arkadaşınıza, hiç durdurmadan pas atabilirsiniz. Gerisini sizin hayal gücünüze bırakıyoruz.
Dribling, yani top sürme konusunda da kayda değer iyileştirmeler yapıldığını söyleyebiliriz. FIFA'da sık sık kullandığımız "skill moves", PES 2013'te de kendini iyiden iyiye hissettiriyor. Top sürerken veya rakibinizi geçerken sayısız özel hareket yapma şansınız var. Hatta bu hareketleri yıldız oyuncular söz konusu olduğunda, onlara has hareketler bile olabiliyor. Bu arada oyuncuların koşuş şekillerinden vücut hareketlerine kadar kendilerine has özellikleri bulunduğunu belirtmeden geçmeyelim. Konami, işte tüm bu "oyuncuya özel" konularını "Player ID" adı altında topluyor ve bizlere öyle sunuyor.
Her yeniliğin bir de bedeli var!
Tüm bu anlattıklarımız güzel gelişmeler ama bunun da bir bedeli var. Eğer PES 2013'ü açıp haldır haldır maça girişirseniz, büyük bir hüsran yaşayacağınızı garanti edebiliriz. Çünkü oyuna başlamadan önce, tüm bu yeniliklere alışmak zorundasınız; eski alışkanlıklarınız sizi hüsrana uğramaktan kolay kolay kurtaramaz. Neyse ki Konami, oyuna, antrenman adı altında oldukça geniş bir kılavuz bölümü yerleştirmiş. En iyisi önce bu bölüme girmek ve burada biraz zaman harcayıp hareketleri öğrenmek; yapay zekayı tanımak...
Kaleciler de, geliştirilen yapay zekadan paylarını alıyorlar ve bizi çileden çıkartacak golleri artık "daha az" yiyorlar. Tabi yılların alışkanlığını bir anda bırakmak onlar için de pek kolay olmasa gerek; bu konuda her şeyin dört dörtlük olduğunu söylemek zor.
Taktik ekranı, kabul etmeliyiz ki FIFA'ların taktik ekranlarına oranla daha başarılı. Özellikle oyundaki kontrollerin gelişmesi ve akıllanan yapay zeka ile birlikte taktikler daha da önem kazanmış durumda. Ve bu işi, taktik ekranı sayesinde kolayca yapabiliyoruz.
Kısacası PES 2013, oynanış açısından, son birkaç sürümdür arayıp bir türlü bulamadığımız özellikleri ve kayda değer geliştirmeleri nihayet sunmayı başarmış. "Artık çok geç; atı alan FIFA çoktan Üsküdar'ı geçti" diye düşünebilirsiniz. Aslında çok da haksız sayılmazsınız. Ama tüm bunların, PES serisinin geleceği açısından önemli olduğunu da kabul etmeliyiz.
Hakemler hakkında konuşmuyoruz; ama...
Oyun modlarından ya da menülerden bahsetmeye bizce pek gerek yok; geçen seneki oyunda ne varsa, PES 2013'te de onlar var çünkü... Menüler açısından da benzer şeyler söylenebilir. Sevindirici olansa, Türkçe desteğinin sunuluyor olması. Gerçi bu destek geçtiğimiz birkaç sürümde de sunuluyordu ama ona "Türkçe desteği" demek biraz zordu. Akıl almaz çeviri hataları nihayet 2013 sürümü ile giderilmiş ve ortaya gerçek anlamda Türkçe bir PES çıkmış.
Oyuncu va takım lisansları konusunda, ne yazık ki yine değişen bir şey yok. Çok sayıda hayali (ya da çakma da denilebilir) takım ve oyuncu, PES 2013'te de işin zevkini kaçırıyor. Fakat Şampiyonlar Ligi ve Libertadores kupalarının lisanslarının Konami'de olması, bu acıyı biraz olsun hafifletiyor. En azından Türkiye'den 4 büyük takımımızın da oyunda yer alması dünya için belki çok bir şey ifade etmiyor ama bizim için güzel bir sürpriz.
"Ne de olsa Türküz" diyerek, biraz da hakemlere sataşalım... PES 2011 ve 2012'deki facialardan biri, hiç kuşkusuz hakemlerdi. Karşınızdaki oyuncuya üfleseniz penaltıyı ya da faulü çalan, çift daldığınızda ise hiçbir şey olmamış gibi koşmaya devam eden hakemler 2013 sürümünde işi biraz öğrenmişler. Ama yine de PES hakemleri, yine bizi, hiçbir futbol oyununda olmadığı kadar çıldırtmayı başarıyorlar. Herhalde Konami'nin bir türlü beceremediği işler listesinin ilk sırasına hakemleri koyarsak, kimsenin itirazı olmayacaktır.
Ve yine aynı soru: PES mi, FIFA mı?
Konami, PES 2013 ile kesinlikle iyi bir iş çıkartmış. Oyun artık "dan-dun" modundan oldukça uzak. PES hayranlarının seriden bir türlü vazgeçmemelerinin başlıca nedenlerinden olan "akıcı oyun stili" PES 2013'te de mevcut ama bu kez işin içine yapay zeka, özel hareketler, taktikler ve stratejiler de dahil edilmiş durumda.
Tüm bunlar FIFA'cıları PES tarafına geçirebilir mi? Bizce hayır. Çünkü onlar, aradıklarını zaten FIFA'da buluyorlar. Ama yavaş yavaş PES'i terk edip FIFA'ya sarılmak üzere olan oyuncuları kendi tarafında tutacağına şüphe yok.