Elektrikli arabalarda WLTP menzili nedir, nasıl hesaplanıyor?
Elektrikli araçların resmi menzil verileri, yasal olarak belirlenen WLTP test prosedürleriyle hesaplanıyor. Üreticiler bu testleri, batarya performansının zirvede olduğu 23 derece ideal laboratuvar koşullarında yapıyor. Bu durum, basit tüketim hesabıyla ulaşılamayacak mesafeleri ortaya çıkarıyor.
Elektrikli araç üreticileri, modelleri için etkileyici menzil mesafeleri açıklıyor. Tesla’nın Model 3 Long Range için 602 kilometre iddia etmesi gibi, bu mesafeler uygun koşullarda mümkün olsa da, sürücülerin dijital broşürlerdeki verileri gerçek hayatta tutturmakta zorlandığı biliniyor.
Üreticiler, verdikleri fabrika verilerinde hep “WLTP’ye göre” bir menzil sunuyor. Otomobil üreticilerinin menzili hesaplarken kullandığı WLTP, yani “Dünya Çapında Uyumlu Hafif Araç Test Prosedürü”, arkasında yatan karmaşık hesaplama detayları nedeniyle gerçek hayatta ne yazık ki “gerçek olamıyor.”
Şimdi gelin, WLTP menzilinin nasıl hesaplandığına birlikte bakalım…
WLTP menzili nasıl hesaplanıyor?
Üreticiler, menzil hesaplamasını yaparken yasalarla belirlenmiş prosedürleri takip ediyor. WLTP, bu hesaplamaların yapılacağı test koşullarını belirliyor ve bu, elektrikli otomobiller için ideal kabul edilen 23 derece sıcaklıkta gerçekleşiyor. Temel alınan sürüş döngüsü olan WLTC, bir dinamometre üzerinde titizlikle takip edilen bir hız eğrisine sahip. Bu döngü; Düşük, Orta, Yüksek ve Ekstra Yüksek olmak üzere dört alt hız seviyesinden oluşuyor. Örneğin, Düşük seviyede maksimum 56.5 km/saat hıza çıkılıyor ve bu bölümün yarısından fazlasında araç, trafikteki dur-kalk anlarını simüle etmek için sabit duruyor.
Önemli bir ayrıntı ise şu… Düşük ve Orta hız alt döngüleri birleşerek "Şehir içi (City)" döngüsünü oluşturuyor. Şarj edilebilir hibrit araçların (PHEV) menzil hesaplaması sadece bu şehir içi döngüsünü baz alıyor. WLTC döngüsünde anlık hızlar 131.3 km/saate çıksa bile, durma fazları dahil edildiğinde ortalama hız sadece 46.5 km/saat olarak kalıyor.
Menzil neden basit bir bölme işlemi değil?
Menzil hesabı ilk bakışta basit bir bölme işlemi gibi görünüyor. Batarya kapasitesini standart enerji tüketimine bölmek. Oysa araçların resmi verilerinde birleşik menzil, basit matematiksel hesaplamayla bulunandan çok daha yüksek. Bu fark, menzilin basit bir bölme ile değil, ölçülen enerji içeriğinin (şarj kayıpları hariç) iki tam WLTC sürüş döngüsünden alınan ağırlıklı ortalama elektrik tüketimine bölünmesiyle elde edilmesinden kaynaklanıyor. Bu karmaşık ve standartlaştırılmış yöntem, resmi menzil değerinin artmasına neden oluyor. Test sırasında ayrıca bataryanın kullanılabilir kapasitesi ve enerji tüketimi kalıcı olarak ölçülüyor.