Yeni Sürücülerle Yüksek Güç
Bilgisayarınızın yavaşladığını düşünüyorsanız, donanım güncellemesinden önce sürücü güncellemesini deneyebilirsiniz. CHIP, sürücü güncellemesi hakkında bilmeniz gerekenleri bu yazıda anlatıyor.<br>
PC’ye yeni bileşen eklemek
PC’nize yeni bir yazıcı mı takıyor veya yeni bir ekran kartı mı
kuruyorsunuz? Uygun sürücü olmadan bu yeni aygıtlarla pek mutlu
olamazsınız. Tak&Çalıştır aygıtların kurulumu çok basittir.
Zaten işlemin büyük bir kısmını Windows yerine getirir. Windows,
PC’ye yeni bir donanım bileşeninin eklendiğini otomatik olarak
anlar ve uygun sürücüyü aramaya başlar.
Windows açıldıktan sonra üzerinde yeni bir aygıtın tanındığını
bildiren bir pencere ekrana gelir. Bu bilgiyi onaylamak ve bir
sonraki pencereyi de geçmek için İleri düğmesine tıklayın.
Sonraki pencerede Yeni Donanım Ekleme Sihirbazı’na sürücüyü araması
gereken yeri bildirmelisiniz. Sürücü CD veya diskette bulunuyorsa
uygun seçeneği işaretleyin. Eğer internetten yeni bir sürücü
indirdiyseniz Konum Belirt seçeneğini işaretleyin ve altındaki
kutuya sürücünün içerisinde bulunduğu klasörün tam adresini girin.
Bu kurulum işlemi sırasında ek sürücülerin yüklenebilme ihtimaline
karşı Windows CD’sini devamlı olarak elinizin altında
bulundurmalısınız. Kurulum işlemi ve gerektiği takdirde Windows
yeniden başlatıldıktan sonra Aygıt Yöneticisi’ne göz atmakta fayda
vardır. Aygıt eğer burada sorunsuz görünüyorsa kurulum başarıyla
sonuçlanmıştır. Aygıtın arkasındaki bir ünlem işareti ise sorun
olduğunu bildirir.
Windows için Tak&Çalıştır bileşenlerinin sayısı devamlı
olarak artıyor. Yeni aygıtın kurulumu yukarıdaki işlemler
çerçevesinde basit ve hızlı bir şekilde tamamlanabilir. Ancak Yeni
Donanım Ekleme Sihirbazı aslında sorunlar için vardır. Eğer
Windows’un otomatik olarak tanımadığı eski bir aygıt kurmak
istiyorsanız aşağıdaki işlemleri yerine getirin:
Başlat/Ayarlar/Denetim Masası komutu ile açılan pencere üzerindeki
Yeni Donanım Ekle simgesine iki kere tıklayın. Eğer ekrana gelen
pencere üzerindeki Aygıtlar listesinde bir öğe mevcutsa Windows bu
yeni bileşeni bulmuş demektir. Bu durumda sürücüyü Tak&Çalıştır
bileşenlerde olduğu gibi kurabilirsiniz. Aksi takdirde aygıtın
listede bulunmadığını bildiren seçeneği işaretleyin ve bir kez daha
İleri düğmesine tıklayın. Sonraki pencereden “Hayır, donanımı
listeden seçmek istiyorum” seçeneğini işaretleyin ve İleri
düğmesine tıklayın. Şimdi donanım türünü seçmelisiniz. Eğer
bileşenlerin hiç biri uymuyorsa Diğer Aygıtlar’ı seçtikten sonra
sürücü yükleme adımına geçmek için İleri düğmesine tıklamalısınız.
Bu penceredeki Disketi Var düğmesine tıklayın ve sürücünün
bulunduğu yeri tanımlayın
Windows Update yardımıyla güncelleme
Windows Update, ürün eklentilerinin ve özellikle belirli
bilgisayarlar için geçerli dosyaların bulunduğu Microsoft web
hizmetinin merkezi noktasıdır. Bu hizmet içerisinde servis
paketleri, sistem dosyaları, aygıt sürücüleri ve Windows için yeni
fonksiyonlar bulunur. Windows Update, Ürün Güncellemeleri ve Destek
Bilgileri olmak üzere iki bölümden oluşur. İlk bölümde sürücüler,
hata düzeltmeleri, güncellemeler ve Windows için iyileştirmelerden
oluşan bir katalog bulunur. Burada sistemin hızını
yükseltebileceğiniz ve güncel tutmak için gerekli olan bileşenleri
arayabilirsiniz. Bu yöntemin avantajları: Bu katalog isteğe bağlı
olarak yüklü olan bileşenlerin yardımıyla hangi güncellemelerin ve
iyileştirmelerin sizin bilgisayarınız için özel olarak
kullanılabileceğini ve önemli olduğunu bulabilir.
Bunun için gerekli olan tek şart tabii ki internet
bağlantısıdır. Eğer bilgisayarınızın internet bağlantısı varsa bu
hizmete Başlat/Windows Update komutuna kullanarak ulaşabilirsiniz.
Bunun sonucunda Windows Internet Explorer’ı çalıştıracak ve
Microsoft web sayfasını yükleyecektir.
İlk olarak ürün güncellemenin bilgisayarınızda yüklü olan
bileşenleri taramasını isteyip istemediğiniz sorulur. Sistem
kontrolü, web sayfasındaki seçili bileşenlerin en güncel ve en
uygun versiyonlarını indireceğinizi garanti ediyor. Ayrıca bu
yöntem sayesinde zaten bilgisayarınızda kurulu olan bileşenleri
yüklemekle vakit kaybetmiyorsunuz. Söz konusu sistem testi
sonrasında yükleyebileceğiniz güncellemelerin bir listesi ekrana
gelir. Güncelleme için bu yöntemi aşağıda anlatıldığı şekilde
kullanabilirsiniz.
Yüklemek istediğiniz bileşenleri ilk olarak katalogda arayın ve
daha sonra yanındaki kutucuğa tıklayın. Program veya sürücü ile
ilgili daha çok bilgi almak istiyorsanız, yüklemeden önce önce bunu
okuyun bağlantısına tıklamalısınız. Eğer seçili bileşenlerden
birini yüklemekten vazgeçerseniz bir kez daha tıklayarak kutu
içerisindeki işareti silin. Eğer yüklemek istediğiniz tüm
bileşenleri seçtiyseniz Karşıdan Yükle Düğmesine tıklayabilirsiniz.
Bunun sonucunda ekrana gelen yeni sayfa üzerinde kontrol etmeniz
amacıyla yüklemek istediğiniz bileşenlerin listesi bir kez daha
ekrana gelecektir. Eğer değişiklik yapmak isterseniz Geri Düğmesine
tıklamalısınız.
Yüklemeyi Başlat Düğmesine tıklandığında veriler PC’nize
aktarılmaya başlanacaktır. Kurulum ise daha sonra otomatik başlar.
Muhtemelen kurulum esnasında ek bilgiler ekrana gelecektir.
İşlemler tamamlandığında ekrana kurulumun sona erdiğine dair bir
mesaj gelecektir. Bazı bileşenleri için kurulum sonrasında
bilgisayarı yeniden başlatmanız gerekebilir.
Varolan konfigürasyonu test etmek
Windows’un Aygıt Yöneticisi varolan konfigürasyonu test etmek için
mükemmel bir araçtır. Eğer bir öğenin arkasında sarı artalan
üzerinde bir ünlem işareti varsa bu, sürücü ile ilgili bir şeylerin
yolunda gitmediğine işarettir. Bu durumda işaretli bileşeni tekrar
çalıştırmak için ister CD veya disket üzerindeki orijinal sürücü,
ister ağ üzerindeki bir sürücü olsun yukarıda anlatılan prosedürü
tekrar uygulamak gereklidir.
Eğer bir öğe üzerinde kırmızı çarpı işareti varsa o aygıta sürücü
kapatılmış demektir. Eğer bu sürücüyü test amacıyla geçici bir süre
kullanım dışı bırakmadıysanız, tamamen kaldırabilirsiniz. Bunun
için söz konusu aygıt üzerine ve daha sonra da “Kaldır” düğmesine
tıklayın.
Sürücüyü kaldırdıktan sonra bu donanım kartını sökmeyi veya
çevre biriminin bilgisayar bağlantısını kesmeyi unutmayın. Bu
sayede aygıt tarafından kullanılan kaynaklar serbest
bırakılabilirler. Eğer kaldırmazsanız Windows bir sonraki açılışta
kartı veya bu çevre birimini tekrar tanıyacak ve sürücüsünü
otomatik olarak yükleyecektir.
Aygıt Yöneticisi üzerinden bir çok sürücünün kendine has özel
ayarları üzerinde çalışabilirsiniz. Bu ayarlara ulaşmak için ilk
olarak istediğiniz öğe üzerine farenin sağ düğmesini kullanarak
tıklayın ve nesne menüsündeki Özellikler komutunu çalıştırın.
Ekrana gelen pencere üzerinde bulunan Ayarlar kartını kullanarak
belirli sürücü parametrelerini değiştirebilirsiniz. Ancak dikkat!
Eğer sistem sorunsuz bir şekilde çalışıyorsa burada değişiklik
yapmamalısınız. Örneğin kullandığınız modemin COM Port 1 olan
bağlantı noktasını COM Port 2 olarak değiştireceksiniz burada
çalışmaktan başka şansınız yok demektir. Aygıtın sorunsuz olarak
çalışabilmesi için sürücünün de tabii ki uygun bir şekilde
düzenlenmesi gereklidir.
Aygıt Yöneticisi’ni çalıştırın ve liste içerisindeki Modem
girdisine iki kere tıklayın. Farenin sağ düğmesini kullanarak modem
öğesine tıklayın ve açılan nesne menüsündeki Özellikler komutunu
çalıştırın. Bunun sonucunda ekrana gelen özellikler penceresi
üzerinde bulunan Modem kartını aktif hale getirin. Burada bulunan
Bağlantı Noktası menüsünü açın ve “COM Port (COM2)” seçeneğini
işaretleyin.
Bütün sürücüler Aygıt Yöneticisi üzerinden değişiklik yapılmasına
izin vermez. Eğer grafik kartınızın özel ayarlarını değiştirmek
istiyorsanız farenin sağ düğmesini kullanarak masaüstünde bulunan
boş bir alana tıklayın. Ekrana gelen nesne menüsündeki Özellikler
komutunu çalıştırın ve Ayarlar kartını aktif hale getirin. Gelişmiş
düğmesine tıklayarak grafik kartınızın kendine has özelliklerine ve
üreticiye bağlı olan sürücüye ulaşabilirsiniz. Gelişmiş ayarlar
penceresi PC’nizde kurulu olan grafik kartına göre değişiklik
gösterir. Sadece yöntem aynıdır: Her bir alanı kartlar üzerine
tıklayarak seçebilir veya monitörün ekran yenileme oranını
değiştirebilirsiniz.
Yeni bir aygıt sürücüsü kurmak
Eğer muhtemel çökmelere karşı Windows’u güvenlik altına aldıysanız
sürücü güncelleştirme işlemine başlayabilirsiniz. Aygıt Yöneticisi
bunun için uygun bir Windows aracıdır. Bu aracın imkanlarından
faydalanabilmek için Başlat/Ayarlar/Denetim Masası komutunu
çalıştırın ve daha sonra ekrana gelen pencere üzerindeki Sistem
simgesine iki kere tıklayın. Buna alternatif olarak masaüstündeki
Bilgisayarım simgesine sağ tuşla tıklayabilir ve açılan nesne
menüsü üzerindeki Özellikler komutunu çalıştırabilirsiniz.
Sistem Özellikleri penceresi üzerindeki Aygıt Yöneticisi kartını
aktif hale getirecek olursanız, bilgisayarınızda kurulu veya bağlı
olan aygıtların bir listesi ekrana gelecektir. Kurulu olan
sürücülerin versiyonlarını Aygıt Yöneticisi üzerinden kontrol
edebilir ve eğer daha yeni bir versiyonu mevcutsa direkt olarak bu
araç üzerinden kurabilirsiniz. Artık gerekmeyen sürücüleri de
buradan kaldırabilirsiniz. Güncel sürücüleri aramanızda size
yardımcı olacak ve bu konuyla ilgili daha geniş açıklamaların
bulunduğu kaynaklara ait internet adreslerini “Web’deki Kaynaklar”
kutusunda bulabilirsiniz.
Internetten sürücü indirmek ve kurmak
Yeni bir sürücünün ilk adımı, bunun web sayfası üzerinden
kurulacağı bilgisayara indirilmesidir. Bu esnada dosyayı
kaydettiğiniz konuma dikkat etmelisiniz. Bu dosyalar genellikle ZIP
arşivi veya kendi açılan EXE dosyası halinde bulunurlar.
Her iki durumda da kendi bilgisayarınıza kurabilmek için ilk olarak
bu arşiv dosyasını açmalısınız. EXE arşivlerini açmak için dosya
simgesi veya download ettiğiniz dosyanın girdisine iki kere
tıklamanız yeterli olacaktır.
ZIP arşivlerini açmak içinse örneğin Winzip gibi bir sıkıştırma
programına gerek vardır. Eğer bu kullanışlı sıkıştırma ve açma
programı sisteminizde henüz yüklü değilse bir Chip CD’sindeki Basic
Kit bölümünden test versiyonunu kurabilirsiniz.
Başlat/Ayarlar/Denetim Masası/Sistem penceresini kullanarak Aygıt
Yöneticisi’ni çalıştırın. Ekrana gelen bileşen listesinden
sürücüsünü güncellemek istediğiniz aygıtı üzerine iki kere
tıklayarak seçin. Bileşen sınıfının ana öğesinde kullanılan aygıtın
tam tanımlaması bulunur.
Farenin sağ düğmesine tıklayarak bu aygıt tanımı üzerine
tıklayın ve nesne menüsü üzerindeki Özellikler komutunu çalıştırın.
Bunun sonucunda üzerinde bir çok kart bulunan bir iletişim
penceresi ekrana gelecektir. Buradaki Sürücü kartını aktif hale
getirin ve üzerinde bulunan Sürücüyü Güncelleştir düğmesine
tıklayın. Bunun sonucunda yükleme esnasında size yardımcı olacak
Aygıt Sürücüsü Güncelleştirme Sihirbazı çalışır.
Üzerinde sadece açıklama bulunan ilk pencereyi geçmek için
üzerindeki İleri düğmesine tıklayın. İkinci penceredeki işaretli
seçeneği değiştirmeden tekrar İleri düğmesine tıklayın. Üçüncü
pencere üzerindeki Konum Belirt seçeneğini işaretleyin ve hemen
altındaki kutuya indirdiğiniz ve açtığınız sürücünün bulunduğu
konumu girin. Eğer emin değilseniz Gözat düğmesine tıklayarak
dosyanın konumunu tam olarak belirtebilirsiniz. Daha sonra sihirbaz
kısa bir arama süresi sonucunda eğer doğru sürücü bulunduysa
yükleme işlemini onaylamanız istenir. Son düğmesine tıklayarak
yükleme işlemini tamamlayabilirsiniz. Sürücünün aktif olabilmesi
için normalde böyle bir yükleme işlemi sonrasında bilgisayarın
yeniden başlatılması gereklidir. Son olarak güncelleme işleminin
sorunsuz bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmek
için Aygıt Yöneticisi’ni yeniden çalıştırın.
İdeal PC dünyası şöyle görünür: PC’ye bir ek kart takar veya USB
bağlantı noktasına bir tarayıcı bağlarsınız. PC konfigürasyondaki
değişimi hemen fark eder ve bunun için uygun sürücüyü yükler. Bu,
işletim sistemi ile farklı donanım bileşenleri arasındaki
haberleşmeyi yöneten bir yazılım modülüdür. Örneğin ağ kartları,
modemler, tarayıcılar, ekran kartları veya yazıcılar gibi her bir
donanım modülü için bir sürücü gereklidir.
Windows bir çok aygıt için standart sürücüler bulundurur ve bunları
otomatik olarak kurar. Donanım üreticileri devamlı olarak yeni
sürücüler geliştirdikleri ve iyileştirdikleri için standart
sürücüler güzel bir çözüm olamaz. Ancak bunlar üreticinin web
sayfasından güncellemelerin aranması için genellikle yeterlidir. Bu
masrafın kazancı: Grafik kartınız yeni sürücülerle bir ihtimal daha
hızlanacak ve görüntü kalitesi yükselecektir. Güncel sürücülerde
çok az hata bulunur ve bir çok durumda PC’nizi hızlandırırlar.
Kurulu sürücülerin versiyonlarını kontrol
etmek
Kullandığı sistemin karışık sürücü dünyasına bakmak isteyenler
Windows donatıları arasında yer alan Sistem Bilgisi aracını
kullanabilirler. Bu aracı Başlat/Programlar/Donatılar/Sistem
Araçları alt menüsündeki Sistem Bilgisi komutunu kullanarak
çalıştırabilirsiniz. Bu uzun yola alternatif olarak Başlat/Çalıştır
penceresindeki Aç kutusuna “msinfo32” yazdıktan sonra Tamam
düğmesine tıklayarak da bu aracı çalıştırabilirsiniz. İkiye
bölünmüş program arayüzü Windows Gezgini’ne benziyor: Sol tarafta
sistem bileşenlerinin sınıflandırılmış bir listesi bulunur. Sağ
taraftaki pencerede ise her bileşenle ilgili ayrıntılı bilgiler
ekrana gelir.
Sürücülerle ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için sol pencerede
bulunan Bileşenler başlığı önündeki kutucuğa tıklayarak, altındaki
bilgileri ekrana getirin. Örneğin kullandığı ekran kartı ve
sürücüleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak istiyorsanız, burada
bulunan Görüntü Birimi öğesine tıklamanız yeterli olacaktır. Bunun
sonucunda değişen sağ pencereden grafik kartının hangi yazılım
paketini kullandığını görebilirsiniz. Burada adres bilgileri
haricinde dosya isimleri, dosya tarihleri, üretici isimleri ve
dosya boyutu bilgileri de bulunur.
Şayet bu görüntünün okunması zorsa isterseniz bilgi hacmini
daraltabilirsiniz. Sağ tarafta, bu bilgilerin üzerinde bulunan
Temel Bilgi seçeneğine tıkladığınız ekran biraz daha sadeleşecek ve
okunması kolaylaşacaktır. Üçüncü seçenek olan Geçmiş’e tıklayarak
da geçmişte sürücünün kurulması sırasında yapılan değişiklikleri
görebilirsiniz.
Kurulumdan önce sistem dosyalarını
yedeklemek
Sürücü güncelleme gibi işlemleri aslında güvenlik tedbirlerini
almadan yerine getirmemelisiniz. Windows 98 için kurtarıcı olarak
bir açılış disketi oluşturabilirsiniz. Bunun için ilk olarak
Başlat/Ayarlar/Denetim Masası komutunu kullanarak Denetim Masası’nı
açın ve Program Ekle/Kaldır simgesine iki kere tıklanması sonucunda
açılan pencere üzerindeki Başlangıç Disketi kartını aktif hale
getirin.
Sistemin yedeklenmesi işlemini Windows Me altında çok daha iyi bir
şekilde yerine getirilebilir. Windows Me’nin bunu sağlayan yeni
fonksiyonunun ismi Sistem Geri Yükleme.
Eğer bu Windows versiyonu ile çalışıyorsanız güncelleme veya
kaldırma işlemleri öncesinde Başlat/Programlar/Doantılar/Sistem
Araçları altındaki Sistem Geri Yükleme komutunu çalıştırın.
Bunun sonucunda ekrana gelen pencere üzerindeki ”Geri yükleme
zamanı oluştur” seçeneğini işaretleyin ve İleri düğmesine
tıklayın.
Şimdi ekrana gelen iletişim penceresine, oluşturacağınız geri
yükleme zamanı için örneğin “Kurulum öncesi sistem” gibi bir isim
girmelisiniz. İleri düğmesine tıklayacak olursanız tüm sistem
bilgilerinin yedekleri alınacak, yani geri yükleme sistemi
oluşturulacaktır. Eğer yeni bileşenin kurulumu esnasında sorun
çıkarsa biraz önce yedeklediğiniz sistemi geri yükleyebilirsiniz.
Bu güvenlik mekanizması sabit diskte oldukça fazla yer kaplar ancak
Windows Me’nin eski versiyon işletim sistemlerine kıyasla çok daha
güvenli olmasını sağlıyor.