Perseverance, Mars'ın şimdiye dek gördüğümüz en net panoramasını Dünya'ya gönderdi
NASA'nın keşif aracı, Jezero Krateri'ndeki görevinde açık gökyüzü avantajıyla olağanüstü bir mozaik fotoğraf sundu. Merkezde yer alan bir "yüzen kaya"nın tespiti ise, bilim dünyasında heyecan yarattı. Bu keşif, Mars'ın erken dönem nehir sistemlerine dair önemli bilgiler sağlayabilir.
Güne Mars’ın en güzel ve ilham verici panoramik görüntülerinden biriyle başlamak, insanlığın uzay keşfindeki inanılmaz başarısını kutlamanın harika bir yolu. Biraz sonra göreceğiniz olağanüstü manzara, NASA’nın keşif aracı Perseverance tarafından Kızıl Gezegen’in Falbreen adı verilen bir bölgesinden Dünya’ya gönderildi.
Perseverance’ın görüntüleme ekibi, 26 Mayıs 2025'te aracın Mastcam-Z cihazını kullanarak çektiği 96 ayrı fotoğrafı bir araya getirdi. Özellikle açık ve tozsuz gökyüzünün avantajıyla oluşturulan bu mozaik fotoğraf, Falbreen’in hem manzarası hem de jeolojik detaylarını net bir şekilde gösteriyor. Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Mastcam-Z baş araştırmacısı Jim Bell, yapılan bir basın açıklamasında, “Nispeten tozsuz gökyüzü, çevredeki arazinin net bir görüntüsünü sağlıyor. Bu mozaikte, arazi ve gökyüzü arasındaki farkı vurgulayan renk kontrastını artırdık” dedi.
Bu manzara gerçekten büyüleyici olsa da, bilim insanlarının, Perseverance’ın tespit ettiği jeolojik özelliklerle çok daha fazla heyecanlandıkları tahmin edilebilir. Fotoğrafta bir dizi kum dalgası ve yaklaşık 65 kilometre uzaktaki dağlık arazi görülebiliyor. Ancak en dikkat çekici unsur, keşif aracından sadece 4 metre uzaklıkta, koyu renkli, hilal şeklinde bir kum oluşumunun üzerinde duran ve bilim insanları tarafından “yüzen kaya" olarak adlandırılan büyük kaya.
Bilim insanları, bu kayanın muhtemelen başka bir yerde oluştuğunu ve rüzgar, su, heyelan veya bilinmeyen başka yollarla mevcut konumuna taşındığını düşünüyor. Bu keşif, bilim insanlarına, Mars'ı milyarlarca yıl boyunca dönüştüren büyük ölçekli jeolojik güçler hakkında daha kesin bir zaman çizelgesi sunacak önemli bir ipucu olabilir.
Perseverance'ın görevi ve antik yaşam izleri
30 Temmuz 2020'de fırlatılan NASA’nın Perseverance, yedi aydan uzun süren yolculuğunun ardından 18 Şubat 2021'de Mars’ın Jezero Krateri’ne iniş yapmıştı. Mars 2020 görevi, diğer pek çok bilimsel araştırmanın yanı sıra, “Geçmişte Mars’ta yaşam var mıydı?” sorusunu cevaplamayı hedefliyor.
Perseverance, fotoğrafçılık yeteneklerinin yanı sıra, bir dizi jeolojik cihaza da sahip. Bu cihazlar, aracın kaya ve toprak örnekleri toplayabilmesini sağlıyor. Gelecekte başka bir görevin yardımıyla bu örnekler Dünya’ya geri getirilecek ve bilim insanları tarafından antik mikrobiyal yaşam belirtileri açısından analiz edilecek.
Panoramik görüntünün hem renklendirilmiş hem de orijinal versiyonlarında, merkez soldan birkaç santim uzakta küçük beyaz bir işaret görülebiliyor. “Aşınma yaması” olarak adlandırılan bu beyaz nokta, aracın matkabıyla bilinçli bir şekilde oluşturulmuş, en fazla beş santim genişliğinde bir alan. Perseverance, bu yamayı kullanarak Mars yüzeyinin bir kısmını aşındırıyor ve toplanan verileri Dünya’ya geri gönderiyor. Bilim insanları bu verileri analiz ederek, daha sonra Perseverance’ın titanyum numune tüplerinden birinde saklanacak çekirdek örneği alıp almayacaklarına karar veriyorlar.
Perseverance, Mars’ta bugüne kadar 43 noktada bu izleri oluşturdu. NASA, araştırmacılar tarafından şimdiye kadar keşfedilen en eski arazilerden biri olabileceği düşünüldüğü için Falbreen'den örnek toplamayı istiyor. Bu bölgenin Jezero Krateri’nden bile daha eski olabileceği, hatta gezegenin potansiyel olarak nehir sistemlerine ve diğer su özelliklerine ev sahipliği yaptığı Nuh döneminde (Noachian) oluşmuş olabileceği düşünülüyor.
NASA yöneticisi Sean Duffy, bu keşfin sadece bilimsel bir başarı olmadığını vurguladı. Duffy, “Falbreen gibi nefes kesici manzaralar, yakında kendi gözlerimizle tanık olacağımız şeylerin sadece bir kısmı” diyerek, Artemis programıyla başlayan insanlı uzay keşfinin yakında Mars yüzeyine ulaşma yolculuğunu hızlandıracağını belirtti.