Dünden bugüne oyun konsolları!

Bugünün gözüyle bakıldığında oldukça ilkel bir alet olan Odyssey, ilk oyun konsollarından. Son derece sınırlı oyun seçeneği olan cihazda, daha sonra çıkacak olan Pong'a esin kaynağı olan bir tenis oyunu vardı. CPU'ya karşı oynayamıyorduk ve ses yoktu!Konsol oyunlarının babası diyebileceğimiz Pong, bir çeşit piksel tenis, Atari tarafından geliştirilmiş ve 1972'de atari salonlarındaki yerini almıştı. 1975'de ev konsolu sürümü piyasaya çıktığında ise işler biraz kontrolden çıktı, çünkü Pong oturma odalarını resmen ele geçirmişti.Bugün kulağa inanılmaz gelse de, o zamanlarda değiştirilemeyen oyunlarla gelen konsollar vardı! İşte Coleco da bunlara bir örnek. Gamepad'ı ile oyunlar arasında geçiş yapma, reset, ve tabii ki oyunu kontol etme gibi fonksiyonları yerine getirebiliyorduk.70'li yıllar oyun konsollarının tırmanışa geçtiği bir dönemdi. Birçok farklı üretici ortaya çıkmış ve yaratıcılık ön plana gelmişti. Fairchild Semiconductor'un geliştirdiği Channel F sistemi, programları içeren değiştirilebilen bir modülün takılabildiği ilk oyun konsoluydu. Bu modüle günümüzün taşınabilir bellek ve disk sistemlerinin atası da diyebiliriz. İlk Channel F'ye hayatı boyunca 26 oyun yapıldı, fakat bu oyunlar pek tutulmamıştı. Şaşırtıcı olan bir yanı ise fiyatıydı: Amerika'da bir oyun modülü sadece 20 dolara satın alınabiliyordu.Pinball, Basketball ve Breakout. Atari Video Pinball oyun konsolu bu üç oyun ve çeşitli sürümleri ile geliyordu. Pong'dan sonra pinball simülasyonu oyunu çılgınlığı yayılmıştı. Pinball oyununu yandaki büyük düğmeyle oynandığı için gerçek pinball hissine bir nebze yaklaşıyordu.Önceki sayfalarda gösterdiğmiz konsollara nazaran Atari 2600'ü bilenler daha fazladır. Günümüz standartlarıyla karşılaştırıldığında komik görünen 1.19 MHz'lik işlemcisi, neredeyse 1,200 tane oyunu çalıştırmaya yetiyordu. Oyunlar bildiğimiz "ateri kaseti" mantığıyla taşınıyordu. Bu oyunların arasında Pitfall, Donkey Kong ve hatta Mario Bros bile vardı.Nintendo, bu cihazla ilk kez oyun konsolu piyasasına ciddi bir giriş yaptı. İki tarafında kolları olan ve Mitsubishi anakarta sahip olan cihaz, sadece Japonya'da piyasaya çıkmış ve basit bir Pong klonu olmanın pek ötesine gidememişti.Interton VC4000, tamamen Almanya'da yapılan ilk ve tek oyun konsolu. Toplam 37 oyunu piyasaya çıkan cihaz, iki gamepad'a sahipti. Teknik olarak pek göze çarpan bir özelliği olmayan cihazın oyunları ise biraz pahalıydı.İster inanın ister inanmayın, ama 70'lerin sonunda Philips bile bir oyun konsolu yapmıştı. G7000 en popüler modellerden biriydi. Intel 8048H işlemciye, 256 x 192 maksimum çözünürlüğe ve sekiz renge sahipti. Zamanında 70 oyunu kartuşlarda satıldı, bunların arasında oldukça rağbet gören tavla gibi masa oyunlarından futbol gibi spor oyunlarına kadar birçok oyun vardı.8 bitten 16 bite geçiş. Mattel Intellivision bu yeni neslin ilk konsoluydu ve ayrıca o zamana kadar tüm piyasayı elinde tutan Atari'ye ilk gerçek rakipti. Cihaz milyonlarca sattı ve aletin başarısını gören oyun yapımcıları da bu başarıdan faydalanarak tonla oyun sattılar. Uzun lafın kısası Intellivision, gitgide büyüyen oyun konsolu piyasasında bir mega-hit olmuştu.Daha güçlü bir konsol: ColecoVision, Atari ve Mattel'in karşısına çok büyük bir avantajla çıkmıştı. Çok daha iyi grafiklere sahip olan konsol, aynı zamanda bir çok ek özelliğe de sahipti. Bir direksiyon ve gaz pedalı bağlanabilen cihazın, bir bilgisayar gibi kullanılabilmek için fonksiyonu dahi vardı. Ne yazıkki bu ilginç konsol, 1984'te ekonomik sıkıntılar nedeniyle üretimden kaldırıldı.Klasik Atari 2600'ün devamı, 1982'de 5200 modeliyle geldiğinde, herkes başarısının garanti olduğunu düşünmüştü. Fakat konsol sadece orta derece bir başarı yakalayabildi. Bunun sebebi donanımı değildi, zamanı için gayet iyi bir donanıma sahipti. Başarısızlığın sebebi tüm oyun konsolu üreticiledini de derinden etkileyen ekonomik krizdi. 1983 yılında oyun konsolu devleri yaklaşık 536 milyon dolar zarara uğramışlardı.Vectrex ile, oyun endüstrisi yepyeni bir çeşit konsolla tanıştı. Bir TV gerektirmek yerine, General Consumer Electric her şeyi topluca çözmenin bir yolunu bulmuşa benziyordu. Kendi ekranına sahip olan alet, ne yazık ki pek fazla tutunamadı. Çok yüksek olan 500 dolar fiyatı ve yine ekonomik krizin de sebebiyle piyasaya çıkışının iki yıl ardından üretimi durduruldu.Hanimex'in HMG 2650'si, oyun konsolları arasında nadir bir tür. Her yerde farklı isimlerle satılan konsolun hayatı boyunca yalnızca 30 oyun geliştirildi.Sonunda daha tanıdık bir isim! SG-1000, Sega'nın ilk oyun konsolu. Cihazın üzerindeki logo dahi Sega'nın bugünkü logosuyla aynı. SG-1000, sadece Japonya'da piyasaya çıkmış ve Atari 2600'e rakip olmuştu. Oyunları seçenekleri ise gayet çok ve iyiydi. 1987'ye kadar 200'e yakın oyunu piyasaya çıktı. 1987'den kısa bir süre sonra ise üretimden kaldırıldı. Oyunların arasında Space Invaders, Pitfall ve Sokoban vardı.1983'te, bugün neredeyse herkesin bildiği bir efsane piyasaya girdi. Nintendo Entertainment System (NES), üçüncü nesli belirleyen cihaz oldu. Rakiplerinin aksine, bir oyunun çakılması cihaza zarar verebiliyordu. Fakat bu NES'in Amerika ve Avrupa'daki çok büyük başarısına engel olmadı. Amerika ve Avrupa'da 1985 ve 1986'da piyasaya çıkan NES, bugüne kadar 62 milyondan fazla satarak oyun piyasasını uzun yıllar boyunca elinde tuttu.Ortalama bir başarı elde eden 5200'ün ardından, Atari yine aynı şeyi denedi. 7800'de, Atari tüm eksiklikleri ve yetersizlikleri gidermişti. Donanım güncellenmişti, fakat herşeyden önce dışsal özelliklere önem verildi. Klavye, disket ve hatta yazıcı bile ekleyerek, cihazın yeni gruplara hitap edeceği umuldu. Fakat evdeki hesap çarşıya uymadı: krizin de etkisiyle kalitesiz oyunlar yapıldı, sonuçta konsol pek ilgi görmedi.Japonya'daki adı Sega SG-1000 Mark III olan konsol, Sega'nın dünya oyun kosnolu piyasasına ilk girişiydi. Master System, eskilerine göre daha iyi satışlara sahipti, yaklaşık 13 milyon sattı. Cihaz teknik olarak NES'ten üstündü fakat onun yakaladığı popülerliği yakalayamadı. Yine de Master System, günümüzde de tanıdığımız birçok oyun kahramanının doğuşuna sebep oldu. Sonic the Hedgehog, Alex Kidd ve Wonderboy da bunlara dahil. Konsol Avrupa'da 1987'de piyasaya sürüldü.Yüksek teknik özelliklere rağmen sınırlı başarı. NEC PC Engine 1987'de Japonya'da, 1989'da Avrupa'da piyasaya çıktı. 7 milyon adet satmasına rağmen, konsol pek sevilmemişti.Action Max da yine türünün ender örneklerinden. Ana kontrol cihazı olarak bir tabancamız var. Ve oyunlar VHS video kasetlerde geliyor. Kötü olansa oyunları oynayabilmek için video kaset çalarınızın olması gerekmesi, yani konsolun yanından böyle bir cihaz çıkmıyor. Oyunların etkileşim derecesi ise çok az, sadece tabancayı ekrana doğrultup tetiğe basmaktan başka birşey yapmıyoruz.Sega Master System'in başarısının ardından Sega, 1988'de Sega Mega Drive'ı ilk olarak Japonya'da ve daha sonra 1990'da Avrupa'da piyasaya sürdü. Tıpkı NES gibi, Mega Drive da çok yüksek satışlar elde etmeyi başardı - 30 milyon adet satmıştı. Mega Drive, günümüzün eski oyuncuları tarafından hala hatırlanan bir konsol. Özellikle Sonic the Hedgehog çok başarılı olmuştu. İlginç olan ise bu konsola arada sırada hala oyun yapılması! 2011'deki Star Odyssey buna örnek olabilir.Bu 16 bitlik konsol büyük bir başarısızlıktan ibaret. Sadece yedi oyuna sahip olan bu konsol, Nintendo ve Sega gibi aşırı güçlü rakiplerinin karşısında hiçbirşey yapamamıştı.Çok güzel bir isim, fakat pek birşey ifade etmiyor. Çünkü bu konsol önceki versiyonun Amerika ve Avrupa için yeniden dizayn edilmiş halinden başka birşey değil.Super Mario World, The Legend of Zelda: A Link to the Past, The Secret of Mana, Super Mario Kart ve Street Fighter II, bugün bile unutulamayan oyunlar. SNES gelmiş geçmiş en popüler konsollarından biri. 50 milyona yakın adet satan konsol, gamepad'in arka tuşlarını da ilk icat eden konsoldu. SNES kendi neslindeki bütün konsollara yön vermişti. Donanımı çok da güçlü olmayan konsol, oyunlarının da yardımıyla çok büyük başarı yakaladı. Sony markete girene dek Nintendo ve Sega, marketi tamamıyla ele geçirmişlerdi.Çok pahalı ve lüks bir cihaz olan Neo Geo, Nintendo ve Sega'ya karşı güçlü bir rakip olarak ortaya çıktı. 12 MHz işlemcisi, bir ses işlemcisi, 320 x 240 piksel çözünürlüğü ve 64K renkleriyle, Neo Geo birinci sınıf bir cihazdı. Bir bellek kart yuvasına kart takarak skorlarımızı saklayabiliyorduk. Bu o zamanlar hiç bir konsolda göremediğimiz bir özellik. Cihazın kendisi gibi oyunları da oldukça pahalıydı. Bir oyun 200 ile 300 dolar arası tutabiliyordu. Belki de konsolun sadee 1 milyon adet satabilmesi bu yüzdendir.Bu cihaz aslnda bir çoklu ortam oynatıcı olarak tasarlanmış. Fakat interaktif CD'leri de desteklediği için, bir oyun konsolu için gerekli donanıma sahip. Yıllar içinde birçok oyun çıkarıldı. Ama bu oyunlar hep Nintendo oyunlarının portlarıydı. Yarım milyondan biraz fazla satan cihazı bir başarısızlık olarak nitelendirmek pek yanlış değil.Commodore CD32 için pek işe yaramayan bir alet diyebiliriz. Amiga 1200 isimli 90'ların başlarında üretilen bilgisayarlar temel alınarak üretildi. Tasarruf için birçok özelliği kısılmış, basit oyunlar geliştirilmiş ve bir CD sürücü eklenmişti. Cihaz tabii ki bu haliyle çetin piyasada rekabet edemedi.Panasonic'ten gelen 3DO Interactive Multiplayer konsol da aynı şekilde başarısızlıkla karşılaştı. İyi donanıma ve 3D oyunlara sahip olmasına rağmen bu başarısızlığı neden diye soracak olduğumuzda, ilk dikkati çeken 700 dolar fiyatı. İlginç bir şey ise, hala aktif durumda olan oyun firması Crystal Dynamics (Tomb Raider)'in, özellikle 3DO oyunları geliştirmiş olması.Yine başarız bir konsol - Atari Jaguar yalnızca 250,000 adet sattı. Hala homebrew geliştiren oyuncuların olması ise ilginç birşey. Bir yerlerde eski bir Jaguar'ınız varsa, internetten yeni yapılmış ilginç oyunlar bulabilirsiniz.Asıl canavar işte şimdi karşımızda. İlk Sony PlayStation 1994'de Japonya'da, 1995'de ise Amerika ve Avrupa'da piyasaya sürüldü. Sadece tek versiyonu 100 milyondan fazla satan cihaz, günümüz konsollarını en çok etkileyen konsol. Özellikle gamepad'ı günümüz konsollarınınkine direk olarak esin kaynağı. PS1'in en büyük avantajı CD sürücüsü sayesinde oyunlar için çok büyük bir alana sahip olmasıydı. Zaten bundan sonra yavaş yavaş oyun kartuşları ortadan kayboldu.Sega Mega Drive'nin devamı olan bu konsol büyük bir başarısızlık olmasa da, beklentilerin oldukça gerisinde kalmıştı. 10 milyon adet satışı, Sony'nin Playstation satışının yalnızca yüzde onu kadardı. Sega artık 16 bitlik dönemdeki üstünlüğünü tamamen kaybetmiş görünüyordu. Fiyatının yanında, Saturn'un donanımı da problemliydi. İki işlemcili konsol, oyun yapımcılarının işini oldukça zorlaştırıyordu.PC Engine'in devamı olan PC-FX, NEC için kayıptan başka bir şey olmayan bir cihaz. Konsoldan çok küçük bir masaüstü bilgisayarı andıran cihaz, performans olarak fena değildi. Aynı zamanda NEC'in geliştirdiği son oyun konsoluydu.Apple ve bir oyun konsolu mu? Evet, 1995'te Apple'ın Pippin isminde bir oyun konsolu vardı. PowerPC mimarisine sahip cihazın işlemcisi 66 MHz. Ama nasıl oluyor da bu cihazdan kimsenin haberi yok? Çünkü cihaz farklı firmalara lisanslanıp farklı yerlerde farklı isimlerle piyasaya çıkarılmıştı.Konsol adını 64 bitlik işlemcisinden alıyor. Sony'nin aksine Nintendo oyun kartuşu kullanmaya devam ediyordu. Bu kararın yanlış olmadığı ise kısa bir sürede ortaya çıktı. 32 milyondan fazla satan cihazın tuhaf şekilli gamepad'i günümüzde de yaygın olarak biliniyor. Oyunları ise gerçekten iyiydi, özellikle The Legen of Zelda: Ocarina of Time, hala oyun tarihinin en iyi oyunlarından biri.Sega'nın bundan bir önceki denemesi pek başarılı olamamıştı. Ama Dreamcast'ın gelişi beklenilenden daha iyi oldu. Cihaz Japonya'da çıkış haftasındaki satışı Nintendo 64'ten fazlaydı. Soul Calibur, Shenmue ve Sonic Adventures gibi oyunlar oldukça eğlenceliydi. Ama başlangıçtaki iyi satışlarını devam ettiremedi. Zaten 2000 yılında DVD sürücüsü olan Playstation'un 2'nin çıkması herşeyi altüst etmişti. Kısacası, rakiplerinin 100 milyonlarda dolaştığı bir dönemde, Dreamcast yalnızca 10 milyon satarak onları yakalayamadı.Yeni binyıla hoşgeldiniz! Sony 2000'lere yeni bir teknolojik devrimle girdi. Playstation 2 bir CD ve DVD sürücüye sahip olan ilk konsollardan. DVD oynatabilmesi sebebiyle tabii ki filmleri de iyi kalitede oynatabiliyor. Sonradan piyasaya çıkan ince versiyonu ise aynı performansı sunmasının yanında çok daha az yer kaplıyor. Bu güne kadar 154 milyon satan Playstation 2'nin üretimi, Aralık 2012'ye kadar devam etti.Nintendo ve Sony'nin başarısıyla motivasyon bulan yazılım devi Microsoft, sonunda bir oyun konsolu yapmaya karar verdi. Xbox, 733MHz işlemciye, ve Nvidia Geforce 3 ekran çipine sahip. Playstation 2 gibi Xbox da DVD sürücüye ve 8 veya 10GB lik sabit diske sahip. Birden bire ortaya çıkan ve geçmişi olmayan bir konsol için Xbox oldukça başarılı oldu ve 25 milyon sattı. En başarılı oyunsa Halo 2'ydi.Nintendo'nun ilk mağlübiyeti. Gayet iyi grafiklere ve iyi bir donanıma sahip olmasına rağmen, cihaz konsol yarışında oldukça geride kaldı. Oyunları MiniDVD formatında olan cihaz ayrıca film de oynatabiliyordu. Bu güne kadar yalınza 20 milyon civarı Gamecube satıldı.Xbox 360, galerimizdeki bugün de yenileri üretilen ilk konsol. Zaman içerisinde Microsoft birçok farklı model piyasaya çıkardı. Xbox'un ilk hali beyaz ve biraz büyüktü. İlk büyük yenileme Xbox 360 Slim ile oldu. Yakın zamanda ise Xbox One'a benzeyen bir tasarımla üretilmeye başlandı. Xbox 360, online özelliklerin bu kadar gelişmiş olduğu ilk konsoldu. Xbox Live hizmeti ile birçok multiplayer içeriğine, arcade oyunlara ve müziklere erişebiliyorduk. Xbox 360 piyasaya çıktıktan sonra PS3 ile yarışında uzun süre lider durumdaydı. Satışları ise günümüzde 75 milyonu geçti.Nintendo, Gamecube ile kaptırdığı tahtı Wii ile bir kez daha geri aldı. Wii, hareketle oynama konseptini ön planda tutan ilk oyun konsolu. Wii Remote ve Nunchuck ile oyunlar oyuncunun hareketlerini algılayarak kontrol edilebiliyor. Bowling oyunları, futbol, masa tenisi oyunları yeni bir boyuta ulaştı. Bunun yanında her türden diğer oyunlar da bu yeni oynama biçimiyle yeniden doğdu. Silent Hill: Shattered Memories'in yanında, Super Mario Galaxy, The Legend of Zelda: Skyward Sword gibi Nintendo'nun kendi serileri de buna dahil. Cihaz 100 milyona yakın sattı ve Japon firması büyük bir başarıya daha imza atmış oldu. Wii'nin en çok eleştirilen kısmı ise rakiplerinin belirgin farkla gerisinde kalan donanımı oldu.Büyük, güzel ve çok güçlü: Sony'nin Playstation 3'ü her bakımdan üstündü. En devrimsel özelliği ise Blu-ray sürücüsüydü. PS3 yıllar boyunca oyun oynama özelliğine sahip en iyi Blu-ray oynatıcı olarak kaldı. İlk modeller PS2 oyunlarını da oynatabiliyordu, fakat ne yazık ki maliyet sebebiyle Sony bu özelliği sonraki modellere koymadı. Büyük, piyano siyahı olan modelin ardından iki kez yenilendi, slim ve super-slim modelleri piyasaya çıktı. Bugüne kadar 77 milyon satan PS3, Sony için büyük bir başarı daha oldu ve bu nesil konsollar arasında ikinci sırayı kaptı. Önünde Wii, hemen arkasında ise Xbox 360 var.Ve yeni nesle geldik. Yeni nesil deyince özellikle aklımıza Xbox One ile Playstation 4 geliyor. Ama aslında yeni nesil bir konsol bir süredir zaten piyasada. Wii U birçok yeni fikri getirmesinin yanında, bildiğimiz Nintendo zayıflıklarını da aynen sürdürüyor. Donanımı bir 2012 konsolu için oldukça zayıf olan cihaz, Blu-ray benzeri bir sürücüye sahip. Her konsolla birlikte gelen tablet kontrol cihazı ise en büyük yenilik. Bazı oyunlar için ekstra bir ekran görevi gören bu tablet, televizyon başkası tarafından kullanıldığında ana ekran olarak kullanılabiliyor. Ne var ki bu özellikler oyuncuların pek ilgisini çekemedi. Çıktığından itibaeren yalnızca 3.5 milyon satan cihazın şimdilik bu başarısızlığı biraz yüksek fiyatına ve oyun yönünden zayıflığına yoruluyor.Ouya, Kickstarter tarafından finanse edilen ilk oyun konsolu. Fikri ise gayet güzel: açık kaynak kodlu ve son derece gelişmiş Android işletim sistemli bir ev oyun konsolu olmak. Bu yüzden Ouya tam olarak bir oyun konsolu değil de, biraz ekransız bir tableti andırıyor. Tegra 3 çipseti elbette iyi performans sergiliyor, ama basit 3D grafikli oyunların ötesine pek gidebilecek gibi değil. Ouya'nın başarısını oyunlar belirleyecek olsa da, daha çok kısa zamanda tarihe karışacağa benziyor.Bu yıl sonunda, Microsoft da gerçek yeni nesle ilk adımını atacak. Tanıtımlarında Kinect ve TV özelliklerine sürekli vurgu yapılması ağır eleştiri kaynağı olsa da, Microsoft sadık oyuncu kitlesini de yüz üstü bırakmayacağını söylüyor. Çok yakında çıkması beklenen konsol, bu kez Kinect ile birlikte gelecek.Güç, çok iyi özellikler, sosyal etkileşim... Sony'nin PlayStation 4'ü bir oyun konsoluyla birçok yeni özelliği bir araya getirirken, özünde klasik bir oyun konsolu olmaya devam ediyor. Konsol, tabii ki Blu-ray sürücüye de sahip. Hem de bu sefer daha da hızlısına. PS3'te eksikliği çekilen Wi-Fi modülü de PS4'e eklenmiş. Xbox One'dan daha ucuz olması ise bir sürpriz. Ama yeni PlayStation Eye, konsolla beraber ücretsiz gelmiyor. Cihaz, Kuzay Amerika'da satışa sunuldu. Avrupa'ya ise önümüzdeki günlerde ulaşacak...