Batarya, kısaca; notebookun adaptör vasıtası ile şebeke elektriğine bağlı olmadığı durumlarda notebooku çalıştırmaya yarayan pillerin bütünüdür. Bataryaların içerisinde Ni-Mh ve sıklıkla Li-Ion pil hücreleri, ayrıca bu hücreleri kontrol eden ve notebook ile batarya arasındaki iletişimi sağlayan bir de elektronik devre mevcuttur. Pil hücrelerinde depolanan enerjinin miktarı toplamda bataryanın kapasitesini ifade eder. Bir bataryanın kapasitesi mAh ile ifade edilir ve bu değer ne kadar yüksek ise bataryanın kapasitesinin de o kadar yüksek olduğu anlaşılır.
Batarya kullanım şekli pil hücrelerinin ömrü açısından çok önemlidir. Bir notebook bataryasını maksimum verimle uzun ömürlü kullanmak için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:
1. Bataryayı sürekli canlı tutunuz. Haftada en az bir kez deşarj ve şarj işlemini gerçekleştiriniz. Uzun süre şarj-deşarj işlemi yapılmazsa hücreler enerji depolama özelliğini yitirmeye başlarlar.
2. Notebooku mümkün oldukça batarya ile kullanınız. Güç adaptörü ile çalışırken bataryanın %100 dolu olduğu ikazını alınca adaptör bağlantısını kesiniz. Şarj adaptörü ile uzun süreli kullanımlarda (genellikle notebookun desktop olarak kullanıldığı durumlar) bataryanın şarj-deşarj işlemi ihmal edilebilmektedir.
3. Bataryadaki enerji seviyesinin %5 in altına düşmesine izin vermeyiniz. Notebookunuzdaki güç seçenekleri ayarlarından kritik şarj seviyesini düzenleyebilirsiniz. Batarya enerji seviyesi %0 mertebesine indiğinde, pillerin ilk şarjı alması güçleşmekte ve ayrıca enerjisinin asla kesilmemesi gereken batarya iç devresi bozulabilmektedir. Bu durumda pil hücreleri sağlam olsa bile batarya sağlıklı bir şekilde çalışmayacaktır.
4. Notebookunuzun soğutma sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığına dikkat ediniz. Aksi takdirde aşırı ısıdan dolayı pil hücreleri zarar görüp özelliklerini yitirebilirler.
5. Batarya kullanımı zaruri değil ise ve bataryanın yıllarca sağlıklı kalması isteniyorsa %100 dolu bir şekilde kuru bir ortamda muhafaza edilmeli, haftada bir kez deşarj-şarj işlemi uygulanarak canlı tutulmalıdır.
6. Notebook çalışır durumda iken batarya sökme-takma işlemi yapılmamalıdır. Hem notebook hem de bataryanın sıhhati açısından bu konuya dikkat edilmelidir.
7. Bataryanın notebooka bağlantı noktaları kesinlikle kısa devre edilmemelidir.
8. Batarya kesinlikle nemden, sıvı temasından ve aşırı ısıdan korunmalıdır.
9. Notebooka herhangi bir şekilde sıvı teması olduğunda ilk olarak enerji kesilip batarya sökülmelidir. Sıvı temasının notebooka verebileceği zararları en aza indirmek bu şekilde mümkün olacaktır.
10. Batarya yuvasına tam oturmuyor ise zorlanmamalı, fiziksel hasarlardan kaçınmalı ve bir servise başvurulmalıdır.
11. Notebook mutlaka arkasında yazan input Volt ve Amper değerlerini asgaride taşıyan, yeterli güç seviyesine (Watt) sahip bir güç adaptörü ile kullanılmalıdır. Aksi durumda notebook çalışsa bile batarya şarjı gerçekleşmez ve hücreler zamanla canlılıklarını yitirirler.
12. Batarya kullanım süresi notebookun o anda ne kadar enerji harcadığı ile alakalıdır. Notebook üzerinde enerji harcayan birçok donanım mevcuttur (cpu, vga chip, fanlar, speakerlar, hdd ve optik sürücü motoru, wireless lan, bluetooth, usb aygıtlar vs). Bu donanımların değişik kullanım kombinasyonları farklı sürelerde batarya ömrü anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bataryanızdan her şekilde aynı kullanım süresini beklemeyiniz. Bataryanız sadece internette dolaşırken 3 saat dayanıyorsa, 3d oyun oynarken (vga chip, cpu, fanlar, speakerlar yoğun olarak devrede) 1.5 saat veya yüksek sesle cd den müzik dinlerken (optik sürücü motoru, speakerlar yoğun olarak devrede) 2 saat dayanması normaldir.
13. Güç adaptörü notebooka bağlı iken batarya enerji seviyesi %1 puan bile ilerlemiyorsa öncelikle notebookun batarya şarj devresinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmeli/ettirilmelidir. Batarya şarj devresi arızalı ise gereksiz yere yeni bir batarya satın almış olabilirsiniz.
14. Batarya ömrü azaldığında kesinlikle şoklama yöntemine başvurmayınız. Bataryanızın kalan ömrünü de bu şekilde tüketmiş olacaksınız. Şoklama bataryaya geçici bir kapasite kazandırır ve kısa süre sonra batarya tamamen ömrünü yitirir.
15. Batarya ömrü azaldığında veya batarya şarj olmadığında pil hücrelerini değiştirmek yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak çoğunlukla zaman, para ve kaynak israfı ile sonuçlanmaktadır. Hücre değişimi bilinçli ve profesyonelce yapıldığında verimli olabilmekte (batarya iç devresi sağlam olmak kaydıyla) ancak bu işlemin maliyeti de yeni bir batarya bedeline yaklaşmaktadır.
16. Batarya arızalarının büyük bir kısmı batarya içerisindeki kontrol devresi ile ilgilidir. Bunun birçok sebebi olabilir (adaptör arızası, yanlış adaptör kullanımı, elektrik seviyesindeki dengesizlikler, elektronik komponent ömürleri vs) ancak hücre değişimi yöntemi, bataryadaki bu problemi ortadan kaldırmaz. Yeni bir batarya almak kaçınılmazdır.
17. Yeni alınan bir bataryanın ilk kullanımı çok önemlidir ve bataryanın gelecekteki ömrü ve performansı büyük oranda ilk kullanımda belirlenir. Yeni aldığınız bataryayı ilk olarak şu şekilde kullanınız:
Batarya notebooka bağlı ve notebook kapalı vaziyette iken cihazı yaklaşık 10-12 saat şarjda bırakınız. Notebooku çalıştırdığınızda bataryanın %100 dolmuş olduğunu göreceksiniz. Bataryayı %5 seviyesine kadar deşarj edip tekrar %100 oluncaya kadar şarj ediniz. Bu işlemi 4-5 kez tekrar ediniz. Bataryanız gelecekteki kullanımı için en verimli şekilde hazırlanmış olacaktır.
notebook.gen.tr
