Dişçi koltuğuna oturmaktan çekiniyorsanız yalnız değilsiniz. Hatta diş hekimi korkusunun, yani odontofobinin resmi bir adı var ve bu durum, insanların ağız hijyenlerini korumalarını engellediği için gerçek bir sorun yaratıyor. Japonya'dan bir diş hekimi, insanların odontofobisini hafifletmek için bu korkunun en büyük tetikleyicilerinden biri olan rahatsız edici matkap sesine el attı.
Osaka Üniversitesi Diş Hekimliği Enstitüsü’nden diş hekimi Tomomi Yamada ve meslektaşları, dental matkapların aerodinamiğini ve farklı yaş gruplarındaki insanların matkapların tiz vızıltı sesini nasıl algıladığını araştırarak, yüksek performansını korurken sesi azaltacak yeni bir matkap tasarlamayı amaçlıyor.
Ses kalitesini iyileştirmek neden susturmaktan daha önemli?
Yamada, başlangıçta dental malzemeler üzerine araştırma yaparken, neredeyse hiç kimsenin bu ses sorununu bilimsel olarak ele almadığını fark ettiğini söylüyor. Yamada ve ekibi, matkap sesini bilimsel bir çerçevede incelemek için aerodinamik akustiği (hava akışının neden olduğu sesi inceleyen bilim dalı) kullandı.
Araştırmacılar, gürültü yaratmak için sıkıştırılmış havayla çalışan ve dakikada yaklaşık 320.000 devir hızında dönen matkabın etrafındaki ve içindeki hava hareketini görselleştirmek ve incelemek için bir süper bilgisayar kullanarak geniş ölçekli aeroakustik simülasyonlar yaptı.
Yamada, yaptıkları araştırmanın, matkabı sadece daha sessiz yapmanın sesi daha az rahatsız edici hale getirmeye yetmediğini gösterdiğini belirtiyor. Yamada’ya göre, aletin ses kalitesini iyileştirmek, sesi kaldırmaktan çok daha önemli oluyor.
Çocuklar sesi gerçekten farklı duyuyor
Yamada ve meslektaşları, dental matkabın sesinin çocuk ve yetişkinler üzerindeki psikolojik etkisini de inceledi. Matkabın vızıltı sesi neredeyse 20 kilohertz'e kadar ulaşabiliyor. Araştırmacılar, genç bireylerin bu sesi yetişkinlere göre daha yüksek ve çok daha nahoş algıladığını ortaya çıkardı.
Yamada bu durumu, “Çocukların dişçi seslerine yönelik korkusu yalnızca psikolojik değil, aynı zamanda fizyolojik nitelikte” diye açıklıyor. Yani, çocuklar bu sesleri gerçekten farklı duyuyorlar, bu nedenle diş tedavisinden duydukları korku sadece hayal gücü değil, gerçek bir duyusal tepki haline geliyor. Bu da, çocukların dişçi ziyaretlerinden kaçınma çabalarının yersiz olmadığını gösteriyor.
Bu bağlamda ekip, performansı tehlikeye atmadan gürültüyü azaltmak için matkabın bıçak geometrisini ve egzoz çıkışını iyileştirmeye çalışıyor. Ancak endüstrinin bu yeni matkapları benimsemesi için, performanstan ödün vermeden güvenlik ve ses arasında doğru dengeyi kurmaları gerekiyor, çünkü sadece sessiz olan bir matkap etkili olmayabilir.
Yamada, ileriye dönük olarak dişçilik ekipmanı üreticileriyle iş birliği yapmayı ve gerekli yasal düzenleme ve dayanıklılık testlerini tamamladıktan sonra ticarileşme yolunda ilerlemeyi umuyor.