Elon Musk'tan Tesla'ya ültimatom: "Paket yoksa, ben de yokum"

Dünyanın en yüksek maaşlı CEO’su olma potansiyeli taşıyan Elon Musk’ın yeni ödeme planı, yatırımcı danışmanlık şirketi Institutional Shareholder Services (ISS) tarafından sert bir dille eleştirildi. ISS, hazırladığı raporda Tesla hissedarlarına, önümüzdeki 10 yılda Musk’a 1 trilyon doları aşabilecek bir ödeme planını reddetmeleri çağrısında bulundu. Musk ise, yatırımcılara bu plan onaylanmazsa Tesla'dan ayrılacağının sinyallerini verdi.

ISS’ye göre söz konusu plan, Elon Musk’ın zamanını ve odağını Tesla’ya yöneltmek amacıyla hazırlanmış olsa da, bu hedefi garanti altına alacak hiçbir somut unsur içermiyor. Rapor, “Ödülün temel gerekçesi, Musk’ın ilgisini diğer girişimlerinden çok Tesla’ya yönlendirmek olsa da, bu durumu güvenceye alacak net hükümler bulunmuyor” ifadelerine yer verdi.

Ayrıca ISS, bu büyüklükteki ödülün, Musk dışındaki hissedarların paylarını seyreltebileceği uyarısında bulundu. Raporda, Musk’ın zaten Tesla’da yüzde 19,8 oranında hisseye sahip olduğu hatırlatılarak, bu ölçüde bir ödülün “gerekli ya da uygun olmadığı” belirtildi.

Planın detayları: 423,7 milyon hisse, 12 hedef, 1 trilyon dolar

6 Kasım’da oylamaya sunulacak olan öneri kabul edilirse, Musk 423,7 milyon Tesla hissesine daha sahip olacak ve hissedarlık oranı yüzde 28,8’e çıkabilecek.

Tesla, hisselerin toplam değerini 87,8 milyar dolar olarak hesaplarken, ISS bu rakamı 104,4 milyar dolar olarak değerlendiriyor. Tüm piyasa değeri hedefleri tutturulursa Musk’ın kazancı 1 trilyon doları aşabilir.

ISS raporuna göre, bu hedeflere ulaşmak için Tesla’nın piyasa değerini 8,5 trilyon dolara çıkarması gerekiyor. Bu büyüklük, “Tesla’nın yapay zeka alanındaki en büyük rakiplerinin toplam piyasa değerinden bile fazla” olarak tanımlandı.

Musk’ın ulaşması gereken hedefler

Musk’ın ödeme planı, hem operasyonel başarıları hem de piyasa değeri hedeflerini içeriyor.

İlk hedef: 20 milyon araç teslimatı ve 2 trilyon dolarlık piyasa değeri.

Diğer hedefler arasında ise:

• 10 milyon Full Self-Driving (tam otonom sürüş) aboneliği,

• 1 milyon “yapay zekâ robotu” üretimi,

• 1 milyon robotaksinin hizmete girmesi

• ve 400 milyar dolarlık düzeltilmiş EBITDA yer alıyor.

Ancak Reuters’ın haberine göre Musk, bu hedeflerin çoğuna ulaşmadan bile on milyarlarca dolar kazanabilir. Raporda, daha kolay hedeflerin “Tesla’nın ürün veya iş modelinde devrim yaratmadan” büyük ödemelere yol açabileceği belirtildi.

“Aşırı ödeme istek düşürebilir”

ISS, planın her diliminin çok yüksek değerlere sahip olmasının, Musk’ın tüm hedeflere ulaşma motivasyonunu zayıflatabileceğini savundu. Rapor, “Bu büyüklükteki bir ödeme, yıllarca yüksek kazanç garantisi sağlayarak yönetim kurulunun gelecekteki maaşları ayarlama esnekliğini azaltıyor” ifadelerini kullandı.

Tesla’dan sert yanıt

Tesla, ISS’nin eleştirilerine sosyal medya platformu X üzerinden yanıt verdi: “ISS, yatırım ve yönetim ilkelerini tamamen yanlış anlıyor. Hissedarların iki kez onayladığı ve Elon’un çoktan hak ettiği bir planı tekrar reddetmelerini öneriyorlar. Elon, yalnızca hissedarlar büyük kazanç elde ederse karşılık alıyor. ISS için konuşmak kolay; çünkü onların riski yok” açıklaması yapıldı.

Eski plan iptal edilmişti

Musk’ın 2018 tarihli ödeme planı, Delaware Mahkemesi tarafından 2024 başında iptal edilmişti. Mahkeme, Tesla yönetim kurulunun büyük kısmının Musk’a “bağımlı veya çıkar çatışması içinde” olduğunu belirlemişti.

Tesla daha sonra planı yeniden oylamaya sundu ancak bu girişim de reddedildi. Şirket, ardından merkezini Teksas’a taşıdı. Böylece Teksas yasaları gereği Musk ve kardeşi Kimbal, hissedar oylamasında kendi hisseleriyle oy kullanabilecek.

Uzman görüşü: “Bu kez onaylanabilir”

Colorado Üniversitesi’nden hukuk profesörü Ann Lipton, ISS’nin ret tavsiyesine rağmen hissedarların planı onaylayacağını düşünüyor: “ISS daha önce de reddedilmesini önermişti ama hissedarlar kabul etti. Bu kez Elon ve kardeşi de oy kullanabiliyor. Bu yüzden tüm tekliflerin Tesla lehine sonuçlanmasını bekliyorum” dedi.

Sendikalar ve kamu görevlilerinden karşı mektup

Musk’ın ödeme planı, Amerikan Öğretmenler Federasyonu ile Nevada, Massachusetts ve New Mexico eyalet hazinedarları, ayrıca New York ve Maryland denetçilerinin imzasını taşıyan bir mektupla da eleştirildi.

Mektupta, Tesla yönetim kurulunun Musk’ın Tesla’ya tam zamanlı odaklanmasını sağlamadığı ve “tarihin en yüksek maaşlı CEO’su” haline getirmesinin bağımsızlık eksikliği gösterdiği ifade edildi.

Ayrıca, bazı hedeflerin “muğlak” olduğu vurgulandı. Örneğin:

• Araç teslimat hedefi, satışlar düşse bile karşılanabilir.

• Otonom sürüş abonelik hedefi, “tam otonom” sürüşün gerçekleşmesini gerektirmiyor.

• “1 milyon robot” hedefi, Tesla’nın başka şirketlerden alınan robotları pazarlamasıyla bile sağlanabilir.

• Robotaksi hedefi de, Tesla’nın bu araçları üretmesini ya da kâr elde etmesini şart koşmuyor.

Mektup, Musk’ın “ABD Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE)” adlı oluşumda liderlik rolü üstlenmesini de eleştirdi ve bunun Tesla’nın markasına zarar verdiğini savundu.

Elon Musk’tan ültimatom: “Paket yoksa, ben de yokum”

Elon Musk ise, şirketteki geleceği hakkında çarpıcı bir açıklama yaparak, hissedarlara adeta bir ültimatom verdi. Musk, 6 Kasım’da yapılacak toplantıda, kendisine verilmesi planlanan ve değerinin trilyon dolarlara ulaştığı belirtilen devasa ödeme paketinin onaylanmaması durumunda, CEO’luk görevinden ayrılabileceğini ima etti.

Musk’ın bu tehditkar açıklaması, eski bir Tesla çalışanı ve yatırımcı olan Romain Hedoui’nin sosyal medya platformu X’te yaptığı bir paylaşıma yanıt olarak geldi. Hedoui, Tesla’nın Musk’a zaten yeterince ödeme yaptığını ve şirketin, trilyon dolarlık bir maaş talep etmeyecek başka bir CEO’yu işe alabileceğini öne sürmüştü.

"Diğer otomotiv CEO'larından hangisini isterdiniz?"

Dünyanın en zengin insanı konumunda bulunan Elon Musk, bu eleştiriye oldukça sert bir karşılık verdi. Kendi liderliğinin eşsiz olduğunu ve diğer otomotiv devlerinin CEO’larıyla kıyaslanamayacağını savunan Musk, şu ifadeleri kullandı: "Tesla şu anda diğer tüm otomotiv şirketlerinin toplamından daha değerli. Peki, o şirketlerin CEO’larından hangisinin Tesla’yı yönetmesini isterdin? Çünkü ben olmayacağım..."