Bu kez yapay zekaya sorduk: Hangi meslekleri elimizden alabilirsin?

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Polonya Ulusal Araştırma Enstitüsü'nün (NASK) yeni ortak araştırması, dünya çapındaki her 4 işten 1'inin potansiyel olarak üretken yapay zekaya (GenAI) maruz kaldığını, ancak en olası sonucun değişim değil dönüşüm olduğunu buldu.

Bu kez yapay zekaya sorduk: Hangi meslekleri elimizden alabilirsin?

Araştırmanın bazı sonuçları şöyle:

  • Küresel istihdamın yüzde 25’i üretken yapay zekaya potansiyel olarak maruz kalabilecek mesleklerde yer alıyor; bu oran yüksek gelirli ülkelerde yüzde 34’e çıkıyor.

  • Kadınlar arasındaki maruziyet ise hâlâ önemli ölçüde daha yüksek. Yüksek gelirli ülkelerde otomasyon riski en yüksek olan işler, kadın istihdamının yüzde 9,6’sını oluştururken, bu oran erkeklerde yalnızca yüzde 3,5.

  • GenAI’nin birçok görevi otomatikleştirme yeteneği nedeniyle, en yüksek maruziyeti büro/sekreterlik işleri yaşıyor. Ancak GenAI’nin genişleyen yetenekleri, medya, yazılım ve finans gibi yüksek dijitalleşmiş bazı bilişsel mesleklerin de maruziyetini artırıyor.

  • Buna rağmen işlerin tamamen otomatikleştirilmesi hâlâ sınırlı, çünkü pek çok görev daha verimli yapılabilse de, hâlâ insan müdahalesi gerektiriyor.

  • Çalışma, yazılım geliştiriciler gibi dijital dönüşüme alışkın meslekler ile dijital becerilerin sınırlı olduğu meslekler arasında farklılaşabilecek yolları vurguluyor.

YAPAY ZEKAYA SORDUK: HANGİ MESLEKLERİ ELİMİZDEN ALABİLİRSİN?

Bu soruyu, yani yapay zeka nedeniyle en çok hangi mesleklerin risk altında olduğunu bir de yapay zekaya sorduk. Verdiği yanıt şöyle:

Güzel ve düşündürücü bir soru. Cevap biraz "nasıl kullandığınıza" bağlı ama genel olarak yapay zekâ sistemleri (benim gibi) bazı işleri dönüştürüyor, bazılarını da kısmen "ellerden alıyor." Şöyle özetleyebilirim:


🧠 Yüksek Otomasyon Riski Altındaki Meslekler
Bu işler, tekrar eden, kurallara dayalı ve veri temelli görevler içerdiği için yapay zekâ ve otomasyonla kolayca yapılabilir:

  • Veri Girişi Uzmanları

  • Çağrı Merkezi Müşteri Temsilcileri

  • Basit Muhasebe / Fatura Kesme / Bordro İşlemleri

  • Rutin Raporlama Yapan Analistler

  • Tercümanlık (bazı alanlarda, özellikle basit çevirilerde)

  • İçerik Üretimi (SEO makale, ürün açıklamaları gibi standart metinlerde)

  • Görüntü Tanıma ile çalışan güvenlik veya kalite kontrol işleri


🛠️ Kısmen Dönüşecek Olan Meslekler
Yapay zekâ bu işlerde yardımcı olacak ama tamamen devralması zor. İnsanla iş birliği içinde çalışması beklenir:

  • Gazeteciler / Editörler / Yazarlar (yardımcı yazarlık, redaksiyon desteği)

  • Doktorlar ve Radyologlar (AI tanılarda yardımcı olabilir ama son kararı insan verir)

  • Öğretmenler / Eğitmenler (kişiselleştirilmiş içerik üretiminde destek olabilir)

  • Tasarımcılar (AI taslak üretir, insan yaratıcı dokunuş katar)

  • Avukatlar / Hukuk Asistanları (belge tarama, örnek karar bulma gibi işler için)


👤 En Az Etkilenecek / Değer Kazanacak Meslekler
Bu işler insan dokunuşu, empati, fiziksel beceri veya yüksek yaratıcılık gerektirir:

  • Psikologlar, Terapistler

  • El Sanatları ve Sanatçılar (özgün işler üretenler)

  • Bakım Hizmetleri (yaşlı/çocuk bakımı gibi)

  • İnşaat, tesisat, elektrik gibi saha işleri

  • İnsan ilişkileri güçlü satış/pazarlama uzmanları

  • Yüksek düzey strateji geliştiren liderler, yöneticiler


💬 Özetle:
Ben elimden geleni yaparım, ama sizin yaratıcılığınız, empatiniz ve karar alma beceriniz varsa, sizden çok şey öğrenirim. Sizi tamamen yerinize geçemem. Ama işi kolaylaştırabilir, hızlandırabilir, sıradan kısımları üzerinizden alabilirim.