1984, İngilizce'de Big Brother denilen "Büyük birader" kavramıyla özdeşleşmiş bir yıldır. Ünlü romancı George Orwell'in 1984 yılını tasvir eden ve herkesin izlenip, fişlenip, kontrol altında tutulduğu "light matrix" kıvamında bir dünya 1984 yılında değil ama 24 yıl sonra gerçek oldu. Patronlarınız, reklâm verenler, internet servis sağlayıcı şirketiniz, yan masadaki iş arkadaşlarınız veya kamu kuruluşları hatta eşiniz sizin hangi sitelerde dolaştığınızı merak ediyor ve devamlı kontrol etmek istiyor.
Genel kabul görmüş dijital dünya yasalarına göre pek çok ülkede veri akışını sağlayan iletişim şirketleri, kullanıcıların adım adım ayak izlerini altı ay geriye kadar saklamak zorunda.
Bu sayede herhangi bir gün ve anda hangi siteye girdiğinizi, hangi yazıları okuyup hangi görselleri incelediğinizi, hangi sunuculara bağlanıp hangi dosyaları indirdiğinizi belirlemek mümkün.
Elbette bu veriler yasal otoriteler tarafından kullanılabileceği gibi size zarar vermek isteyen art niyetli kullanıcıların eline de geçebilir. Ancak endişelenmeyin, anayasa ile size tanınan özel hayatın gizliliği hakkınızı modern dünyadan kopmadan, meraklı gözlerden korumanın yolları var. Sizi internette kaybedecek görünmezlik hırkasını vereceğiz.
Tüm yapmanız gereken, internet yazılımlarınızın bazı önemli ayarlarında birkaç değişiklik ve bazı internet araçlarını kullanarak internette gidip gelen verilerinizi bulunamaz hale getirmek. Bunun için yüzlerce sunucunun üzerinden geçen yollar izleyeceğiz. Yöntem biraz yavaş olabilir ama güvenliğinizi garanti altına alıyor. Ayrıca DSL ile kullanabileceğiniz en iyi araçları tavsiye edeceğiz ve bu sayede internet kafeden bağlanırken bile, özel hayatınızın gizliliğinizi koruyabileceksiniz.
Standart araçlarla anonimlik: Çerezler
Tarayıcıyı ayarlayın İnternette gezinirken devamlı web siteleri tarafından fişlenirsiniz. Aslında bu internet teknolojisinin hızlı ve pratik işlemesi için teknik açıdan gerekli bir süreçtir ancak elbette kötü amaçlı ellerde can sıkıcı bir sonuç doğurabilir.
Çerezler bilgisayarınıza yerleşir ve meraklı web sitesi yöneticilerinin sizi takip etmesini kolaylaştırır. Öncelikle bunlardan kurtulmalısınız.
Çerezler Siz farkına bile varmadan bilgisayarınıza yüklenen çerez isimli bu küçük kayıt notları sayesinde, web sitelerin operatörleri kim olduğunuzu, hangi siteleri gezdiğinizi öğrenebiliyor. Bu çok rahatsız edici bir durum. Üstelik bütün web tarayıcıların standart ayarları çerezleri otomatik olarak kayıt edecek şekilde yükleniyor. Dolayısıyla ilk iş, bilgisayarınıza sorulmadan çerez yüklenmesini sağlayan ayaları değiştirmek.
Internet Explorer: Çerez yönetimi oldukça geliştirilen IE7, size yardımcı olacaktır. Microsoft'un ünlü web tarayıcısı, P3P ismi verilen (Platform for Privacy Preferences) bir teknoloji ile geliyor. Bu sistem, arka planda çalışarak gizlilik ayarlarına etki edecek gelişmeleri izliyor.
Elbette bilgisayara gelen çerezleri kabul veya reddetmek de onun işi. P3P, WWW konsorsiyumunun belirlediği bir standart ve internet üzerinde kullanıcıların özel bilgilerinin nasıl paylaşılacağını belirliyor. P3P sistemini kullanan her web sitesi, P3P sunucuları ile bir gizlilik anlaşması yapmak zorunda. Ayrıca IE7'ye entegre edilen P3P sistemi de, web sitesini ziyaret ettiğinde, güvenli sunucundan bu sitenin durumunu öğrenip gerekirse kullanıcısını uyarmakla yükümlü. Güvenlik ayalarınızı Tools / Internet Options / Privacy seçeneği ile değiştirebilirsiniz. Tavsiyemiz, karşınıza çıkan penceredeki ayar düğmesini "Medium"dan "High" seçeneğine çıkarmanızdır. Ayrıca özel bir merak duyarsanız ve İngilizceniz de varsa, P3P sisteminin detaylarını www.w3.org/p3p adresinden öğrenebilirsiniz.
Firefox: Ne yazık ki reklâm çerezleri bu popüler açık kodlu web tarayıcısında engellenemiyor. Sadece her şeyi kabul etmek veya hiçbir şeyi kabul etmemek gibi iki uçta seçeneklere sahipsiniz.
Tools / Settings sekmesinde bulacağınız "privacy" bölümüne girip, "Accept Cookies" seçeneğinin önündeki işareti kaldırın. Böylece bilgisayarınıza yüklenecek tüm çerezleri otomatikman reddediyorsunuz.
Ancak özel olarak bu kararın dışında kalmasını istediğiniz bir site varsa, "Exceptions" kutusuna bu sitelerin adreslerini yazabilirsiniz.
Alternatif olarak, https://addons. mozilla.org/firefox/1595 adresinden indirebileceğiniz "Remove Cookies for Site" eklentisini tarayıcınıza kurarak, tek bir sağ tıkla bilgisayarınıza ulaşmanızı istemediğiniz siteleri engelleyebilirsiniz. Siteye girmişken, sağ tuş menüsünde, "Remove Cookie(s) for Site" seçeneğini seçmeniz yeterli olacaktır.
Opera: Tools / Settings sekmesinden Advanced alanına ulaşın ve Cookies seçeneğini işaretleyin. Accept cookies only from visited sites seçeneğini işaretleyerek, reklam sunucularından gelen çerezlerin önüne geçebilirsiniz. Veya çok daha radikal bir özel savunucu iseniz, Never accept cookies seçeneği ile hiçbir sitenin bilgisayarınıza çerez bırakmasına izin vermeyebilirsiniz.
Ancak sık girdiğiniz forum ve benzeri sitelerde devamlı kullanıcı adı ve şifre girmek zorunda kalacağınızı hatırlatalım. Ancak bu problemin de bir çözümü var. Sık sık oturum açtığınız siteye girdiğinizde [F12] tuşu ile "Manage Cookies" penceresini açın ve bağlanmadan önce çerezlere izin verip, sonra tekrar kapatın. Böylece, tüm çerezleri silmek zorunda kalmadığınız sürece, o siteye girdiğinizde, çerez hâlihazırda bilgisayarınızda bulunuyor olacak.
Referrer meselesine çözüm
Tarayıcınız, "referrer" kısmında işletim sisteminiz, desteklenen uygulamalarınız gibi bilgileri, ziyaret ettiğiniz web sitesine teslim eder. Bununla da başa çıkmak isteyebilirsiniz.
IE ve Firefox: Bu noktada, Proxomitron aracına ihtiyacınız olacak. Bu sayede IE ve Firefox üzerinde "referrer" alanını susturabilecek, hakkınızda sağa sola fazla konuşmayı engelleyebileceksiniz.
Ancak aracı kurduktan sonra bile hala tarayıcınızda bazı ayarları düzeltmeniz gerekiyor. IE kullanıyorsanız, Tools / Internet options / Connections / LAN settings sekmeleri üzerinden Use a proxy server for your LAN seçeneğine ulaşın ve yanındaki kutucuğu işaretleyin.
Adres olarak "Localhost" port olaraksa "8080" yazın. Advanced sekmesi altındaki Use the proxy server for all protocols seçeneğini etkinleştirin.
Firefox kullanıyorsanız, Tools / Settings / Advanced / Network / Settings sekmeleriyle, Manual proxy configuration seçeneğine ulaşın. Yine adres olarak "localhost", port olarak da "8080" yazın.
Opera: [F12] ile "Quick preferences" penceresini açın ve Enable referrer logging seçeneğini kaldırın.
IP Adresleri
Bilgisayarınız web üzerindeki diğer bilgisayarlarla ancak IP numarası üzerinden iletişim kurabilir.
Servis sağlayıcıları hangi IP'nin hangi anda hangi kullanıcıya ait olduğunun kayıtlarını tuttuğundan, bu verilere ulaşacak meraklı biri aylar sonra bile bir kullanıcının hangi siteleri ziyaret ettiğini kolayca öğrenebilir.
IP adresinin takip yolunu kapatan Proxy sunucuları, kullanıcılara çoğu zaman bedava hizmet veriyor ve bu sunucular girdiğiniz sitelerde IP numaranızın tanınmasını da engelliyor.
Ancak tek bir nokta üzerinden çok fazla trafik geçmeye başladığı için bu kez sörf çok yavaşlıyor. Kullanıcılar çoğu zaman, internette anonim kalmak için bu kadar yavaşlığa katlanmak istemeyip yılıyor. Bu yüzden anonimliği sağlayan JAP gibi bir yazılım kullanmanızı tavsiye ediyoruz.
Bir sonraki sayfada JAP yazılımının kurulum ve kullanımı ile ilgili ayrıntıları bulabilirsiniz...
Anonim Sörf
Anonim sörfün en büyük problemi yavaşlıktan kaçabilmek. Pek çok insan tek bir proxy'e yüklenince, verilerin size ulaşması çok yavaşlıyor. JAP, ulaşmak istediğiniz veriyi yüzlerce küçük parçaya bölüp, bunları değişik bölgelerden ayrı ayrı indirerek, monitörünüze ulaşmadan önce birleştiriyor. Böylece tam olarak IP numaranızın takibini yapmak imkânsızlaşıyor.
Ancak sonuç çok yavaş bir internet erişimi ile boğuşmak oluyor. JAP 64 Kbit/s saniyenin altına düşmeyeceğini garanti etse de, 1 Mbps, hatta 4 Mbps hızlara alışmış ADSL kullanıcıları için bu yavaş bir hız.
JAP yazılımı, Regensburg ve Dresden üniversitelerinin ortak ürünü olan AN. ON isimli bir projenin ürünü. AN.ON projesi, anonim sörf için en az üç sunucu üzerinden veri iletişimini gerçekleştiriyor ve kullanılan sunucuların JAP tarafından güvenilirlik garantisi var.
Her karışım çok detaylı bir prosedürden geçtiği için kimse gelen giden bilginin izini süremiyor. Zira ayrı ayrı kullanılan Proxy sunucuları da, birbirleri ile bağlantılı olmadığı için verilerinizin rotasını tahmin etmek imkansız. Ama web üzerinde gizliliğinizi tam olarak güvence altına almak için hala bir iki ayar yapmalısınız. JAP uygulamasını üreticinin web sitesinden bilgisayarınıza indirip kurabilirsiniz.
Kurulumdan sonra aracı çalıştırıp bir anonim sunucu seçmelisiniz. Bunun için Servises sekmesine gelip, Free mix cascades / CCC cascade listesinden bir sunucu seçebilirsiz.
Bu yöntem işiniz kolaylaştıracaktır. Şimdi tarayıcınıza da ince ayar yapmalısınız. Ağ ayarlarında bağlantı adresi olarak "localhost", port olarak 4001 yazmalısınız.
Değişik tarayıcıların konfigürasyon detayları şöyle:
Internet Explorer: Tools / Internet options / Connections / LAN settings sekmesinde "Use a proxy server for your LAN" seçeneğinin karşısındaki kutucuğu işaretleyin. Sonra Advanced sekmesine geçin ve Use the same proxy server for all protocols seçeneğine tıklayın.
Firefox: Tools / Settings / Advanced / Network / Settings sekmesi altındaki Manual proxy configuration seçeneğini etkinleştirin.
Opera: Tools / Settings / Advanced / Network / Proxy server sekmesini Etkinleştirin. Anonim dosya paylaşımı
Müzik veya film endüstrisinin propagandasına rağmen, dosya paylaşım ağları tüm dünyada yasallığı kabul edilen ağlardır. Bu ağları yasadışı dosyalar indirip yüklemek için kullanmak suç oluşturmaktadır.
Yine de daha güvenli ve gizli dosya paylaşım seçeneği arıyorsunuz. Bit Torrent ağını kullanmanızı tavsiye ederiz. Ama bu ağda da problem hızdır.
BitTorrent yazılımları
Dosya paylaşım ağlarında güvenli olarak gezinmek için de bir Proxy sunucuna ihtiyacınız olacak ancak bu proxy servisi web sörfünden farklı çalışır. Zira Torrent yazılımları sadece doğrudan PC'ye bağlanmak mantığı ile çalışır ve başka istasyonlardan geçerek veri göndermeyi kabul etmezler.
The SecureIX (www.secureix.com) servisi ise paylaşım araçları ile çalışabilen bir Proxy hizmeti sunar. Ancak bu servisin hızı 256 Bit/s ile sınırlı. Aslında bu 3 Mbps ADSL hızına denk geliyor, yani aslında pek çok ADSL kullanıcısının işini görebilir. Elbette bu hız, gelecekte daha yüksek hızlı ADSL bağlantıları devreye girdiğinde yavaş kalacaktır. Ancak daha fazla hıza ihtiyaç duyanlar, aylık küçük bir ücret karşılığında yüksek hızlara ulaşabilirler.
Yeni Jenarasyon
Dosya paylaşım protokollerinin yeni jenerasyonu artık tamamen anonim ve güvenlik kavramları üzerine kuruluyor.
BitTorrent'in yeni sistemi, dağıtılmış ağ yapısı ve anonimleştirme teknikleri içeriyor ki, proxy'ler ve karıştırılmış izler bu sistemin bir parçası olacak ve veri aktarımı hızında da bir düşüş yaşanmayacak.
Ayrıca ANt's P2P şu andaki en güvenli sistem kabul ediliyor. Yazılım, veri gönderimini çok karmaşık bir yönlendirme sistemi ile gerçekleştiriyor. Ayrıca BitTorrent'in aksine trafik doğrudan kullanıcıların bilgisayarlarına bağlanarak gerçekleşmiyor, sunucular tarafından yönlendiriliyor. Dosyayı yollayan kişi, bilginin nereye ve kime gittiğini, hangi kullanıcının onu aldığını göremiyor. Sadece bir sunucuya yükleme yaptığını biliyor!