Bir zamanlar, bir yıl 420 gün sürüyordu!

Bugün bir yıl 365 gün olarak kabul ediliyor. Ancak Dünya tarihi boyunca bu sayı hep aynı değildi. Milyonlarca yıl önce, bir yıl 420 güne kadar çıkabiliyordu. Bu fazladan günler, Dünya’nın Güneş çevresindeki yörüngesinin uzamasından değil, bir günün daha kısa sürmesinden kaynaklanıyordu.

Yani Dünya, Güneş çevresindeki bir turunu bugünküne yakın sürede tamamlasa da, bu sürenin içine daha fazla gün sığıyordu. Bu durum, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızının zamanla yavaşlamasından kaynaklanıyor. Yavaşlama oldukça kademeli ilerliyor, ancak etkileri milyonlarca yıl içinde belirgin hale geliyor. Örneğin, dinozorların yaşadığı dönemde bir yılda yaklaşık 372 gün vardı. Dünya’nın ilk oluştuğu zamanlarda ise bu sayı 500'ün üzerindeydi.

Ay, dönüş hızını etkiliyor

Dünya’nın dönüş hızındaki bu değişimin en büyük nedenlerinden biri, uydumuz Ay. Ay, Dünya ile birlikte bir sistem oluşturuyor. Bu sistemdeki "açısal momentum" - yani kütle, hız ve mesafenin çarpımı - sabit kalmak zorunda. Ay zamanla Dünya’dan uzaklaştıkça, sistemdeki dengenin korunması için Dünya’nın dönüşünün yavaşlaması gerekiyor.

Bu süreç gelgitlerle yakından ilişkili. Ay’ın çekim gücü, Dünya’daki okyanuslarda ve kara yüzeyinde gelgit etkileri oluşturuyor. Ancak bu kabarmalar, Ay’a tam hizalı değil. Sürtünme nedeniyle yaşanan bu küçük gecikme, Ay’ın Dünya üzerindeki etkisini daha da belirginleştiriyor. Sonuçta, bu hizasızlık Dünya’nın dönüşünü çok az da olsa yavaşlatıyor.

Dünya’nın geçmişteki dönüş hızını ve bir yıldaki gün sayısını anlamak kolay değil. Ancak bilim insanları, bu konuda bilgi edinmek için fosilleşmiş mercanlar gibi "doğal arşivlere" başvuruyor. Bu canlılar, büyüme halkalarında günlük ve mevsimsel ritimleri kaydettikleri için, bir yıl içinde kaç gün olduğunu hesaplamak mümkün olabiliyor.

1960’lı yıllarda, Cornell Üniversitesi’nden Profesör John Wells fosil mercanlar üzerinde yaptığı çalışmada, yaklaşık 380 milyon yıl önce (Devoniyen Dönemi) bir yılın yaklaşık 400 gün sürdüğünü ortaya koydu. Daha sonraki araştırmalar, 444 ila 419 milyon yıl arasındaki Silüriyen Dönemi’nde bu sayının 400 ile 420 arasında değiştiğini gösterdi. Bu nedenle "420 gün" ifadesi, sıklıkla bu dönemin üst sınırı olarak anılıyor.

Bununla birlikte, bu alandaki görüş birliği sınırlı. 2000 yılında Adelaide Üniversitesi’nden Dr. George Williams, 620 milyon yıl önce bir yılın 400 gün sürdüğünü, daha da geriye gidildiğinde ise bu sayının 466 ya da 514’e kadar çıkabileceğini öne sürdü. Bazı tahminlere göre, 1,4 milyar yıl önce bir gün yalnızca 18 saat sürüyordu.

İlginç olan, Dünya’nın dönüş hızı her zaman sabit bir şekilde yavaşlamamış olması. Bazı araştırmalar, yaklaşık 2 milyar ila 1 milyar yıl önce bu yavaşlamanın geçici olarak durduğunu öne sürüyor. Bunun nedeninin Güneş'in atmosferle olan etkileşimleri olabileceği düşünülüyor. Bu dönemde bir yılın yaklaşık 460 gün sürdüğü tahmin ediliyor.

Günler uzuyor, sayılar azalıyor

Bugün geldiğimiz noktada, Dünya’nın dönüşü yavaşlamaya devam ediyor. Bu, gelecekte günlerin daha da uzun olacağı anlamına geliyor. Ancak bu değişim oldukça yavaş gerçekleştiğinden, kısa vadede etkilerini fark etmek mümkün değil.

Bilim insanları halen geçmişte bir yılın tam olarak kaç gün sürdüğü konusunda kesin bir görüşe ulaşmış değil. Ancak genel kabul gören nokta şu: Geçmişte günler daha kısaydı ve bu nedenle bir yılda daha fazla gün bulunuyordu. “420 gün” ise, bu uzun jeolojik zaman diliminde dikkat çeken ve üzerine en çok konuşulan dönemlerden biri olarak öne çıkıyor.