İskoçya’nın 14. yüzyıldaki efsanevi kralı Robert the Bruce’a ait olabileceği düşünülen bir vitray sanat eseri, beklenmedik bir yerde ortaya çıktı.
Antika satıcısı Richard Drummond (49), Dumfriesshire bölgesindeki Moffat kasabasında bulunan bir yardım mağazasında bu göz alıcı dairesel vitrayı yalnızca 20 sterline satın aldı.
Yaklaşık 45 santimetre çapındaki vitray, canlı mavi, kırmızı ve sarı tonlardan oluşan detaylı bir sahne içeriyor. Görselde, bir atın üzerinde kalkan taşıyan bir şövalye tasvir ediliyor. Çevresini saran Latince yazı ise şu anlama geliyor: “İskoçların Kralı Robert Bruce.”
Ortaçağ’dan günümüze ulaşan bir eser
Drummond, vitrayı “şaşırtıcı derecede iyi korunmuş bir ortaçağ sanat eseri” olarak tanımlıyor. Eserin, İngiliz egemenliğine karşı İskoçya’yı özgürleştiren ünlü kralın yönetiminde olan bir şatoda bulunmuş olabileceğini düşünüyor:
“Eğer gerçekten o döneme aitse, bu İskoçya için çok büyük bir tarihî keşif olabilir.”
BBC’nin The Bidding Room programında yer alacak bölümde, uzmanlar eserin yaklaşık 700 yıllık olabileceğini doğruladı.
Temizlikle ortaya çıkan gizli detay
Eserin, bölgedeki eski bir evde bulunduğu ve uzun yıllar boyunca terk edilmiş halde kaldıktan sonra satışa çıkarıldığı öğrenildi. Drummond, vitrayı evine götürüp karbonat ve sirke karışımıyla nazikçe temizlemeye başladı.
Renkler ortaya çıktıkça Latince yazının “Robert Rex Scotorum” (İskoçların Kralı Robert) ifadesini taşıdığını fark etti. Hemen yerel müze küratörünü çağırdı ve onun da ilk görüşü “yüzlerce yıllık bir parça” olduğu yönündeydi.
Köklerine dair araştırma başladı
Drummond, vitrayın geçmişini öğrenmek için hem yerel hem de uluslararası uzmanlarla iletişime geçti. Araştırmaları sonucunda eserin 14. yüzyıla, yani Robert the Bruce’un yaşadığı döneme ait olabileceğine inanıyor.
Robert the Bruce, 1314’te Bannockburn Savaşı’nda İngiliz Kralı II. Edward’ı yenerek İskoçya’nın bağımsızlığını kazandırmıştı. 1306’dan ölüm yılı olan 1329’a kadar tahtta kaldı.
Bu vitrayın, kralın hayatı sırasında ya da ölümünden sonra onun anısına yaptırılmış özel bir eser olması muhtemel.
Tapınak şövalyeleri ihtimali
Bir uzman, vitrayın kralın hükmettiği bir kalenin penceresinde yer almış olabileceğini düşünüyor. Ancak hangi kaleye ait olduğu henüz bilinmiyor.
Başka bir olasılıksa, eserin Tapınak Şövalyeleri tarafından Fransa’dan İskoçya’ya getirilmiş olması. 1307 yılında Fransa’dan ayrılan Tapınakçılar, yanlarında pek çok değerli hazineyle birlikte gizemli bir şekilde ortadan kaybolmuşlardı.
Drummond, bu vitrayın da o kayıp hazineler arasında yer alabileceğini ve belki İskoçya’ya ya da Yeni Dünya’ya taşınmış olabileceğini öne sürüyor.
“Unutulmuş bir tarih parçası”
Drummond şimdi eserin tam yaşını ve kökenini bilimsel testlerle doğrulatmak istiyor. Nihai hedefi ise bu tarihi parçanın bir İskoç müzesinde sergilenmesi.
“Bu, Moffat’ta unutulmuş bir tarih parçası. Çok iyi korunmuş, büyük bir keşif olabilir.”