İnsanlarla konuşmaktan daha kolay: Gençler, destek için neden yapay zekaya koşuyor?
Anlık destek arayan gençlerin %20'si, yapay zeka ile dertleşmenin insanlarla konuşmaktan daha kolay olduğunu itiraf ediyor. Uzmanlarsa, bu durumun gençlerin hayatına kök salan dijital bağımlılık ve izolasyon sorunlarını derinleştirdiğini belirterek alarm veriyor.
Yapay zekanın doğuş çağında büyüyen yeni bir neslin karşılaştığı erken işaretler oldukça endişe verici görünüyor. İngiliz gençlik yardım kuruluşu OnSide’ın 11 ila 18 yaş arasındaki 5.035 genci kapsayan yıllık araştırması “Nesil İzolasyonu Raporu”, gençlerin yalnızlaştığını gösteren karanlık bir tablo çiziyor.
Araştırmaya göre, her beş gençten ikisi tavsiye, arkadaşlık veya destek almak için yapay zekaya yöneliyor. Bu gençlerin %20’si, bir yapay zeka ile konuşmanın gerçek bir insanla konuşmaktan daha kolay olduğunu söylüyor. OnSide İcra Kurulu Başkanı Jamie Masraff ise, “Yapay zeka desteği anlık olabilir, ancak bir insan konuşmasının getirdiği güven, empati ve anlayışın yerini tutması mümkün değil” diyor.
Katılımcıların yarısından fazlası, kıyafet, arkadaşlık, akıl sağlığı gibi konularda özel olarak yapay zekadan tavsiye aldığını veya üzüntü ve stres gibi duygularla başa çıkmak için yardım istediğini belirtiyor. Çalışma, yalnız bir neslin doğduğunu ve bu gençlerin %76’sının boş zamanlarının çoğunu ekran başında geçirdiğini gösteriyor. Ayrıca %34’ü kendisini yüksek veya çok yüksek düzeyde yalnız hissediyor. Masraff, “Yalnızlık, dijital bağımlılık ve izolasyon gibi sorunların gençlerin hayatlarına kök saldığı açıkça görülüyor” diye ekliyor.
Tehlike çanları: Bağımlılık ve intihar iddiaları
AI, hala düzenlenmemiş bir dönemde ve yalnız gençlerin hızlı arkadaşlık arayışında yapay zekaya yönelmesi, beraberinde ciddi riskleri getiriyor. Beyinleri tam kapasitede çalışan yetişkinler için bile tehlikeli derecede bağımlılık yarattığı ortaya çıkan sohbet robotlarının, gelişimi süren gençler üzerindeki etkisi daha kötü olabilir.
Amerikan Psikoloji Derneği, yapay zeka sohbet robotlarının lisanssız terapist olarak kullanılmasını ele alması için Federal Ticaret Komisyonu’na (FTC) baskı yapıyor. Dernek, bu robotların, riskleri değerlendirme deneyimine sahip olmayan çocuklar ve gençler gibi savunmasız grupları tehlikeye atabileceği uyarısında bulunuyor.
Kısa bir süre önce iki ayrı aile, oğullarının intiharına sohbet robotlarının etki ettiğini iddia ederek Character.AI ve OpenAI şirketlerine dava açtı. Bir vakada, OpenAI’nin ChatGPT’sinin 16 yaşındaki bir gence intihar planlamasında yardımcı olduğu ve bunu ailesinden saklamasını tavsiye ettiği bile öne sürülüyor. Ayrıca, Meta’nın yapay zeka araçlarının çocuklarla “duygusal” sohbetlere girmesine onay verdiğini gösteren sızıntılar, teknoloji devine yoğun eleştiri getirdi.
Geçen ay ABD Kongresi, AI şirketlerini sitelerinde yaş doğrulama yapmaya ve 18 yaş altı kullanıcıları engellemeye zorlamayı amaçlayan GUARD Yasası adlı bir yasa tasarısı sundu. Tasarıyı sunan Senatör Josh Hawley, “AI sohbet robotları çocuklarımız için ciddi bir tehdit oluşturuyor” dese de, sosyal medya platformlarının yaş doğrulama yöntemlerinin çocuklar üzerinde etkili olamaması, bu yeni yasanın başarısı konusunda soru işaretleri yaratıyor.