Microsoft tarihinin en büyük fiyaskosu: Yalnızca 11 kişinin aldığı işletim sistemi
Windows ve Office gibi dev başarıların mimarı Microsoft'un, "OS/2 for Mach 20" adlı işletim sistemi sadece 11 kopya sattı ve 8'i iade edildi. Bu özel sürümün, çok az kişinin sahip olduğu Mach 20 genişletme kartını zorunlu kılması, ticari felaketin ana nedeni oldu.
Microsoft’un Windows’tan kapsamlı ofis yazılımlarına kadar uzanan başarı hikayesinin derinliklerinde, teknolojik zamanlamanın ne kadar önemli olduğunu gösteren, neredeyse unutulmuş bir çok yanlış adım da yatıyor. Bunlardan biri de, hiç kuşkusuz “OS/2 for Mach 20.”
Şirketin tarihindeki “tüm zamanların en az satan ürünü” bilinmeyen bir oyun veya kullanılmayan bir uygulama değil. Bunların aksine, çok az kişinin sahip olduğu özel bir donanım için tasarlanmış, özel bir işletim sistemi sürümü. “OS/2 for Mach 20” olarak bilinen bu ürün, yalnızca on bir kopya sattı ve bildirilene göre bunlardan sekizi iade edildi. Yani Microsoft'un kasasına giren para, sadece 3 adet satışla sınırlı kaldı.
1980’li yılların ortalarından sonlarına doğru, kişisel bilgisayar donanımları hızla gelişiyor; daha hızlı işlemciler ve daha zengin grafikler, bilgisayarların iş dünyası kullanıcıları için yapabileceklerini yeniden şekillendiriyordu. Dijital çağa hala ayak uydurmaya çalışan şirketler için tüm sistemlerini değiştirmek maliyetliydi. İşte Microsoft’un Mach 10 ve daha sonra çıkan Mach 20 genişletme kartları, bu soruna bir çözüm olarak tasarlandı.
Bu kartlar, eski bilgisayarlara tam bir sistem değişimi yerine, takılabilir bir yükseltme yoluyla daha hızlı işlemciler ve ekstra bellek ekleyerek yeni bir hayat sunmayı vaat etti. 80286 CPU ve genişletilebilir bellek seçeneklerine sahip Mach 20, maliyet ve performans arasında çekici bir uzlaşma gibi görünüyordu.
Ancak bu vaade rağmen, kart eski veri yolu mimarisiyle sınırlı kaldı ve uygulanması da pahalıydı. O sırada pazar zaten böyle bir geçici çözüme gerek duymayan yeni makinelere doğru hareket ediyordu. Bir zamanlar yeni bilgisayarlara yatırım yapmaktan çekinen işletmeler, karmaşık geriye dönük donanım yamalarına güvenmek yerine, yeni donanım satın almaya daha meyilli hale gelmeye başladı.
Neden yalnızca bir avuç insan satın aldı?
Microsoft'un bu sorunu daha da karmaşık hale getiren adımı, Mach 20 için özel bir OS/2 sürümü yayınlama kararı oldu. IBM ile birlikte geliştirilen OS/2'nin kendisi, DOS'un yerini alması ve Windows'a rakip olması beklenen geleceğin işletim sistemi olmayı hedefliyordu.
Ancak Mach 20 sürümü, çalışmak için spesifik donanıma ihtiyaç duyuyordu. Bu, potansiyel kullanıcı kitlesini bir avuç meraklıya kadar daralttı. Sonuç tahmin edilebilirdi: Satışlar içler acısıydı. Müşterilere ulaşan sadece birkaç ürünle bu işletim sistemi sürümü, Microsoft'un devasa kataloğundaki en az satan ve en belirsiz sürümlerden biri haline geldi.
Mach 20 ve özel OS/2 sürümü hızla unutulup gitti, ancak hikayesi hala güncelliğini koruyor. Bu başarısızlık, teknoloji devinin bile inovasyon ile pratiklik arasındaki dengeyi ne kadar yanlış değerlendirebileceğini net bir şekilde gösteriyor.