Mars’a dair yeni bir bakış açısı sunan bir görüntü, Kızıl Gezegen'in yüzeyinde kanatları açılmış bir kelebeği andıran çarpıcı bir krateri sergiliyor. Avrupa Uzay Ajansı ESA'nın Mars Express yörünge aracı tarafından yakalanan bu göz alıcı görüntü, doğu-batı yönünde yaklaşık 20 kilometre, kuzey-güney yönünde ise yaklaşık 15 kilometre ölçülerinde hafif elips şeklindeki bir krateri gösteriyor. Kraterin çevresindeki kuzeye ve güneye doğru yayılan çift loblu malzeme, uçuş halindeki bir kelebeğin zarif simetrisini çağrıştırıyor.
Mars Express ekibi, yörünge aracının Yüksek Çözünürlüklü Stereo Kamerası (HRSC) verilerini kullanarak bu kraterin ve iki yana açılmış "kanatlarının" ayrıntılı bir videosunu oluşturdu.
Çarpmanın sırrı: Yüzeydeki buz ve düşük açı
ESA yetkilileri, normalde bir çarpışma sonucu malzemenin her yöne doğru fırlamasını beklediklerini söylüyor. Ancak bu "Mars kelebeğini" şekillendiren uzay kayasının yüzeye çok alçak ve sığ bir açıyla çarptığını biliyorlar. Bu durum, burada görülen ilginç ve alışılmadık şekillerin oluşmasına neden olmuş durumda. Kelebeğin “gövdesi” (ana kraterin kendisi) alışılmadık derecede oval bir şekle sahipken, kanatlar düzensiz görünüyor.
Kelebek şeklindeki bu krater, Mars'ın kuzey alçak arazilerinde, yüzey altında buz rezervleri barındırdığı düşünülen Idaeus Fossae bölgesinde yer alıyor. Mars Express görüntüleri, fırlayan enkazın alışılmadık derecede pürüzsüz ve yuvarlak olmasından dolayı, çarpışmanın suya veya donmuş zemine isabet etmiş olabileceğine işaret ediyor. Açıklamaya göre, buz eridikçe hızlı hareket eden bir çamur akışını tetiklemiş ve bu da kraterin kanat benzeri uzantılarına doğru yayılan belirgin akışkanlaşmış malzemeyi geride bırakmış olabilir.
Mars Express görüntüleri, kraterin etrafında yükselen dik, düz tepeli mesa'lar (masa tepeler) gibi başka ilgi çekici yüzey özelliklerini de yakalamış durumda. Bazıları bin metreden daha yüksek olan bu mesa'ların koyu, açıkta kalan kenarları, bir zamanlar bu araziyi şekillendiren antik lav veya kül akışlarına işaret ediyor.
ESA yetkilileri, mesa'ların kenarları boyunca açığa çıkan koyu malzeme katmanları sayesinde bronz renkli çevrelerinden belirgin şekilde ayrıldığını söylüyor. Dünya'da olduğu gibi, bu malzemenin de muhtemelen magnezyum ve demir açısından zengin olduğunu ve volkanizma yoluyla oluştuğunu belirtiyorlar. Bu bölgenin, geçmişte bol miktarda volkanik aktivite geçirerek, zamanla biriken lav ve kül birikintileri yıllar içinde diğer malzemelerle gömüldüğü söyleniyor.