Herkesin çocukluk anılarına damgasını vurmuş olan oyunlar ve oyuncaklar vardır. Hangi çocuk pikniğe gidip de pisi otlarını yolmamıştır ve sonra bunları birbirine atmamıştır ki?
Neredeyse her çocuk hırsız-polis, saklambaç, elim sende derken çocukluk günlerini koşarak, oynayarak ve terleyip eve dönünce azar yiyerek geçmiştir. Annelerin teri emsin diye çocuklarının sırtına soktukları bez ve verdiği öğütler unutulabilir mi? "Hızlı koşma demedim mi sana? Bak sonra çarpışırsınız, kafanızı gözünüzü yararsınız, dikkat edin evladım! Sabahat'ın oğlu da senin gibi koşmuş, sonra Ahmet ile çarpışmışlar, ikisinin de kaşı yarıldı dikiş attılar" türü korkutmalar da eksik olmazdı.
Mantar tüfekleri ve çatapatlar da erkek çocuklarının vazgeçilmezlerindendi. Özellikle plastik boncuk tabancaları gibisi var mıdır? Ama elbette yine öğütler "Bak sakın gözüne tutma, gözünü çıkartırsın!" Ne yazık ki bu uyarılar haksız yere değildi. İşte çocukların ve yetişkinlerin oynarken zarar gördüğü, sonuçta yasaklanan oyun ve oyuncaklar...
Uçan sivri metal bir obje!
Oyunlar birileri zarar görene kadar eğlencelidir, sonra enseden aşağıya adeta kaynar sular boşalır.
Dünyanın bütün çocukları işin "suyunu çıkartana kadar" uzatır, oynar ve coştukça coşar. Bu şekilde gelişirler ama bu esnada talihsiz kazalar da olur. Bazıları biraz acıtır ve geçer, bazısı uzun süren izler bırakır, bazıları ölene kadar unutulmaz; unutulamaz.
Türkiye'de oyuncaklar açısından bir yasakçılık geçmişi yok, en azından başka ülkeler ile kıyaslandığında çok az. Amerika'da Tüketici Ürün Güvenlik Komisyonu, tehlikeli oyuncakları yasaklamakla kalmayan, bütün mevcut örneklerin yok edilmesini emreden bir kuruluş.
Bu yasaklanan oyuncaklara ilk örnek çimen dartları, 1988 yılında yasaklandı. Upuzun ve sivri metal uçları olan bu dartlar, bahçede toprağa saplamak ve halkaları vurmak içindi. Pek çok yaralanma ve 3 ölümden sonra Amerika'da yasaklandı. Oyunun bağımlıları ise 20 yıldır yasakları çiğnemeyi sürdürüyor.
Bu yaz, Amerika'da bu sivri uçlu yasak okların yerine yumuşak uçlu, ağırlık merkezi ayarlı, hafif ama toprakta dikili duran dartlar piyasaya çıktı.
Modifiye mantar tüfekleri!
Göz çıkartma hikayesinin gerçek olduğu oyuncak, Amerika'da satılan bir mantar tüfeğinden kaynaklanıyor.
1.27 dolar fiyat ile 1976'da 1977'ye kadar satılan bu mantar tüfekleri her genç Amerikan erkek çocuğunun rüyasıydı. Aslında bu tür tüfekler dünyanın bütün erkek çocukları için çok çekicidir.
Ucuz olduğu için çok satılan bu oyuncağın ağzındaki tapa çıkartıldığında, oyuncak tehlikeli bir hal alıyordu. Kurulduğunda geri çekilen metal çubuk, uçtaki kısım çıkartılırsa hızla dışarı fırlatılabiliyordu. Metal çubukların uçlarındaki plastik uçlar da söküldüğünde, 2 adet uzun, metal ve çıplak çubuk, hızla namludan uçuyordu.
Ne yazık ki 3.5 yaşındaki bir çocuk bu modifiye tüfeklerden birini gözüne tutunca talihsiz bir kaza meydana gelmiş.
Bu olaydan sonra oyuncak hızla piyasadan çekildi, yasaklandı. Günümüzde bu silahların yerini yumuşak, büyük, zararsız ve kof plastik çubuklar atan oyuncak tüfekler aldı. Elbette zengin su tabancası çeşitlerini de unutmamak gerekiyor.
Çocuğunuz için 4 çeşit Uranyum!
Gilbert U-238 Atomic Energy Lab çok ilginç bir oyuncak. Zamanında üretilen en detaylı atomik enerji laboratuarı olarak pazarlanan bu kit biraz fazla gerçekçiydi.
Bu bilim kitinde 4 farklı tür uranyum, Geiger sayacı ve "Dagwood Atom'u nasıl bölüyor öğrenin" isimli bir çizgi roman yer alıyordu.
En arka tarafta ise "Bayım: İzleyen radyoaktif element kaynaklarının yenisine ihtiyacım var(İşaretleyin): ALPHA___, BETA___, GAMMA___ ya da Bulut çember kaynağı____." Mesajı vardı. Elinizdeki radyoaktif materyallerin ve kit parçalarının yenilerini bu form ile sipariş edebiliyordunuz.
Bugün mühendis ve mucit olan bazı Amerikalılar, bu kiti hatırlayıp
"Herkes o kiti istiyordu. Şimdi satılan kitlerde sadece şeker, tuz gibi şeyler var" diyor. Bu kit o zamanlar denetleyen bir kurum olmadığı için yasaklanamamıştı, 1951-1952 arasında satıldı.
Havaya uçan çocuk oyuncağı!
Sky Rangers Park Flyer uçakları radyo kontrolüyle kullanılıyordu. Bu tür bir uçak gerçekten de çocukların hayallerini süsler.
Ancak 2007 yılında üretici firma bu uçakları tehlikeli oldukları gerekçesiyle geri çağırdı. Gerçekten de şaşırtıcı derecede tehlikeliydiler. Bu uçaklar patlıyordu! 45 adet uçağın patladığını öğrenen şirket bu ürünleri toplattı.
Patlayan 45 uçağın yol açtığı zarar ise 22 kişinin geçici duyma bozukluğu yaşamasına yol açmıştı. 5 Kişinin ellerinde, yüzünde ve gözlerinde hafif yanmalar oldu. 2 Kişinin göğsüne enkaz parçaları sıçramıştı, 2 kişinin gözleri yaralanmıştı, 1 kişinin ise eli kesilmişti. Hatta gözlerinden yaralanan biri ciddi tedavi görmüştü.
Bu model yakın geçmişte ilginç veistisnai bir tehdit olmuştu, günümüzde model uçaklarda bu tür sorunlara pek rastlanılmıyor.
Kafa göz yaran, kol kıran, felç eden oyun!
Dizilerde ve filmlerde, bazen de akraba ziyaretlerinde gördüğümüz geniş, bahçeli Amerikan evlerinin iyi yanlarından birisi, yazın çocukların çıkıp oynayabilmesi.
Yaz sıcaklarında özellikle popüler oyunlardan birisi ise Slip 'N Slide oyunuydu. Islak plastik bir örtü, yokuş aşağı olacak şekilde yerleştiriliyor. Daha sonra oyuncular mayolarıyla yüzükoyun atlayıp hızla aşağıya kayıyorlar. Sırtüstü kaymak da mümkün, zaten zemin inanılmaz kaygan olduğu için üzerine çıkan koşarak gelip, kayıp düşüyor ve kaya kaya, güle oynaya iniyor.
Bu ürün çeşidinden 1961 ve 1992 arasında tam 9 milyon adet satılmış, çocukları hedeflemiş ama yetişkinler arasında da inanılmaz popüler olmuş. İr ve ağır yetişkinler bu oyuncakta kayarken kafalarını, gözlerini yarınca, kollarını kırıp, sırtlarını sakatlayınca 1993 yılında piyasadan çekildi. Boyun sakatlığı ve felç de ne yazık ki gerçekleşen tehlikeler arasında.
Bu 5 oyunun tehlikelerine bakınca, insanların eğlence anlayışının risk ve heyecan ile bağlantılı olduğunu görüyoruz. Günümüzde gündemin ne kadar değiştiğini fark etmemek de elde değil. Bilgisayar oyunlarının zararları tartışılıyor ama acaba gerçekten hangisi, ne kadar tehlikeli? Düşüncelerinizi ve çocukluk anılarınızı forumda bizimle paylaşın...