"Zombi Geyik Hastalığı" hakkında endişeler artıyor
Yüzde 100 ölümcül olan Kronik Zayıflama Hastalığı, Florida yakınlarında ikinci kez tespit edilerek yayılma endişelerini artırdı. Hastalığın uzun süre belirti vermemesi kontrolü zorlaştırırken, yetkililer geyik leşlerinin eyalet dışına çıkarılmasını yasakladı.
Geyik popülasyonları için ölümcül bir tehdit oluşturan ve halk arasında “zombi geyik hastalığı” olarak bilinen Kronik Zayıflama Hastalığı'nın (CWD) ikinci vakası, Florida sınırına yakın bir bölgede keşfedildi. Alabama sınırına komşu Holmes County'de görülen bu yeni vaka, hastalığın kontrol altına alınması ve yayılmasının önlenmesi konusunda endişeleri artırdı.
Florida Balık ve Yaban Hayatı Koruma Komisyonu (FWC), söz konusu dört buçuk yaşındaki beyaz kuyruklu geyiğin bir yol kazasında öldükten sonra yapılan testler sonucu CWD'ye yakalandığının tespit edildiğini açıkladı. Bu, ilk vakanın yaklaşık iki kilometre uzağında ve ilk keşfedilişinden iki yıl sonra gerçekleşen ikinci vakaydı.
Belirtilene göre, hastalığın bulaşması halinde ölüm oranı yüzde 100'e ulaşıyor ve kontrol altına alınmazsa geyik popülasyonlarında ciddi azalmalar meydana gelebilir. Yaban hayatı biyoloğu Steven Shea'ya göre CWD, "Kuzey Amerika'daki geyikler ve geyik avcılığı için en büyük tehdit" konumunda.
FWC, durumu “CWD'yi çok ciddiye alıyoruz ve hastalığın tespit edildiği bölgede yayılmasını önlemek amacıyla kapsamlı bir müdahale planı uyguladı” diye açıklıyor. Bu planın bir parçası olarak FWC, hastalığın yayılma derecesini daha ayrıntılı değerlendirmek için belirlenen bölgelerden örnekler toplayacak.
Hastalık neden "zombi" adını aldı?
CWD, hayvanlarda hastalığa yakalandıktan sonra görülen korkutucu semptomlar nedeniyle “zombi geyik hastalığı” olarak da biliniyor. Hastalığın, prion adı verilen bir proteinin normal şekilde parçalanamaması sonucu oluştuğu düşünülüyor.
CWD enfeksiyonu taşıyan geyiklerde; ciddi kilo kaybı, tökezleme, salya akıtma, kulakların düşmesi, uyuşukluk, baş titremeleri ve genel vücut sağlığının bozulması gibi belirtiler görülüyor. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte bu geyiklerin insanlardan korkmamaya başlaması ve korkularını kaybetmeleri sıkça gözlemlenen bir durum.
CWD, bulaştıktan sonra üç yıla kadar asemptomatik kalabiliyor. Bu uzun kuluçka dönemi, yaban hayatı yetkililerinin hastalığı erken aşamada tespit etmesini ve kontrol altına almasını zorlaştırıyor.
Beyaz kuyruklu geyikler ve katır geyikleri de dahil olmak üzere tüm geyik türlerinin enfeksiyona karşı savunmasız olduğu biliniyor. Çalılarla beslenen geyikler orman ekosisteminin sağlığında kritik role sahip olduğu için, popülasyonlarındaki azalma sürüngen ve kuş popülasyonları üzerinde de olumsuz etkilere yol açabilir. ABD'de geyik popülasyonu son yıllarda istikrarlı bir şekilde azalırken, Florida’da bu yıl sadece 625.000 beyaz kuyruklu geyik tespit edildi.
İnsanlara bulaşma riski var mı?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), şu anda CWD'nin insanlara bulaşabileceğine dair kesin bir kanıt olmadığını belirtse de, enfekte olduğu bilinen hayvanların etinin tüketilmemesini şiddetle tavsiye ediyor. CWD, yalnızca ölen geyiklerden alınan beyin, omurilik ve lenf düğümleri örneklerinin test edilmesiyle teşhis edilebiliyor.