Amerika’daki Ölüm Vadisi, 112 yıldır yeryüzüne yakın ölçülmüş en yüksek hava sıcaklığı rekorunu elinde tutuyor. Ancak bilim insanları, 1913’te kaydedilen bu rekorun artık geri çekilmesi gerekebileceğini söylüyor.
10 Temmuz 1913’te, vadi içerisindeki Greenland Çiftliği’nde hava sıcaklığı 56,7 santigrat derece olarak ölçülmüştü. Bu değer hala kayıtlardaki en yüksek sıcaklık olsa da, meteorologlar uzun süredir rekorun gerçekliğini sorguluyor. Bu şüphenin temelinde, küresel ısınmaya rağmen bölgede sıcaklıkların 1913'ten bu yana nadiren 54,4 dereceye yaklaşması yatıyor.
Bu konudaki son çalışmaya liderlik eden bir uzman, kendisi ve birçok meslektaşının bu rekorun doğruluğundan şüphelendiğini belirtiyor. Ölüm Vadisi, deniz seviyesinin altında olması nedeniyle zaten çok sıcak bir bölge, ancak uzman, rekorun iklimsel değerinden çok, turizm açısından "övünme hakkı" değeri taşıdığını düşünüyor.
Tarihi veriler rekoru yalanlıyor
Uzmanlar, 1913 yılındaki sıcaklığı tahmin etmek için Greenland Çiftliği’nin çevresindeki istasyonlarda 1923’ten 2024’e kadar kaydedilen Temmuz ayı sıcaklıklarını analiz etti. İstasyonların farklı yüksekliklerde olması nedeniyle verileri ayarlayan ekip, çevredeki sıcaklıkları karşılaştırdı.
Sonuçlar, 10 Temmuz 1913’te Greenland Çiftliği'ndeki hava sıcaklığının tahminen 48,9 derece civarında olması gerektiğini gösterdi. Bu durum, ölçülen aşırı sıcaklığın çevredeki istasyonlardaki sıcaklıklarla tutarsız olduğunu kanıtladı.
Daha önce Dünya Meteoroloji Örgütü'nün rekoru kabul etmesi ve eski tarihli güvenilir gözlem verilerinin az olması, şüphelerin yüksek sesle dile getirilmesini engellemişti.
Protokol ihlali ihtimali
Araştırma, 1911’de kurulan ölçüm istasyonunun yerleştirilmesiyle ilgili ciddi bir soruna dikkat çekiyor. Sığınak başlangıçta sulanan bir yonca tarlasının kenarında bulunuyordu. Ancak daha sonraki fotoğraflar, çiftlik ustası Oscar Denton'ın, resmi onay almadan istasyonu daha sıcak bir bölgeye, çıplak zemin üzerine taşımış olabileceğini düşündürüyor.
Çiftlik çalışanlarının sundurmanın üzerinde daha yüksek sıcaklıklar ölçmeye alışkın olmaları nedeniyle Denton’ın bu değişikliği yapmış olabileceği tahmin ediliyor. Bu durum, aşırı sıcaklık ölçümlerini tam olarak açıklamasa bile, doğru gözlem protokolünden sapma eğilimini destekliyor. Uzmanlar, Denton’ın ölçümleri istasyon termometresi yerine sundurmadaki kaynağı bilinmeyen termometre değerleriyle değiştirmiş olabileceğini bile öne sürüyor.
Bu bulgular, Ölüm Vadisi’nin dünya rekorunun iptal edilmesi gerektiğini öneriyor. Elbette bu rekorun iptal edilmesi, vadideki sıcaklıkların bundan çok düşük olduğu anlamına gelmiyor. Ölüm Vadisi, 2020 ve 2021’de kaydedilen 54,4 derecelik sıcaklıklarla unvanını korumaya devam edebilir.