ğ.com.tr geliyor!
Türkçe karakterli alan adları yaygınlaşacak mı, yoksa sadece geçici bir heves mi?
"Agva, Istanbul'un Sile ilcesine bagli bir koydur. Yesilcay ve Goksu'nun Karadeniz'e dokuldukleri yerde olusan kucuk bir delta uzerine kuruludur. Zaten Agva, "iki dere arasi" demektir."
Yukarıdaki yazıyı okurken, metinde Türkçe karakterlerin kullanılmadığı gözünüze çarpmıştır. Çoğumuzun bu yazıyı okurken çok da zorluk çektiğini sanmıyorum. Çünkü senelerdir bilgisayar ve interneti kullanan biz Türkler, Türkçe karakterlerin desteklenmediği ortamlarda birçok yazılar yazdık veya okuduk. Aklımıza ilk olarak gelenlerden birisi de internet sitelerinin isimleri. Hatta yildiz.edu.tr veya cankaya.gov.tr gibi site adlarından da sıkılmıştık artık. Ama bu haber sıkıntılarımızı bir nebze de olsa alıp götürecek cinsten.
Birkaç senedir Türkçe karakterli alan adı tescili söylemlerini sağdan soldan duyuyoruz. Hatta günümüzde Türkçe karakterli ".com", ".net" gibi alan adı tescili yapan birçok şirket de bulunmakta. Ancak bu alan adlarının kullanımı henüz yaygın değil. Zira Türkçe karakter içeren siteleri dolaşmak için bilgisayarınıza bazı eklentiler yüklemeniz de gerekiyor olabilir. Peki, Türkçe karakterli siteler neden henüz yaygınlaşamadı? Standart internet alan adları çok kısıtlı bir karakter kümesini destekler: a-z, A-Z, 0-9 ve '-''den başka hiçbir karakter içeremez. Bunun nedeni, internetteki alan adlarının ASCII karakter kümesiyle kodlanıyor olması. Tahmin edeceğiniz üzere, ş, ç, ğ gibi Türkçe karakterler ASCII karakter kümesinde bulunmuyor. O zaman adında Türkçe karakter içeren siteler nasıl çalışıyor?
Türkçe karakterler IDN (Internationalized Domain Names - Uluslararasılaştırılmış Alan Adları) denen yeni sayılabilecek bir standart ile birlikte hayata geçiyor. Bu standart, Unicode yani ğ,ü,ç gibi ASCII kümesinde bulunmayan karakterleri ASCII karakter kümesine dönüştürüyor. Örnekle, web tarayıcınıza www.fıstıkçı.com gibi bir adres girdiğinizde, IDN bunu yalnızca ASCII karakterlerden oluşan www.xn--fstk-3oa45bcc.com adresine dönüştürüp tarayıcınız siteyi aramaya başlıyor. Aslında biz herhangi bir alan adı şirketinden fıstıkçı.com adını satın alınca, gerçekte xn--fstk-3oa45bcc.com alan adını almış oluyoruz.
Nic.tr (".tr" Alan Adları Yönetimi) 'den yapılan duyuruya göre artık ".tr" uzantılı ve Türkçe karakterler içeren siteleri de almamız mümkün olacak. Söz konusu uygulama 4 Aralık 2006 tarihinde başlayacak. IDN standardını güncel web tarayıcıları (Firefox, IE 7) destekliyor. Desteklemeyen web tarayıcıları, gerekli bir yama yüklemesiyle IDN uyumlu hale getirilebiliyor. Yalnız bir de kötü haberimiz var; IDN'yi henüz mevcut e-posta sistemleri tam olarak desteklemiyor. Yani posta@fıstıkçı.com.tr gibi bir e-posta adresini yakın zamanda kullanmamız pek de mümkün değil. En iyisi bekleyip gelişmeleri yakından takip etmek olacak.