Mutlaka duymuşsunuzdur Torrent kelimesini yada doğru söylenişiyle BitTorrent'i. Son yıllarda servis sağlayıcıların ADSL hizmeti sunmaya başlaması ve artan bant genişlikleriyle beraber oldukça popüler olan Bittorrent hala pek çok kullanıcı için sadece bir kelimeden ibaret. Ama pek çok insan için güncel kalmanın yolu. Artık insanlar Amerika'da televizyonda yayınlanan bir diziyi aylar sonra seyretmek istemiyorlar. Hatta televizyonda reklam arası dizi seyretmektense indirip reklamsız seyretmek işlerine geliyor. Peki bu Torrent ne ve nasıl kullanılıyor..?
Merak ediyor ve Bittorent ve µTorrent hakkında herşeyi öğrenmek istiyorsanız lütfen okumaya devam edin.
Çoğunuz internetten bir şeyler indirmiştir. Örneğin CCleaner programının kurulum dosyasını indirmek istiyorsunuz. Google'da bir arama yapar bu dosya için indirme bağlantısı sunan siteleri bulur ve "İndir" butonuna basarsınız. Yaptığınız aslında o sitenin sunucusuna "Kardeş bana şu CCleaner lazım bana veriver bi zahmet" demektir. Sunucu ile bilgisayarınız arasında bir bağlantı kurulur ve istediğiniz dosyayı elde edersiniz.
Ama bu tür indirmelerde bir problem vardır. Çoğu zaman istediğiniz dosyaları bulamazsınız. Bulsanız da örneğin Rapidshare gibi illegal dosya paylaşımının sırtından para kazanan ama gözünü kapatıp bunu görmezden gelerek "Bedavaya bu kadar hız ama şu kadar para verirsen sana şu kadar hız" diyen sülüklerde bulursunuz.
İşte Bittorent ağını kullanarak bütün bu sınırlamalardan kurtulabilirsiniz.
Çoğumuz gençliğinde verecek parası olmadığı için bir arkadaşına "Şu falancanın kasedini, cd'sini versene bi 15 günde ben dinliyim" demiştir. İşte Bittorrent ağı bunu teknolojiye ayak uydurmuş şeklidir.
Çoğu kimsenin sandığının aksine "Torrent Siteleri"nden bir byte bile veri indiremezsiniz. Onlardan indirdiğiniz "Torrent" adı verilen boyutu 5-30 kb arası değişen ve en basit anlatımıyla içinde sizin indirmek istediğiniz dosyalara sahip kişilerin adresleri olan bir dosya indirirsiniz. Dosyayı ise o dosyaya sahip olan diğer kullanıcılardan indirirsiniz. Doğrudan indirmekten farklı olarak indirirken aynı zamanda diğer kullanıcılara da sunarsınız. Bundan sonrasını daha net anlayabilmeniz için torrent dünyasında çok sık kullanılan terimlerin ne anlama geldiğini bilmeniz gerekiyor.
"TORRENT" TE HIZ ;
Torrent ağının belki de tek kötü tarafı daha ziyade popüler dosyaların paylaşımında istenilen hızın yakalabilmesidir. Çünkü bir dosya ne kadar popülerse o kadar çok insan o dosyayı paylaşır ve peers sayısı artacağı için hızda artar. Altta bunun bir simülasyonunu görüyorsunuz. Her renk dosyanın farklı bir kısmını temsil ediyor ve bütün parçalar tamamlanıncaya kadar trafik devam eder.(Tarayıcınız resimdeki animasyonu göstermiyorsa resmin üzerine tıklayın)
Aslında olay çok basit gibi görünür : "Ne kadar çok "peers" o kadar hız"
Ama gerçekte olay böyle değildir.
Gerçekte önemli olan "peers" sayısının ne kadar çok olduğundan ziyade ne kadar kaliteli olduğudur.
İşte burada "Tracker" lar yani torrent siteleri devreye girer. Bunlar iki tiptir:
- Halka açık ve gelen herkesin torrentlere ulaşabildiği siteler.
- Üyelik sistemiyle çalışan ve "ratio" tutturmak zorunda olduğunuz siteler.
Halka açık sitelerde Hit&Run çok yaygın olduğundan çoğu zaman dosyayı tamamlayan kişi dosyayı ağa sunmaktan vazgeçmekte veya upload hızını çok düşük seviyelere çekerek zincirin zayıflamasına ve dolayısıyla hızın azalmasına sebep olmaktadır.
Oysa üyelik isteyen sitelerde ratio tutturmanız gerektiği için çoğu zaman site üyeliğinden atılmamak için son hızla upload etmeye çalışırsınız. Ben bir zamanlar hayatımda gördüğüm en hızlı torrent sitesi olan Supertorrents'ten atılmamak için birileri benden dosya çeksin diye neredeyse yalvaracak hale geldiğimi bilirim.
BitTorrent ağından internet bağlantınızın tamamını kullanarak yararlanmak istiyorsanız mutlaka iyi bir torrent sitesine üye olmalısınız. Yoksa herkese açık sitelerde sadece torrentten nefret edersiniz.(Tabii eğer 1 Mbit bant genişliğine sahipseniz bu bant genişliğini bu sitelerle doldurabilirsiniz.Ama 8 Mbit ve üzeri bant genişliklerinde bu biraz zor) Ben Zamunda ve Supertorrents kullanıyorum ve sadece 50 seeders ile 1.2 MB/sn hızları yakaladığımı biliyorum.Oysa halka açık bir sitede binlerce "peers" ile bu hızı yakalayamazsınız.
Peki Türkiye'deki internet bağlantı hızları ile indirme hızım kaç olmalı?
Çoğu kimsenin Bit ve byte kavramları hakkında çok net bilgisi yoktur.(Hard disk kapasitelerinde de benzer bir kafa karışıklığı vardır)
Olay aslında nettir;
("B" ve "b" harflerine dikkat)
- 1 Kilo Byte (kB) = 1024 bytes (1024'ün katları olarak artar)
- 1 kilobit (kb) = 1000 Bits (1000'in katları olarak artar)
- Veee 1 byte (B) = 8 Bits (b)
Formül ise internet bağlantı hızına 6 sıfır ekle/8'e böl/1024'e böl.
Yani ;
1 000 0000 / 8 = 125 000
125 000 / 1024 = 122 kB/sn
Ama bu teoridedir.Onlarca sebepten dolayı bu hız düşer.Pratikte ise;
1Mbit için 110 KB/sn
4 Mbit için 350 kB/sn üzeri
8 Mbit için ise 550 kB/sn'nin üzeri hızlar kabul edilebilir normal hızlardır.
Ve bunca teorik açıklamadan sonra işin pratik kısmına geçelim;
CLİENT(istemci)
Öncelikle bir istemciye (Client) ihtiyacımız var.Biz burada Client olarak µTorrent'i kullanacağız. µTorrent resmi sitesine gidin, programı indirin ve kurun.
µTorrent AYARLARI
A-HIZ REHBERİ
Resim 1
Resim 2
µTorrent ara yüzünü açtığınızda sol üst taraftan ulaşabileceğiniz "Hız Rehberi" bizim otomatikleştirilmiş ayarlar yapmamızı sağlıyor. Alt tarafta görebileceğiniz "Portu test edin" butonu ile "Port"unuzun açık olup olmadığını test edebilirsiniz. Fakat biz burayı şimdilik kullanmayacağız. Sadece burası ile ilgili bilmeniz gereken burada kastedilen "Bağlantı Tipi"nin "upload" hızınız olduğu. Makalenin ilerleyen bölümlerinde buraya tekrar döneceğiz.
B- TERCİHLER
- Genel sekmesi
"Dil"i ayarlayın.
Eğer istiyorsanız burada "Gizleme" şıkkını kullanarak bir klavye kısayolu atayabilirsiniz.
Bu kısayolu kullandığınızda µTorrent tamamen kaybolacak ve bildirim alanında da görünmeyecektir. Eğer kimsenin o anda µTorrent'i kullandığınızı bilmesini istemiyorsanız bunu kullanabilirsiniz.
Kutunun içine tıklayın ve dilediğiniz bir tuşa basın. Eğer tek bir tuşa basarsanız bu varsayılan olarak Alt tuşu ile kombine edilecektir.Fakat Shift veya Ctrl tuşu ile beraber bir tuşa basarak bunlardan biri ile de kombine edebilirsiniz.
Geri kalan ayarları resme göre ayarlayın.
Resim 3
- UI ayarları sekmesi.
Burası tamamen sizin keyfinize kalmış.
Ben alttaki ayarları kullanıyorum ve memnunum.
Resim 4
- Dizinler sekmesi.
Bizim indirdiğimiz dosyaları sabit diskimizde nereye kaydedeceğimiz ve bu dosyaları nasıl organize edeceğimizle ilgili bölüm. Burada varsayılan indirme konumunu ayarlayabilirsiniz. Resimde görebileceğiniz gibi ben D\uTorrent adresini kullanıyorum. Size de tavsiyem işletim sisteminizin bulunduğu diskin dışında bir yere kaydetmeniz. Bu diskinizde oluşabilecek doluluğun ve parçalanmanın önüne geçecektir.
Ayrıca burada torrentlerin biter bitmez başka bir dizine taşınmasını ve ardından indirildiği konumdan silinmesini sağlayabileceğiniz ayarlar var. Ama tabii bunu pek önermiyorum sonuçta bu torrent etiğine aykırı bir durum.
Burada bir konuyu açıklamam gerekiyor. Örneğin bir diziyi indirdiniz. Eğer indirdiğiniz konumdan başka bir yere taşırsanız veya üzerinde herhangi bir değişiklik yaparsanız veya herhangi bir parçasını silerseniz artık µTorrent o dosyayı sunmaya devam etmeyecektir. Seed etmek istediğiniz dosyalar üzerinde yukarıda bahsettiğim işlemleri yapmayın. O dosyayı O dizinde iken de hem sunabilir hem de aynı anda seyredebilirsiniz.
Resim 5
- Bağlantı sekmesi önemli sekmelerden biri.
Dinleme portu:
BitTorrent ağından istediğiniz verimi alabilmeniz için mutlaka port açmanız gerekir. Bunun güvenlik açısından sakıncaları yok mudur vardır tabii. Ama bilgisayarınızda pek çok uygulama port açar ve sonuçta onlarda güvenlik açığıdır. Eğer çalışan ve güncel bir antivirüse sahipseniz çokta korkacak birşey yoktur. Burada dikkat etmeniz gereken 6881-6889 arasındaki portları kullanmamanızdır. Varsayılan olarak gelen portu kullanabilirsiniz.
UPnP (Universal Plug'n'Play) port haritalama:
Eskiden portları manuel olarak açardık fakat artık UPnP özelliğini kullanarak "router"da (Modem) otomatik olarak port açabiliyoruz. Burayı mutlaka işaretli bırakın. Ayrıca NAT-PMP Port haritalama da benzer bir işlev görür. Eğer modeminizin hangisini desteklediğini bilmiyorsanız veya sık sık başka ağlara bağlanıyorsanız ikisini de işaretli bırakın. Geri kalan ayarları da resimdeki gibi ayarlayabilirsiniz.
Fakat eğer UPnP/NAT-PMP işaretli olduğu halde portu test ettiğinizde (Resim 1-2) açık olmadığı görünüyorsa bunu manuel olarak yapmanız gerekir. Her modemde bunun yöntemi ayrı olduğu için bunu burada anlatmamın imkanı yok fakat bu konuda hizmet veren bir site var : Port Forward Port numaranızı not alın (Resim 6), "Her açılışta rastgele port seç" şıkkının işaretli olmadığına emin olun ve daha sonra bu siteye gidip modeminizi bulun ve talimatları takip edin. Sonuç alttaki gibi olmalı.
Resim 6
- Band Genişliği sekmesi de diğer bir önemli sekme.
Hızınız burayı doğru yapılandırıp yapılandırmadığınızla bağlantılı olarak oluşacaktır.
** Burada belirlememiz gereken rakamlar var.(Kırmızı çerçeve içindekiler)
** Ama bunları doldurmadan önce upload hızınızı bilmeniz grekiyor.Tıpkı download hızınızın pratikte olması gerekenden düşük olduğu gibi (Bknz.yukarıda işlendi) upload hızınızda pratikte teoride olması gerekenden düşüktür. Bunu ölçebilmek için TTnet'in hız testi sayfasını kullanabileceğiniz gibi ufak bir arama ile bu hizmeti veren onlarca siteye ulaşabilirsiniz. Ayrıca µTorrent Hız testi (Resim 1-2) sekmesinde bulabileceğiniz bağlantıyı da kullanabilirsiniz. Bu testi günün değişik zamanlarında bir kaç defa yapmanız ve çıkan upload skorunuzun bir ortalamasını almanız en iyi yöntem olacaktır.
(Çıkan sonuçları nasıl yorumlayacağınızı ve birbirine dönüştüreceğinizi yukarıda anlatmıştım.)
** Upload hızımızı öğrendikten sonra buradaki rakkamları belirlemenin iki yolu var ya yukarıda Hız rehberi konusunda gördüğünüz gibi açılabilir menüden upload hızınızı seçersiniz (Resim 1-2 ) ve burası otomatik olarak oluşturulur yada manuel olarak değerleri girersiniz. Ben duruma göre her ikisini de kullanıyorum ve performans alıyorum.
** Eğer manuel olarak girecekseniz torrent dünyasında denenmiş ve verim alınmış ayarları içeren alttaki tablo oldukça işinize yarayacaktır.
Tabloyu alttaki resimdeki kırmızı ile çerçevelenmiş kutuların sırasına göre kullanabilirsiniz.
Gönderme sınırı : 1. kutu ( 92 yazan)
Gönderme yuvası : 4. kutu ( 6 yazan)
Bağlantı max. eş : 3. kutu ( 600 yazan)
Bağlantı max. : 2.kutu ( 100 yazan)
Max. Aktif sütununu ise ileride Sıra ayarları (Resim 9) sekmesinde kullanacağız.
Resim 7 
- BitTorrent sekmesi
Buradaki öncelikle açıklamam gereken ayar DHT ayarları. Dht'nin ne olduğunu altta anlattım. Fakat bilmeniz gereken üyelik isteyen bir siteden indirdiğiniz torrent ile dosya çekiyorsanız bu kesinlikle kapalı olmalı. Halka açık bir site kullanıyorsanız da açık olmalı. Bu ayarları buradan yapabileceğiniz gibi µTorrent arayüzünden de yapabilirsiniz. (Alttaki resim)
Bazı Iss'ler yani servis sağlayıcılar BitTorrent ağı ile yapılan trafiği sınırlarlar bu yüzden "Protokol Şifreleme"yi etkinleştirmeniz hızınızı arttırabilecektir. Diğer ayarları resimdeki gibi ayarlayabilisiniz.
Resim 8
- Sıra ayarları
Buradaki ayarları Bant Genişliği ayarlarında anlattığım gibi tablodan manuel olarak doldurun.
Eğer "Hız sekmesi"nden (Resim 1-2) bağlantı hızınızı ayarladıysanız burası otomatik olarak doldurulacaktır ellemeyin.
Resim 9
- Zaman çizelgesi
Burada µTorrent'in çalışmasını takvimleyebilir, belli saatlerde açılıp belli saatlerde kapanmasını sağlayabilirsiniz.
Resim 10
- Gelişmiş sekmesi
Burası en çok hurafenin döndüğü yerdir.Çoğu kullanıcı buradaki "net.max_halfopen", "net.outgoing_max_port" ve "net.wsaevents" değerlerini değiştirmenin işe yarayacağını düşünür fakat bu Windows 98 ve Xp zamanından kalma bilgilerdir. Evet o zamanlar bir yama ile bunları "hack"lemek gerekiyordu ama artık bunlara gerek kalmadı burada hiçbir değişiklik yapmayın. "Maximum Simultaneous Connections" ve modemlerin kapasiteleri hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.
Resim 11
Bunun dışında µTorrent arayüzünden yapabileceğiniz ayarlarda vardır fakat program Türkçe ve ayarlar anlaşılır olduğu için bunları anlatmaya gerek duymuyorum. (Alttaki resim)
Birinci bölümde genel olarak BitTorrent ağının ne olduğunu ve popüler BitTorrent istemcisi µTorrent'in nasıl ayarlanması gerektiğini görmüştük.Şimdi ise bir Tracker'ı kullanarak nasıl dosya indirebileceğimizi, µTorrent'i nasıl kişiselleştirebileceğimizi ve ayarlarımızı ve torrentlerimizi nasıl muhafaza edebileceğimizi göreceğiz.
Artık µTorrent'imizi kurduk ayarlarını yaptık herşey hazır ve dosya indirmeye geçebiliriz.
Öncelikle bir tracker bulmamız gerekiyor.Altta bir kısmını verdim.Bunlar gibi yüzlercesi mevcuttur.
Zamunda
SuperTorrents
isoHunt
Torrentz
Thepiratebay
Mininova
btjunkie
Gamestorrents
Slyck
Torrentdownloads
Monova
extratorrent
btmon
vertor
eztv
sumo
AliveTorrents
fenopy
TorrentPump
torrentHound
TurkTorrent.Biz
BiTTuRK
LeechTurk
Arena-TR
TrackerTurk
vs.vs.
Ben genelde Zamunda'yı kullandığım için buraya gidiyorum. Her Tracker'da bir arama motoru bulunur. Arama motoruna aradığım dosya ile ilgili anahtar kelimeleri yazıyorum.Örneğin "Battlefield bad company"
Ve karşımıza arama sonuçları çıkacak. Burada gördüğünüz kırmızı çerçeve içine aldığım bölümde torrentlerle ilgili bilgileri bulabilirsiniz.Bunlar resimdeki sırası ile:
Yorum sayısı, Dosyanın ratingi, Eklenme tarihi, Boyutu, Toplam indirilme sayısı, Dosyanın tamamına sahip olanların sayısı(Seeders) ve Dosyayı çekenlerin sayısı(Leechers)
Arama sonuçlarında her zaman böyle az sayıda torrent görüntülenmez. Bazen görüntülenen torrentlerin sayısı yüzlerce olur. İşte o zaman bu kadar dosya içinden hangisini indirmeniz gerektiği sorusu çıkar ortaya. Tabii kritik değer Seed edenlerin sayısı. O yüzden resimde Seed. yazan yere 1 kere tıklayın, sonuçlar en yükek seed sayısından en düşüğe doğru tekrar sıralanacaktır.(Aradığınızı bulmak için diğer seçeneklere de tıklayabilirsiniz.)
Burada en çok seed edilen torrenti seçmeniz size hız açısından avantaj sağlayacaktır.Fakat Seeder sayısı herşey demek değildir size küçük bir ipucu vereyim arada çok fark olmadığı sürece seed bölü leech sayısı hangi torrentte en büyük ise onu indirin. Ayrıca üyelik istemeyen torrentlerde mutlaka yorumlara bakın.Yabancı diliniz olmasa bile ifadelerden torrent hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Burada bir ipucu daha vereyim;
Eğer altyazıya ihtiyacınız olacaksa önce altyazıyı bulun daha sonra torrenti ona uygun olanlardan seçin.Sonra indirdiğiniz bir dosyaya altyazı bulamadığınız için kahretmeyin.Altyazı uyumu içinde torrentin sonundaki eklere bakın.Genellikle Release edenin lakabı olur. Proper, axxo, fqm vs.vs
Biz burada en yüksek seed sayısına sahip olana tıklıyoruz ve torrentin kendi sayfası açılıyor.
Üstteki resimde kırmızı ile işaretlenmiş indirme bağlantısına tıklıyoruz ve torrentimiz iniyor.(Üstteki resim sol alt-Chrome)
Şimdi inen torrent dosyasına çift tıklıyoruz ve dosya otomatik olarak µTorrent ile açılıyor.
Daha evvel ayarladığımız varsayılan indirme dizini (Resim 5) seçili olarak pencere açılıyor. Bunu dilerseniz burada değiştirebilirsiniz. Ayrıca torrentin yanındaki seçim kutucuklarını kullanarak istediğiniz dosyayı indirebilir istediğiniz indirmeyebilirsiniz. Ben hiçbir şeye dokunmadan OK diyorum ve indirme başlıyor.
Bundan sonra yapmanız gereken dosyanın tamamlanmasını beklemek.
İndirme ve gönderme esnasında torrentlerin yanında ikonlar göreceksiniz.
Kişiselleştirme ve ayarların yedeklenmesi
µTorrent kurulum istemeyen bir programdır. Üzerinde görünüm anlamında değişiklik yapmanıza da izin vermez. Fakat ayarlarının saklandığı dizine ulaştığınızda bunu değiştirebilirsiniz. Bu dizin Windows 7' de
dir. Fakat diğer Windows versiyonlarında da buraya basitçe arama satırına %AppData%\uTorrent yazıp "Enter"a basarak ulaşabilirsiniz.
Ayarlar ve torrentlerin yedeklenmesi
- Bu klasörü yedekleyerek ayarlarınızı ve torrentlerinizi koruyabilirsiniz.
- Ayrıca µTorrent'i Usb bellekten çalıştırmak istediğinizde bu dizindeki settings.dat dosyasını kopyalayıp µTorrent.exe ile aynı klasöre yapıştırabilirsiniz.
- Eğer indirdiğiniz ve artık ihtiyacınız kalmayan dosyaları torrente sağ tıklayıp Kaldır ve/Torrent ve veriyi sil yoluyla silmediyseniz bunlardan arta kalan torrentlerde burada olacaktır.Bunları buradan silebilirsiniz.
Kişiselleştirme
- Buradan indireceğiniz skin'leri bu dizine kopyalayarak µTorrent'in görünümünü kişiselleştirebilirsiniz. Ayrıca internetten bulabileceğiniz bir .ico dosyası ile kısayoluna sağ tıklayıp simge olarak indirdiğiniz ikonu atayabilirsiniz.
Sanırım artık uTorrent hakında yeterince bilgiye sahip oldunuz.
Unutmayın paylaşmak BitTorrent'in ruhudur.Paylaşmazsanız sizde sizinle paylaşacak birini bulamazsınız.
NONPASARAN
Kaynaklar;
uTorrent, uTorrent forum, Wikipedia, Vikipedi, SmallNetBuilder
