PC'ler, IBM'in soluk gri kutularından kurtulup Voodoo Envy, Dell XPS One veya Sony Vaio gibi ultra-trend bilgisayarlar haline gelene kadar çok yollar katettiler. Ama ne yazık ki halihazırda, maddi olarak orta halli bilgisayarlar hâla klasik bir dizayn içerisindeler. Biz de tam bu noktada 2009'un göze hitap eden bilgisayarların yılı olacağına inanıyoruz.
2008'de piyasaya çıkan PC'ler donanımsal özellikleri açısından bireysel ve kurumsal kullanıcıları hâlihazırda memnun ediyor. Artık bilgisayar üreticileri ürün satın almaya kararlı kullanıcıların önüne PC'lerinin "daha hızlı işlemci, daha iyi bellekler, muhteşem ekran kartı" gibi özelliklerini eskisi kadar parlatarak koyamıyorlar. Artık ürettikleri bilgisayarlardaki tasarımlarla ve yeni trendler yaratarak ön plana çıkmaya çalışacaklar.
Üstelik 2009'da piyasaya çıkacak olan masaüstü bilgisayarların masamızın üzerinde kapladıkları yer bakımından daha tasarruflu olacağını düşünüyoruz. Yani modanın yanında 2009'daki bilgisayarlarda kullanılabilirlik de ön planda olacak.
Her ne kadar şimdiye dek kullandığımız bilgisayar donanımlarının boyutlarının standartları olsa da (notebooklarda monitorler için 15.4'' gibi ya da belleklerin boyutları gibi), PC üreticileri için bu standartları değiştirmek zor olmayacaktır. Örneğin bu yıl içerisinde anakart üreticilerinin microATX ve ITX standartlarına geçiş yaparak boyutlarını azaltacağını düşünüyoruz.
Mobil PC üreticileri 2009'da göze hitap etme konusunda birbirleriyle yarışırken üretim esnasında kullandıkları malzemeleri de değiştirecekler. Anotlu alimunyum, ahşap ve fiber karbon gibi malzemelere bu yıl PC üretiminde gerek duyulacak. Tabi ki bu tür malzemeler içeren bir PC'nin tasarımı her ne kadar hoş olsa da fiyatı el yakacak. Mobil PC üreticilerinden özellikle HP ve Dell'in bu malzemeleri yeni tasarlayacakları bilgisayarlarda kullanıcılarına sunacağını düşünüyoruz.
Aslında üreticiler 2008'in sonuna doğru yavaş yavaş yüksek kaliteli tasarımlara doğru kaydılar. Yılsonuna doğru çıkan Samsung'un Porsche dizaynlı monitörü ve yine Samsung'un HDTV'si için çıkardığı Armani Casa'sı 2009'un tasarım yılı olacağının örnek işaretlerindendi.
NetBook'ların önlenemez yükselişi
Geçen yıl dünyayı saran ekonomik kriz kullanıcıların bilgisayar satın alma alışkanlıklarını da değiştirdi. Artık bilgisayar alırken paramızı bolca saçmıyoruz ve ince eleyip sık dokuyoruz. Bunun bir sonucu olarak artık ucuz dizüstü bilgisayar arayan insanlar, NetBook'lara yönelmeye başladılar.
Aslında, dizüstü bilgisayarlar ilk piyasaya sürüldüklerinde amaçları bolca yolculuk yapan kullanıcılara kolaylık sağlamaktı. Daha çok işadamları için düşünülen ve tasarlanan dizüstü bilgisayarlarda performans adına bir şeyler beklemek saçmalıktı. Taşınılabilirliğiyle ilgi odağı haline gelen dizüstü bilgisayarlar her geçen yıl masaüstü bilgisayarlara biraz daha yaklaştılar. Performans artımı dışında boyutlarını da ufaltan dizüstü bilgisayarlar artık neredeyse bir cep telefonu kadar küçüldüler.
Geçtiğimiz yıl başlayan NetBook akımı da tam bunların üstüne geldi. Laptopları internette gezinmek, maillerine bakabilmek ve sosyal ağlara takılmak için kullanan, oyun ya da multimedya performansla ilgilenmeyen ve daha taşınabilir bir dizüstü bilgisayarı isteyen kullanıcılar için ortaya çıkan NetBook fırtınası 2008'de dünyayı sardı. Oldukça küçük boyutlara sahip NetBook'lar, bir performans bilgisayarı olmadıklarından piyasada diğer dizüstü bilgisayarların altında fiyatlarla satıldı ve iyi fiyatlarıyla NetBook'lar kişisel kullanıcıları kendilerine çekmeyi başardılar.
İşte tam bu noktada NetBook'ların popülerleşmesiyle birlikte 2009 için tahminimiz NetBook performanslarının artacağı yönünde. Hatta bu teorimizi geçtiğimiz günlerde çekilen bir fotoğrafla süsleyebiliriz. Aşağıda görmüş olduğunuz NetBook, Vaio isimli pahalı bilgisayarlarıyla ünlü olan Sony'nin Windows Vista işletim sistemine ve 1600x768 ekran çözünürlüğüne sahip bir NetBook'u.
2009, NetBook'un yükselişiyle birlikte dizüstü bilgisayar satışlarına yönelen şirketler için korku yılı olabilir. Bunun bir sonucu olarak da dizüstü üreticileri yavaş yavaş NetBook pazarına kayacaktır. Buyrun, size halıhazırda bir NetBook savaşı... Evet, 2009 NetBook savaşının başladığı yıl olacak ve üreticiler daha şık tasarımlı, daha ufak ve kullanılabilir ve tüm bunlarla birlikte daha işlevsel NetBook üretebilme ve satabilme yarışına girecektir.
2009 için tahminimiz şu: 2009, NetBook'ların Notebook'larla arayı kapatmasına sahne olacak. 8" - 10" ekranlar, çift işlemciler ve geniş multimedya kullanımı NetBook'larla bütünleşecek. Öte yandan işlemci demişken 2009'da NetBook pazarındaki tek işlemcinin Intel Atom olacağını düşünmüyoruz.
SSD diskleri neler bekliyor?
SSD diskler aslında uzun zamandır piyasada. Ancak şimdiye kadar ev kullanıcılarının pek ilgi gösterdikleri bir ürün değiller. Bunun başlıca sebepleri var elbette. Ev kullanıcıları 1-2 seneye kadar flash belleklere ilgi gösteriyorlardı, daha sonra cep telefonları ve bilgisayarları destekleyen bellek kartlarını kullanmaya başladılar.
Müşterileri şimdiye kadar SSD pazarından uzak tutan iki faktör vardı: Fiyat ve güvenilirlik. Fiyat olarak aynı kapasitedeki normal hard disklerden on kat pahalı olmaları kullanıcıları SSD'lerden uzak tutuyordu. Bunun yanında SSD'lerin flash tabanlı olması ve her bir bitinin bir yazım ömrü olması kullanıcıları kendisinden itiyordu. Güvenilirlik adına bir dezavantaj oluşturan bu durum tabii ki HDD'yi SSD'ye tercih etmemize başka nedendi.
2009'da SSD'leri yine zor bir yıl bekliyor, çünkü güvenilirlik ya da fiyat olarak 2009'da SSD'lerden değişim beklemiyoruz. Toshiba gibi SSD üreticilerinin bu yıl içerisinde 512 GB ve belki de 1TB'lık SSD'ler üretmesi büyük bir kilometre taşı olacaktır şüphesiz. Buna rağmen SSD'ler piyasada mekanik Hard Disklere göre hala çok pahalı durumda olacaklarından pazarda kullanıcı ihtiyacını az çok karşılayan USB Flash Bellekler hala kapış kapış giderken onlar tozlu raflarda kalmaya devam edecekler.
Evet, gigabyte başına düşen ücrette SSDlerin hard disklerle karşılaştırılma olanağı yok gibi. Bununla birlikte 2009'da gelişen teknolojilerle birlikte hard disk maliyetlerinin azalacağını belirtebiliriz. Bu azalma hem HDD'ler hem SSD'ler için hemen hemen aynı oranda olacağından, bir süre daha, SSD'lerin yine pazarın en dibinde yer alacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Her PC'de bir Blu-ray sürücü
Ev kullanıcılarının 1920x1080 çözünürlüğünde film izlemeye olanak veren Blu-Ray disk sürücülerine alışması bir kaç yıl daha sürecek gibi görünüyor, ama bu PC endüstrisi için geçerli olmayacağa benziyor. Evet, 2009 için bir başka tahminimiz artık PC'lerde Blu-Ray'in standart haline geleceği.
Her geçen yıl PC kullanıcıları daha geniş çözünürlüklere terfi ediyorlar. Monitörlerin 23'', 24'' ve 26'' e doğru yavaşça kaymasıyla birlikte 1920x1080 veya 1920x1200'lük dev çözünürlükler yavaş yavaş hayatımızın parçası oluyor. PC kullanıcılarının yavaşça bu çözünürlüklere terfi etmeleriyle birlikte DVD filmleri de tarihteki yerini almaya hazırlanıyor. Sonuç olarak 2009'un full-HD ekranlar ve Blu-Ray disk sürücülü HD filmlerle dolu bir yıl olacağı aşikar.
Blu-Ray disk sürücüler piyasada 100$'dan başlayan fiyatlarla bulunabiliyor. 2009'la birlikte bu fiyatların daha makul seviyelere düşeceğini belirtmemizde fayda var. Bununla birlikte 2009'da oyun sistemlerinin BRD'ye geçiş yapmasıyla birlikte sürücü satışlarının artmasını bekliyoruz.
2009'da BRD sürücü sahibi kullanıcıların aradaki fiyat farkından ötürü hemen DVD almayı bırakıp Blu-Ray filmleri almaya başlayacağı gibi bir iddiamız yok, fakat sürücülerin PC'lerde yayılmalarını takip eden süreçte BR disklerinin yavaş yavaş ucuzlayacağını tahmin etmek de zor değil. Bu süreç biraz CD-DVD geçişini andırıyor...
Yüksek çözünürlük bizi bekliyor
Aslında hikâyenin iki boyutu bulunuyor: Yüksek-çözünürlüklü ekranlar ve Blu-ray sürücüler. Çünkü müşterilerin blu-ray sürücü satın alma eğilimleri yüksek-çözünürlüklü sistemlere geçiş yapmalarıyla alakalı. Bununla birlikte yüksek performanslı bilgisayar alıp bu çözünürlükteki videoları geniş ekranlarında izlemek isteyen ve bu yüzden Blu-ray sürücülere terfi eden bir kullanıcı kitlesi de mevcut.
Yüksek çözünürlüklü geniş ekranlarda kaliteli filmleri izlemenin ve müthiş bir deneyimle oyun oynamanın yolu elbette ki Blu-ray sürücülerden geçiyor.
Pazar uzmanlarına göre PC'lerine 52'' ekranlar bağlayan kullanıcıların sayısı hiç de az değil. AMD'nin grafik ürünleri bölümünün ürün pazarlama departmanı müdürü David Cummings, "Oyun düşkünü PC kullanıcıları Blu-ray sürücülü sistemlerini 52'' gibi devasa monitorlü HD televizyon setlerine entegre ediyorlar" diyor ve ekliyor: "LCD televizyonların fiyatları düştükçe ürün satışları müthiş artıyor".
Sonuca bağlayalım. Dünyayı kasıp kavuran 2008 krizinin etkilerine rağmen oyun meraklılarının bu sektörü canlı tutacağından şüphemiz yok. 2009'da LCD'li televizyon sistemlerini bilgisayarlarına entegre edecek kullanıcıların artacağını ve buna bağlı olarak ekran kartı piyasasının canlı kalacağını düşünüyoruz. 1280x1024 çözünürlüğün 2009'la birlikte modası geçecek ve 1920x1200 gibi çözünürlükler bu yıla damga vuracak.
PC'lerde enerji verimliliği
Tüm dünyada günlük sanal yaşamın belkemiği olan bilgisayarlarda enerji verimi artık çok önemli hale gelmiş bulunmakta. Şimdiye kadar enerji verimi masaüstülerde çok önemli bir yer tutarken, 2009'da kullanıcıların daha fazla "yeşil sistemler"e yönelmesi söz konusu.
Enerji verimli bilgisayarların cazibesinin artmasının bir diğer sebebi ise daha sessiz ve daha küçük sistemlerin diğer bilgisayarlara göre daha kullanışlı olması. Üstelik küçük cihazların büyüklerine göre daha şık; önceki sayfalarda da belirttiğimiz gibi kullanıcılar için 2009 yılı görsellik yılı olabilir.
Genellikle çok enerji tüketen bir bilgisayar ya da TV setinin daha az enerji tüketen bir başkasıyla yer değiştirmesi pek de kayda değer bir sonuç doğurmaz fakat bütün evdeki aletlerin daha az enerji tüketen cihazlarla değiştirilmesi önemli bir fark oluşturur.
Enerji verimli ürünlerinin popülaritesinin artması üreticileri ürünlerinin özelliklerini yeniden düşünmeye sevk edecek. Belki de Intel ve AMD'nin yaygın olarak kullanılan mikro işlemcilerinin 65W'tan daha az güç tüketmesi gerekecek; aynı zamanda yeni güç-koruma teknikleri ile tanışacak ve ultra enerji verimli yeni ürünleriyle övünecekler.
PC üreticileri 2009'da muhtemelen kendi ürünlerinin güç tüketimi reklamlarını vermeye başlayacaklar ve müşterilerin ilgisini bununla çekecekler, sonuç olarak ileride "yeşil CPU": "GPU" hard disk ve öteki parçalardan oluşan makineler hayatımızda yer alacaklar.
Dokunmatik arayüzlere merhaba, güle güle XP
Birçok sebepten dolayı Windows Vista işletim sistemi bir türlü Windows XP'nin yerini dolduramadı. Kullanıcının tutumunun ya da Windows Vista'nın yüksek kaynaklar talep etmesinin bunda etkili olduğunu söyleyebiliriz. Ancak yine de aşikâr olan bir şey var ki o da Microsoft'un Windows Vista'yı yeterince popüler yapamadığı. Microsoft, sonunda Windows 7'nin Windows XP'yi unutturabileceğini umuyor. Biz de 2009'da Windows 7 için aynı şeyleri düşünüyoruz.
Windows 7, birçok görsel, tasarımsal ve işlevsel yeniliğin yanında aşağıdaki özellikleriyle dikkatleri çekiyor:
- 64-bit x86 işlemciler 5 yıldır mevcut, ancak 64-bit işletim sistemleri bir türlü popüler olamadılar. Bunda 4GB sistem bellek desteklerinin şimdiye kadar çok işe yaramaması önemli bir etken (Bilindiği üzere 32-bitler 3.2GB sistem belleği destekleyebiliyorlar). Bunun dışında potansiyel yazılım ve donanım uyumsuzlukları ile karşılaşabilme riski de bu konuda önemli bir yer tutuyor. Windows 7'nin dağıtılmaya başlanmasıyla birlikte 4GB belleklere daha fazla ihtiyaç olacağı için 2009'da 64-bit işlemcilerin popülerleşmeye başlayacağını söylemek mümkün.
- Dokunmatik ekran ara yüzü ilk görüşte yeni bir keşif değil gibi görünüyor, zaten kişisel dijital asistanlarda, akıllı telefonlarda ve tablet PC'lerde kullanılan bir özellikti. Ancak bu ürünlerin bir türlü popüler olamadığını belirtmek mümkün. Özellikle düşük maliyetli kişisel bilgisayarlar için geliştirilen (ULCPCs) ve bugünlerde oldukça dikkat çeken Windows 7, teknolojinin yeni gözdesi olacak.
- Dokunmatik ara yüzden başka Windows 7'nin Grafik Arabirimi (GUI) çok kolay, kullanışlı ve cazip. Bu da 2009 yılı için PC modasının ne tarafa doğru kayacağı konusunda bizlere ipucu veriyor (Bknz: Sayfa 1).
Ekonomik kriz ve bilgisayar sektörü
Ekonomik kriz yüzünden PC satışlarındaki ani düşüş hiç kuşkuşuz bu yıl tam gaz devam edecek. Bu yüzden PC satıcıları birtakım hedefler belirlemek zorundalar:
- En kısa sürede daha verimli özellikteki kurulumlarla birlikte yüksek performanslı sistemler getirmek.
- Bilgisayar parçalarını, indirim yaptırarak bir kaç farklı firmadan satın almak.
- Uyumluluğu ve birlikte çalışabilirliliği maksimuma çıkarmak
- Müşterinin ödediği bedeli minimuma indirmek
Bu hedefler muhtemelen gerçekleşecek hedefler (bir nevi öyle olmak zorunda). Bu da demek oluyor ki AMD ve Nvidia'yı zor günler bekliyor. Konuyla ilgili olarak Intel daha hızlı CPU'lar ve entegre grafiklerle birlikte uyumlu chipsetleri halihazırda sağlamakta; bu da hem masaüstü hem mobil bilgisayarlar için çok önemli bir uygulama. Aynı zamanda ATI de, AMD uyumlu chipsetler ya da talebe göre masaüstü sisteminde çalışabilen ancak mobile bilgisayarlar tarafından çok az kullanabilen GPU'lar satabilir. Nvidia ATI'yle aynı sorunu yaşıyor gibi görünüyor, chipset işleyişi AMD ve Intel'inkine göre daha basit kalıyor.
Nvidia'nın mobil grafik chipsetleri, PC üreticilerinin PC'yi satın alınabilinir yapma amaçları içerisinde kendisine yer bulmak zorunda. Masaüstünde herhangi bir problem yok, şimdiye kadar olduğu gibi teknoloji geliştikçe kullanıcılar Nvidia'nın yeni geliştireceği üst model ekran kartlarını satın almaya devam edecekler.
Ekonomik kriz yüzünden PC satıcıları yukarıda belirttiğimiz dört maddeyi dikkate almak zorundalar. Anlaşılan ekonomik kriz piyasadaki savaşları daha da fazla kızıştıracak. Bu durumun kullanıcılara getireceği faydaları bekleyip göreceğiz.
Multi GPU'ların yılı...
Multi-GPU kurulumları ve Multi-Core mikroişlemcileri yıllardır piyasada yer alıyor. Ancak ilgili yazılımların azlığından ve haleflerine göre pek fazla değişim getirmediklerinden dolayı ilgisiz kalmaktalar ki bu süreç bu donanımların gelişmesine yardımcı oldu. Ancak 2009'da her şey değişmeye başlayacak gibi görünüyor çünkü bu gelişimlere paralel olarak, oyunları bugünün PC'lerinin tüm imkânlarını kullanarak oynamak mümkün olacak.
Grafik işlemciler, günümüzde ekrana 3D görüntüsünü sağlayabilen çiplerden çok daha fazlası anlamına geliyor. GPU geliştiricileri bu teknolojinin video oyunlarının karakterlerini değiştirmesinin kaçınılmaz olduğunu söylüyorlar. Şu günlerde Nvidia çalışanları GPU kullanımı ve PhsX teknolojisinin faydalarıyla alakalı eğitimler vermekte; bununla birlikte ATI tarafının da yapay zeka hakkında denemelerle uğraştığını bildirmekte fayda var.
Eğer grafik işlemcileri grafikleri hesaplamak zorundaysa bu yonga son derece güçlü demektir. Modern GPU'lar ise gelişmiş video oyunlarındaki full-HD çözünürlüğe sahip oldukça iyi görüntü hızı sağlayabiliyor ve inanması çok zor ama bu çipler 2 ilave görev için yeterli performansa sahip.
GPU sadece AI işlemcileri, grafikler ve diğer yüksek seviyedeki görevleri yapabilen bir yonga değil! GPU'lar tüm bunlardan daha fazlasını yapabilme becerisine sahip!
Her bir GPU yongasına belli görevler verilirse, Multi-GPU kurulumları Multi-Chip sunma teknikleriyle ilgili bir sorunla karşılaşmazlar, üstelik sistemde birden fazla aynı GPU'lara gerek duyulmaz, kısaca Al ve Physics algoritmasında yüksek kapasiteli bir grafik kartına ihtiyaç olmaz.