Dünyamız, uydumuz Ay'ı böyle etkiliyor!

Ay üzerindeki kayalıkların oluşumunda, Dünya'nın büyük bir etkisi olduğunu biliyor muydunuz?

Dünya, Ay'ı böyle etkiliyor!

Dünya ve Ay, Güneş'in çevresindeki yörüngelerinde dolaşırken, karşılıklı yer çekimi kuvveti ile merkezi kuvvetin sayesinde hassas bir dengede durmakta. Gelgitler ve benzeri olaylar sırasında da Ay'ın çekim kuvveti Dünya'dan rahatlıkla görülebilmekte.

Anlaşılana göre, her ne kadar Ay'da su bulunmasa da, Dünya'nın yer çekimi kuvvetinin Ay üzerinde etkisi bulunmakta. Gezegenimiz, uydusu yavaşça küçülürken yüzeyinde ortaya çıkan kayalıkların oluşumuna yardımcı olmakta.

Tabii ki Ay'ın küçülmesi, çok önemli bir durum değil. Uydunun çekirdeği soğudukça, kabuğundaki parçalı erimiş bölgeler katılaşıyor. Bu da Ay'ın bir miktar küçülmesine sebep oluyor. Bu küçülmenin arkasındaki "buruşma" yüzünden bazı kayalık oluşumları ortaya çıkmakta. Bu kayalıklar, genellikle 10 kilometreden kısa oluyor ve sadece onlarca metre yükseklikte oluyorlar.

2010 yılında NASA'nın Lunar Reconnaissance Orbiter'ı bu oluşumlardan 14 adet buldu ve bu yeni bulunan oluşumlar, daha önceden bulunan 70 tanenin yanına eklendi. Bulunan oluşum sayısı da NASA bilim adamlarının uydunun küçüldüğüne emin olmalarında yardımcı oldu.

Beş yıl sonra LRO, Ay'ın yüzeyinin yaklaşık olarak yüzde 75'ini görüntülemiş ve şimdilik 3.200'ün üzerinde kayalık oluşumu belirlemiş durumda.

Bulunan kayalıklarda ise ilginç bir desen fark edilmekte. Uydunun içerisinden gelen zıt kuvvetlerin kayalıkların yönlenmeleri üzerinde bir etkisi bulunmamakta ancak kayalıkların bazı ortak noktaları söz konusu.

Binlerce kayalığın yönlenmelerinde fark edilen desen, uydu üzerinde dışarıdan bir etkinin bulunduğunu gösteriyor. Washington'daki National Air and Space Museum'den makalenin baş yazarı Thomas Watters'ın söylediğine göre küresel ölçekte bir güç bu oluşumları düzenlemeye yardımcı oluyor.

Bu gücün kaynağı olarak ise, Dünya'daki gelgit dalgalarında olduğu gibi, Dünya'nın yer çekimi gücü. Dünya'nın Ay üzerinde yarattığı çekim kuvveti, kayalıkların yönlenmelerini belirlemekte.

Arizona State University'den Mark Robinson'ın söylediğine göre görevin başlarından beri, yer çekimi kuvvetinin tektonik oluşumlar üzerinde etkisi olduğu düşünülmekteydi ancak yeterince alan incelenemediği için bu konuda bir karar verilememişti. Şimdi ise Ay'ın yarısından fazlasının görüntülenmiş olmasından dolayı bu konuda karar verilebilmekte.

Ay'ın çekirdeği halen soğumakta olduğundan, bu kayalıkların oluşuyor olmaları oldukça yüksek bir olasılık. Kayalıklar üzerindeki en büyük baskı, Dünya ve Ay birbirlerinden en uzak konumlarındayken gerçekleşiyor ve sismik aktivitelerin bu zamanlarda en üst seviyede olmaları oldukça yüksek bir olasılık...

Okuyucu Yorumları