Sinyal gitti, robot kaldı: Rusya ile savaşan Ukrayna, Starlink'ten şikayetçi

SpaceX’in Starlink uydu internet sistemi, Rusya'ya karşı yürütülen savaşta Ukrayna ordusu için vazgeçilmez bir araç haline gelmiş durumda. Ülke genelinde 200.000’e yakın aktif Starlink terminali, birliklerin bağlantısını sağlamanın yanı sıra, binlerce insansız kara aracı ve insansız deniz aracının yönlendirilmesine de kritik destek sunuyor.

Ancak teknoloji devinin sınırlı bant genişliğinin, özellikle ön cephede, robotların operasyonel verimliliğini ciddi şekilde sınırlayan bir darboğaz yarattığı bildiriliyor. Ukrayna, malzeme ulaştırmadan yaralı tahliyesine ve saldırılara kadar birçok görev için tekerlekli yer robotlarını kullanıyor. Ancak bu robotlara monte edilen bireysel Starlink terminallerinin hızı, saniyede sadece 10 megabit seviyesinde kalıyor. Drone girişimi Huless'in CEO'su Vadym Burukin, bu hızın, robotların kontrolü için gereken yüksek çözünürlüklü video akışını sağlayamadığını belirtiyor.

Burukin, “Hızlı sürmek istiyorsanız, robotu kontrol edebilmek için saniyede en az 30 karelik bir kare hızına ihtiyacınız var” diyor ve devam ediyor: “Saniyede yalnızca on kareniz varsa ve hızlı hareket ediyorsanız, bir mayın tarlasına veya bir ağaca çarpma olasılığınız çok yüksek.”

Ukraynalı girişimci Andriy Dovbenko ise, bu düşük hızın doğrudan savaş alanındaki etkilerini aktarıyor. Yer robotları, bu kısıtlama nedeniyle saatte sadece 10 kilometre gibi düşük bir hızla hareket edebiliyor. Bu yavaşlık, robotların sürekli Rus FPV dronları tarafından hedef alındığı 20 kilometre genişliğindeki “gri bölgeyi” geçmelerinin iki saate kadar sürmesine neden oluyor. Dovbenko, hızlı hareket etmeleri gereken UGV’ler için saatte en az 24 kilometre hıza ihtiyaç duyduklarını belirtiyor.

Ek olarak, Starlink terminalleri UGV'lerin engebeli arazide ilerlerken yarattığı titreşimler, ayrıca bulut, yağmur veya ağaç gölgelikleri gibi çevresel faktörler nedeniyle sinyal sorunları yaşamaya yatkın.

Çözüm: Uçan tekrarlayıcı dronlarla menzili 40 kilometreye taşımak

Karşılaştıkları bu hayati hız ve sinyal kalitesi sorununa yanıt olarak, Ukraynalı teknoloji yenilikçileri, robotların kamikaze dronlar tarafından tespit edilmeden görevlerini tamamlamalarını sağlayacak alternatif çözümler geliştirdi.

Burukin ve ekibi, zayıf radyo sinyallerini güçlendirerek menzili artıran sinyal tekrarlayıcıları taşıyan bağlı insansız hava araçları geliştirdi. Bu uçan tekrarlayıcılar, 150 metre yüksekliğe ulaşarak, normalde sadece birkaç kilometre olan yerden yere iletişim menzilini 40 kilometrenin üzerine çıkarabiliyor.

Havadaki bu tekrarlayıcılar sayesinde, kontrol cihazlarından 80 kilometreye kadar uzakta uçabilen dronlar, düşman dronlarının ulaşamayacağı bir mesafede kalabiliyor. Bu teknolojik hamle, Ukraynalı askerlerin Starlink sinyalini kaybetme endişesi olmadan, Rusya'nın kontrolündeki toprakların derinliklerinde keşif görevleri yürütmelerine olanak tanıyor. Burukin, bu yöntemle cephe hattından yaklaşık 50 kilometre uzaktaki Donetsk merkezine bile dron uçurabildiklerini belirtti.

Starlink'in kritik önemi

Tüm bu sınırlamalara rağmen Andriy Dovbenko, Starlink'in Ukrayna için kritik önemde olduğunu vurguluyor: “Starlink savaşta birçok kullanım alanına sahip, ancak özel olarak askeri bir teknoloji olarak geliştirilmedi, bu yüzden bazı sınırlamaları var.”

Gelecekteki çözüm ise yapay zeka destekli otonom navigasyon sistemlerinde aranıyor. Ukraynalı yenilikçiler, yapay zekanın önümüzdeki birkaç yıl içinde cephe hattındaki çoğu faaliyeti devralacağını umuyor. Otonom savaş makineleri, gerçek zamanlı insan gözetimine daha az ihtiyaç duyacakları için, Starlink sinyal kaybı veya düşman sinyal karıştırmasına karşı çok daha dayanıklı olacak ve cephe hattındaki en savunmasız bölgelerde insan askerlerin yerini alarak riskleri azaltmaya yardımcı olacak.