Blackberry, yöneticiler için bir oyuncak olarak isim yaptı. Onlar, eğlence için iPhone ile ilgilenirken; Blackberry'ler PIM (personal information manager - kişisel bilgi yöneticisi) fonksiyonlarının yanında kapsamlı iş uygulamalarının da altından kalkabilen hünerli cihazlara dönüştü.
Blackberry ve Push-Mail, birbirlerine en az Windows 95 - sistem çökmeleri veya iPod - beyaz kulaklık çiftleri kadar yakın iki terim. Esas görevi bir posta kutusu işlevi sunmak olsa da, Blackberry'nin yetenekleri bununla sınırlı değil. Geniş bir yelpazede sunulan ek yazılımlar ile Blackberry'nin fonksiyonları kolayca genişletilebiliyor. Profesyonel kullanıcılar artık menüler arasında dolaşmaktansa, kısayollar kullanmayı tercih ediyor.
Mobil Veri Sistemi (Mobile Data System) özellikle şirketler açısından büyük öneme sahip. Bu sistemde şirket verileri bir ERP (enterprise resource planning - şirket kaynak planlaması) sistemi benzeri bir yolla, Blackberry cihazlarına iletiliyor. Bunun yanında, bazı web uygulamalarını Blackberry'e ekleyen bazı geliştirme araçları da Blackberry'lere iletiliyor. Blackberry Enterprise Servers kurulumunda dikkat etmeniz gerekenleri güvenlik ipuçlarıyla beraber bu yazıda bulabilirsiniz.
Küçük tuşlar, tamamen opak bir menü ve fonksiyonlarla dolu... Blackberry'lere karşı önyargıya sahip olmak oldukça kolay. Ancak, doğru hamlelerle bu taşınabilir yardımcıyı, kişisel ihtiyaçlarınıza göre yapılandırmanız mümkün. İşinize en çok yarayacak ince ayar imkanlarını sizlere tanıtıyoruz.
Bir Blackberry'yi ilk kez eline alan birinin, öncelikle önemli tuşlara ve işlevlere kendini adapte etmesi gerekiyor. Blackberry'ler için daha üretim aşamasında, çok kullanılan özellikler için kısayol tuşları yapılandırılmış oluyor. Bu sayede, kullanıcılar o an ihtiyaç duydukları fonksiyona, onlarca hamleye ve alt menülere ihtiyaç duymadan kolayca ulaşabiliyor. Neredeyse tüm Blackberry programları için kullanışlı yardım dosyaları da mevcut. Bunların içinde adres defteri, takvim, tarayıcı gibi özellikler sayılabilir.
Blackberry kullanıcıları için en önemli özelliklerden biri hiç şüphesiz tuş kilidi. Ceket cebinde öylece duran bir cihazın kendi kendine harekete geçerek istemdışı hareketlerde bulunmasını hiçbir kullanıcı istemez. Blackberry'nin tuş kilidini devreye sokmak için ALT + Enter tuş kombinasyonuna ihtiyacınız var. Yıldız (*) ve arama tuşu ile veya kaydırma tekerleğine iki kez basmanızla tuş kilidini açabilirsiniz. Toplantılarda Blackberry'nin sessiz kalmasını isteyenler, profil ve boşluk tuşlarına basarak sessiz ve sesli modlar arasında geçiş yapabilir. Gelen aramalarda, kaydırma tekerleği ile zil sesini kontrol altına almanız da ayrıca mümkün.
Gizli Blackberry Komutları
Blackberry'nin kullanım kılavuzu, bazı kullanışlı fonksiyonları gizliyor. Örneğin, ALT + CAP + H tuş kombinasyonuyla kullanıcılar yazılım sürümünü, IMEI numarasını ve Blackberry'nin hafıza boyutunu görebilme imkanına sahip. Cihazı başka birinin kullanımına tahsis ederken, arama kayıtlarını silmek için yapmanız gereken ise şu: İmleci bir tarihin üstüne getirin, ALT + T kombinasyonundan sonra bir kez kaydırma tekerleğine basın, "Bu tarihten öncesini sil" seçeneğini etkinleştirin. O tarihe kadarki tüm görüşme kayıtlarınız silinecektir.
Telefon görüşmeleri sırasında takvime ihtiyaç duyan kullanıcılar için de kısayollar mevcut. ALT tuşu ile kaydırma tekerleğine bastıktan sonra, başlangıç sayfasını seçin, ALT tuşunu bırakın ve kaydırma tekerleği ile takvime ulaşın.
Blackberry'nin yetenekleri yalnızca takvim, telefon görüşmesi ve e-posta ile sınırlı değil. Telefonunuzu her işe uygun şekilde yapılandırabileceğiniz yüzlerce araç mevcut. Bu sayfada sizlere en iyi yardımcı programları tanıtacağız.
Blackberry'ye uygulama eklemek için iki seçenek var: Kullanıcılar dahili tarayıcı üzerinden araçları indirebilir ya da RIM Desktop Manager yardımıyla PC üzerinden aygıta yükleyebilir. Tarayıcı metodunu kullandığınızda, programı tanıtacak JAD uzantılı bir web bağlantı dosyasına ihtiyacınız olacaktır. Masaüstünden yüklenen araçlar için ise, ALX ve COD uzantılı iki dosya gerekecektir. Blackberry Desktop Manager'ın "Application Loader" aracı ile uygulamaları telefonunuza aktarabilirsiniz. Bu araçların büyük bir kısmını, Blackberry'nin online mağazasında bulmanız mümkün.
Ücretsiz Araçlar: Google Maps ve Facebook
Sevilen sosyal iletişim platformu Facebook'un Blackberry kullanıcıları için hazırlanmış özel bir sürümü mevcut. E-postaların yanında, arkadaş listenizdeki gelişmeleri de gerçek zamanlı olarak Blackberry'nizden takip edebilirsiniz. Bir araç çubuğu ile sık kullandığınız bölümlere, örneğin fotoğraf ekleme veya arkadaş listenize kolayca ulaşabilirsiniz. Bu aracın geliştiricisi, Blackberry'nin üreticisi olan RIM.
Bir başka pratik araç ise, www.google.com/gmm adresinden ücretsiz temin edilebilen Google Maps. Güncel konumunuzu öğrenmek için, programı yükledikten sonra ekrana bakmanız yeterli. Harita, konumunuza uygun olarak uydu fotoğrafını ekrana getiriyor. İsteğe bağlı olarak Google Maps, haritada mağazaları ve diğer önemli yerleri gösterebiliyor. Ayrıntılar sekmesinde ise, mağazaların açık olduğu saatlere kadar detaylı bilgileri bulmanız mümkün.
Blackberry Enterprise Server şirket içerisinde en önemli bağlantı noktasını teşkil ediyor. Burada tüm ipler, sistem yöneticilerinin elinde. Küçük ve orta ölçekli işletmeler için kurulum ve konfigürasyon ipuçları bu sayfada yer alıyor.
Şirket içi ağda konumlanan Blackberry Enterprise Server, iletişim sistemleri ve uygulama sunucusuna bağlı olarak çalışıyor. Kablosuz cihazlar ve şirket programları arasında düğüm noktası görevi üstlenen yazılım ile, kullanıcılar yolda e-posta, anında mesajlaşma, PIM araçları ve CRM ve ERP üzerinden şirket verilerine ulaşabiliyor. Yazılımlar ile Blackberry cihazları arasındaki tüm iletişimin merkezi işte bu sunucu sistemi. Blackberry Enterprise Server yazılımı Microsoft Exchange, IBM Lotus Domino ve Novell Groupwise için sunulmuş. Mesaj sunucusu olarak ise Microsoft Live Communication Server, IBM Lotus Sametime ve Novell Groupwise Messenger destekleniyor.
Yazılım için hazırlanmış özel bir Windows tabanlı sunucuda kurulum yaklaşık 20 dakika alıyor. Sistem donanım özellikleri, sunucuya bağlanacak Blackberry kullanıcılarının sayısına göre değişmekte. 500 kullanıcıya kadarki kurulumlar için 2 GHz hızında bir Pentium 4 işlemci ve 1.5 GB RAM'e sahip MSDE (Microsoft SQL Server Desktop Engine) tabanlı bir sistem yeterli. Daha büyük kurulumlarda güncel bir çift çekirdekli işlemci, 2 GB RAM ve özel bir SQL sunucusu gerekmekte.
Tüm Exchange servis paketlerinin Blackberry sunucusunda çalıştırılması gerekiyor. Aynı şekilde Exchange System Manager'ın da yine BES (Blackberry Enterprise Server) üzerinde çalışması gerekli. Önemli bir nokta daha var: Exchange ve Blackberry sunucuları aynı domain üzerinde yer almak zorunda. Blackberry sunucusunda Outlook yüklü olmamalı. Ve Exchange ile BES arasında saniyede en az 2 megabit sabit hızlı bir bağlantı kurulmalı.
Kullanılan yönetici hesabı, domain yöneticisine değil, yerel yönetici grubuna ait olmalı. Kolay bir çözüm olarak BESAdmin isminde yeni bir kullanıcı hesabı açabilirsiniz. BES'in dışarıya bağlantısı 3101 numaralı TCP portundan sağlanmalı. Bu koşulları sağladığınız takdirde kurulum sorunsuz olarak gerçekleşecektir. Birkaç ipucu daha vermek gerekirse:
- Asla birden fazla Blackberry sunucusunda aynı SRP-ID (Server Routing Protocol Identifier) bilgisini kullanmayın.
- Kayıt (log) dosyalarını ayrı bir sabit diske kaydetmeniz önerilir.
- Birden fazla Blackberry sunucusu kullanıyorsanız, farklı görevleri makineler arasında dağıtabilirsiniz; bu işlem gücünden tasarruf sağlayacaktır.
Küçük Bir Alternatif
Küçük ve orta ölçekli işletmeler için BES'in daha kısıtlı bir versiyonu olan Blackberry Professional yazılımı mevcut. Bu yazılımla 30'a kadar çalışan, hareket halinde e-posta, kişisel verileri ve internete erişim sağlayabilir. Bu yazılım, mevcut bir e-posta sunucusuna kurulabilmesiyle dikkat çekiyor. Böylece donanımdan tasarruf edebilirsiniz. Halihazırda Microsoft Small Business Server sahibi olan firmalar, bunu aynı zamanda Blackberry'ler için de kullanabilir. Test çalışmaları için Blackberry sayfasında tek kullanıcılık bir ücretsiz sürüm mevcut.
Kablosuz cihazlardan şirket verilerine erişimin tam anlamıyla güvenli olması gerekiyor. Blackberry sunucusunun bu konuda, 400'den fazla güvenlik politikası mevcut. Şifreli bağlantılar ve dijital imzalı postalar da hizmete dahil. Bu sayfada en önemli güvenlik fonksiyonlarını tanıtacağız.
E-posta, anında mesaj (IM) veya iş uygulamalarını kullanmak pratik olabilir, ancak güvenlikte olacak bir sıkıntıda eşyalarını toplaması gereken ilk departman bilgi-işlem (IT) departmanı olacaktır. Blackberry'ler için, sistem yöneticileri tarafından belirlenen güçlü IT politikalarını da içeren farklı güvenlik mekanizmaları mevcut. Bir kullanıcı Blackberry cihazını aktifleştirdiğinde, BES tüm geçerli direktifleri cihaza yolluyor. Böylece birçok güvenlik politikası tanımlanmış ve yönetim yazılımları aracılığıyla cihazlara veya kullanıcı gruplarına topluca gönderilmiş oluyor.
Veri erişimini güvenli hale getirmek için, bireysel IT direktifleri üzerinden BES için bir şifrenin doğrulanması gerekiyor. Standart ayarlarda bu doğrulama için 'deneme sayısı' 10 ile sınırlandırılmıştır. Eğer 10 deneme sonucunda şifre doğru girilemezse cihazın içindeki tüm veriler siliniyor. Sistem yöneticileri, çalınma durumuna karşı cihazların şifrelerini uzaktan belirleme ve değiştirme yetkisine sahip. Bir diğer IT direktifi üzerinden de yerel bir şifreleme mekanizması harekete geçerek, e-postaları, adres defterini, takvim girdilerini ve notları güvenlik altına alabiliyor.
Blackberry Sunucusunun Güvenliği
Blackberry Enterprise Server, hiçbir şekilde e-posta veya verileri kaydetmez. İzinsiz girişlere karşı güvenlik seviyesini artırmak adına, Blackberry cihazları ve sunucu arasında, verilerin saklandığı hiçbir önbellek (cache) bulunmaz. BES yalnızca şifreyle doğrulanmış, kullanıcı tarafından sağlanmış ve yalnızca dışarıya giden bağlantılara (güvenlik duvarında 3101 numaralı port üzerinden) izin vermekte. Blackberry cihazının kendisi veya posta sunucusu hariç hiçbir veri trafiğine izin verilmediği için, dışarıdan gelen izinsiz komutlar sistem tarafından reddediliyor. Kablosuz ağ ile sunucu arasında yalnızca geçerli bir şifreyle doğrulanmış bağlantılara izin veriliyor.
Gözünüz Blackberry'lerin Üstünde Olsun
Blackberry Monitoring Service, BES'i izleyebileceğiniz ve yönetebileceğiniz web tabanlı bir araç. Blackberry Monitoring Service, arkaplanda gerçekleşen izleme fonksiyonu ile performans kayıpları veya düzensizliklerini otomatik olarak algılayıp yöneticiye bildirebiliyor. Performans problemleri söz konusu olduğunda veya belirlenmiş sınır değerler aşıldığında, bu izleme aracı önceden belirlenmiş adresleri e-posta veya SMS yoluyla uyarıyor. Böylece yöneticilerin, sunucu zarar görmeden duruma müdahale etmeleri mümkün oluyor. Yöneticiler, ücretsiz Blackberry Resource Kit ile kayıt (log) dosyalarını değerlendirme imkanına da sahipler.