Mars’ın kurak sanılan bölgesinde 16 bin kilometrelik eski nehir izleri bulundu

Bilim insanları, Mars’ın güney yarımküresinde uzun süredir su izine rastlanmadığı düşünülen bir bölgede dikkat çekici bir keşif yaptı. Araştırmacılar, bu alanda yaklaşık 16.000 kilometre uzunluğunda eski nehir yataklarının izlerini tespit etti. Bu bulgu, Mars’ın geçmişinin sanılandan daha nemli bir dönem geçirmiş olabileceğini düşündürüyor.

Keşif, Mars’ın yüksek ve kraterli arazilerinden biri olan Noachis Terra bölgesinde yapıldı. Bu bölge, Mars yüzeyindeki en eski yapılardan bazılarını barındırıyor. Daha önce suya dair belirgin bir işaret görülmeyen Noachis Terra, şimdiye kadar “kuru” kabul edilen bölgelerden biriydi.

Araştırma ekibi, NASA’nın Mars uydularından elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntüler üzerinden incelemeler yaptı. Görüntüler, Avustralya’nın yüzölçümünden daha büyük bir alanı kapsıyor. Bu geniş bölgede, zamanla akan suyun geride bıraktığı izleri gösteren kıvrımlı sırtlar ortaya çıktı.

“Fluvial sinuous ridges” olarak bilinen bu yapılar, bir zamanlar akmakta olan nehirlerin taşıdığı tortuların, zamanla çevresindeki daha yumuşak zeminin aşınmasıyla yüzeye çıkması sonucu oluşuyor. Bazıları yalnızca birkaç yüz metre genişliğinde ve birkaç kilometre uzunluğunda. Ancak çok daha büyük olanlar da var.

Çalışmayı yürüten ekipten Adam Losekoot, bu bulguların özellikle şaşırtıcı olduğunu belirtiyor: “Bu bölgede suya dair herhangi bir iz beklemiyorduk. Ama gördüğümüz şey, sadece suyun varlığı değil, aynı zamanda bu suyun bölge genelinde oldukça yaygın olduğu.” Losekoot’a göre, bu kadar geniş bir nehir ağını besleyebilecek tek şey, bölgesel ölçekte gerçekleşmiş yağmur ya da kar yağışı olabilir.

Uydulardan alınan görüntülerde, iki nehrin bir kraterin içine aktığı ve krateri doldurduktan sonra diğer tarafından taştığı görülüyor. Bu durum, geçici değil, kalıcı bir su akışının yaşandığını düşündürüyor.

Mars’ın geçmişine dair yeni ipuçları

Tespit edilen nehir izleri, yaklaşık 3,7 milyar yıl önce Mars’ın çok daha sıcak ve nemli bir iklime sahip olduğuna işaret ediyor. Bu dönem, gezegenin yüzeyinde yalnızca su akıntılarının değil, büyük su kütlelerinin de bulunmuş olabileceğini gündeme getiriyor.

Zamanla Mars’ın manyetik alanının zayıflamasıyla atmosferi inceldi. Bu da, gezegenin yüzeyindeki suyun buharlaşıp uzaya karışmasına neden oldu. Yine de bazı su izleri bugüne kadar gizli kalmış olabilir. Nisan ayında yapılan başka bir çalışmada, Mars yüzeyinin derinliklerinde saklı kalmış büyük bir su rezervuarı olabileceği öne sürülmüştü.