Dinozorların damarlarını ayırmayı başardılar!

80 milyon yıl önce yaşamış olan bir dinozorun damaları, ilk kez ortaya çıkartıldı!

80 milyon yıllık damar!

İnsanlık tarihinde ilk defa, paleontologlar bir dinozorun kan damarlarını ayırmayı başardılar. Fotoğrafta görülenler, Bracylophosaurus canadensis adlı, 80 milyon yıl önce Montana'da dolaşan yaklaşık 9 metre uzunluğundaki hadrosaur türü dinozorun bacaklarında kanın dolaşmasını sağlayan damar parçaları.

Bu damarlar, Texas Üniversitesi'nden moleküler paleontolog Tim Cleland tarafından izole edildi. Birkaç yıl önce kendisi NC State'de yüksek lisans öğrencisiyken, hadrosaur bacak kemiklerini güçlü bir asidin içine atarak tüm mineralleri ayırma ve yumuşak doku yapılarını kurtarma onuruna sahip olmuştu. Yukarıda gösterilen bej renkli kordonlar da bu minerallerden ayırma işleminin sonucunda ortaya çıkan yapılardanlardı. Ancak en başta, bunların damar mı oldukları yoksa zaman içerisinde yerleşmiş bir bakteri veya mantar kolonisini mi gösterdikleri belli değildi.

Bu ayrımı yapabilmek için Cleland ve ortak yazarları, yüksek çözünürlüklü kütle spektrometrisi ile yapıları incelediler. Bu sistem, molekülleri ağırlıkları ve antikorları kullanarak belirli proteinleri bulan immunfloresans ile ayırmakta. Geçtiğimiz hafta Journal of Proteome Research dergisinde yayınlanan sonuçlara göre araştırmacılar, kan damarlarının duvarlarında bulunan bir proteini başarılı olarak tanımlamayı başardı. Bu bulguyu doğrulamak için ekip, dinozorların günümüzde yaşayan torunları üzerinde (tavuklar ve devekuşları bu grupta yer alıyor) de aynı işlemi gerçekleştirdiler ve oldukça benzer proteinler buldular.

Daha önce 2005 yılında da T-Rex kemik örnekleri üzerinde çalışan başka paleontologlar kan damarlarına benzeyen örnekler bulmuşlardı ancak bu erken bulgular tartışmaya açıktı. Kimse bu yapıların tahmin edilen kaynağını doğrulayamıyor veya bu damarların orijinal hallerinden değişip değişmediklerini söyleyemiyordu. Yeni araştırmanın ortak yazarlarından biri olan Elena Schroeter'in Gizmodo'ya söylediği üzere bir karara varmak için "bu yapıların boyutları ve şekilleri tek başlarına yeterli değil." Ayrıca Cleland, kan damarlarının ve yumuşak doku örneklerinin daha önce tahmin edilenden çok daha fazla fosilde bulunduğunu fark ettiklerini söylüyor.

80 milyon yıl önce yaşamış olan bir organizmanın kan damarlarını ayırmanın muhteşemliğinin yanı sıra, Cleland ve ortak yazarlarının araştırmalarının dinozor evrimi hakkında bazı soruları cevaplaması ve genel olarak bize daha fazla bilgi sunması da mümkün gözüküyor.

Yeni bulgular ile beraber, artık soyu tükenmiş olan bu canlıların evrimsel ilişkileri hakkında daha fazla bilgi edinilebilecek. Ayrıca Cleland'ın da belirttiği üzere proteinlerin zaman içerisinde parçalanmaları ve korunmaları gibi pek çok farklı soru da ortaya çıkıyor ve fosil proteinlerin cevabını bulmamıza yardımcı olabilecekleri pek çok soru bulunmakta...

Okuyucu Yorumları