Uzay iletişimini felç eden kaza: NASA'nın kilit anteninin başına gelmeyen kalmadı
Voyager ve Artemis görevleri için hayati öneme sahip 91 metrelik DSS-14 anteni, ardı ardına gelen felaketler sonrasında zor günlerden geçiyor. NASA, yaşananların nedeni ve onarım süresi hakkında sessiz kalırken, kurum içindeki personel eksikliği ve bütçe kısıtlamaları endişe yaratıyor.
NASA'nın derin uzay görevleri için yıllardır kritik öneme sahip olan antenlerinden biri, 16 Eylül 2025'ten beri çalışmıyor. Kaliforniya'daki Goldstone'da bulunan ve DSS-14 olarak adlandırılan bu dev anten, NASA'nın Derin Uzay Ağı DSN'nin bir parçası. Bu antenin amacı, astronotlarla iletişim kurmak, asteroitleri izlemek ve insansız uzay araçlarına mesaj göndermek.
Ancak anten, Eylül ayında mekanik bir arıza sonucu aşırı derecede döndü. Bu aşırı dönüş, antenin kablo ve borularına aşırı baskı uygulayarak nihayetinde yangın söndürme sisteminin bozulmasına yol açtı. Antende su baskını yaşandı, ancak su baskını kısa süre sonra kontrol altına alındı. Bu olay, uzay iletişimi için büyük bir darbe oldu ve NASA’yı aylardır DSN sistemindeki diğer antenlere güvenmek zorunda bıraktı.
NASA, olayın nedenleri, antenin onarım takvimi ve görev iletişimlerinin ne kadar etkilendiği gibi konularda şaşırtıcı derecede sessiz kaldı. Bu sessizliğin nedeni, kurumun şu sıralar zor günler geçirmesi olabilir. Hükümetin kapanması olumsuz bir etki yarattı ve kurumun kendisi, DSS-14 ve tüm derin uzay ağının operasyonunu denetleyen Jet İtki Laboratuvarı'nda (JPL) 500'den fazla çalışanın işten çıkarılması da dahil olmak üzere iç yeniden yapılanma sürecinden geçiyor.
Aşırı yük altındaki bir ağ ve artan riskler
DSS-14, 91 metrelik çapıyla ağdaki en büyük derin uzay antenlerinden biri ve NASA için tam bir iş gücü sağlıyordu. Güneş sistemimizin dışına çıkan Voyager sondaları, çeşitli Mars görevleri ve Artemis programı ile iletişimde kilit rol oynadı.
Mürettebatsız Artemis I görevinin 2022 sonunda tamamlanmasının ardından NASA, dikkatini 50 yıl sonra ilk kez insanları Ay'a geri gönderme ana hedefi olan Artemis II'ye çevirdi. Bu görevin Nisan 2026 tarihinde gerçekleştirilmesi planlanıyor ve DSS-14’ün bu görevde çok önemli bir role sahip olacağı kesin.
Derin Uzay Ağı zaten sınırlarını zorluyor ve iletişim açısından aşırı dolu. Artemis I görevi DSN'ye o kadar çok dikkat gerektirdi ki, daha az önemli sayılan diğer görevler ikinci planda kaldı. Uzay araştırmaları yaygınlaştıkça bu sorunun daha da kötüleşmesi bekleniyor.
Daha önce DSN antenleri aylarca devre dışı kalmış olsa da, DSS-14’ün beklenmedik kaybı, zaten bunalmış olan kurum üzerindeki baskıyı artıran bir durum. Bir antenin eksik olduğu bir DSN için şişirilmiş iş yüküyle başa çıkmak kolay değil.
Antenin aşırı dönerek hasara yol açtığı bilgisi dışında, kazaya dair daha spesifik detaylar yayımlanmadı. Şu anda, bir NASA soruşturma kurulu ne olduğunu ve nedenini analiz ediyor.