Televizyon Yayıncılığının Geleceği Sağlam
Yüksek çözünürlüklü televizyon yayıncılığı çağı HDTV ile başladı. Tam tabiriyle cam gibi, yüksek parlaklıktaki görüntüler nefes kesen detay derinliği ile birleşiyor. Chip Online bu yazıda sizlere bu yeni teknolojinin ayrıntılarını ve HDTV konusunda dikkat etmeniz gerekenleri anlatıyor.
Yüksek çözünürlükteki televizyon görüntüleri, normal PAL yayınların ulaşamayacağı, gerçek anlamda bir esneklik ve detay sunuyor.Yaklaşık 40 yıllık teknoloji artık kökten değişiyor.
Yepyeni Bir Televizyon Çağının Başlangıcı :
High Definition Televizyon (HDTV) ile eskimiş bir gelenek sona eriyor
16:9 oranındaki yayın formatı ve beş kat daha fazla resim kalitesiyle, filmleri ve spor olaylarını sansasyonel bir şekilde yaşayacaksınız. Geçtiğimiz yaz Almanya'da düzenlenen 2006 dünya kupasında taraftarlar maçları HDTV formatında izlediler. Tabi ülkemizde HDTV yayınları henüz başlamadığından bundan mahrum kaldık. Şu anda Avrupa'da yayın yapan birçok ulusal kanal HD yayın yapıyor. Almanya'da Pro7 kanalı bunun öncüsü oldu; ardından Sat1, RTL ve şifreli yayın yapan Premier kanalı yüksek çözünürlükteki HD yayınlara başladılar. Geleceğin yayıncılığının tüm ayrıntılarını makalemizde bulacaksınız.
HDTV Nedir?
Daha iyi, daha keskin, daha geniş : Yüksek çözünürlüklü televizyon yayını sinemadaki film izleme keyfinin aynısını veriyor. Yeni televizyon yayın standartı birçok değişimi beraberinde getiriyor.
Never-The-Same-Color : Bu alaycı söz 50'li yıllardan günümüze Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ve Asya'daki yayın normu NTSC için söylenmiştir. Ancak Avrupa'da genelde standart olan PAL yayınlar 60'ların sonlarında ortaya çıkmıştır.Yüksek çözünürlükteki yayınları gören insanlar bu iki yayın formatının da oldukça yetersiz ve keyifsiz olduklarının farkına vardılar. High Definition Television (Yüksek Tanımlı Televizyon) Japonya'da Eureka 95 olarak anılan bir grup şirket tarafından üretilip geliştirilmiş olan 1920 X 1080 çözünürlüğe kadar çıkabilen televizyon yayın sistemidir. HDTV; günümüzün NTSC televizyonlarından yaklaşık iki katı kadar yatay, iki katı kadar dikey fazla çözünürlüğe, günümüzün standart televizyonlarından beş katı kadar fazla görüntü bilgisine ve CD ses kalitesine (6 kanallı cd-quality surround sound) sahiptir.
HDTV ile yeni lüks TV :
Yüksek çözünürlükteki televizyon, bir devrim anlamına geliyor. HD harfleri, İngilizce'de High Definition yani yüksek tanımlı yayını simgeler. HDTV, en kolay anlayacağımız şekilde; evde izlediğimiz PAL TV yayınlarının 5 katı daha fazla şekilde resim kalitesine ulaşmamız demek oluyor. Standart resim formatı artık 4:3'ten 16:9'a taşınıyor ve bu format sadece dijital olarak alınabiliyor.
Bunun sonucunda da ortaya yüksek kontrastta daha detaylı ve kaliteli bir görüntü çıkıyor. Görüntü ne kadar geniş bir yüzeye yayılırsa televizyona gelen yayının kalitesindeki farklar o kadar gözle görülür olur.
İki HDTV:
Ev kullanımı için iki adet HDTV çeşidi bulunmaktadır, bunlar 720p ve 1080i 'dir. HDTV 720p, 1280 x 720 büyüklüğünde resmi yayın olarak televizyonunuza gönderir. 1080i ise 1920 x 1080 büyüklüğünde resim büyüklüğüne sahiptir.
Görüldüğü gibi HDTV bu rakamlar ile normal bir televizyon yayının kimi zaman 2 kimi zaman 5 katı genişliğe ulaşabiliyor.Gelmiş geçmiş en büyük resim büyüklüğüne sahip televizyon yayın formatı HDTV, modern televizyon yayıncılığının kapılarını açıyor. Şimdi bu büyük yayın formatının resim büyüklüğünü, normal televizyon yayınlarının resim büyüklüğü ile rakamların dilini kullanarak karşılaştıralım.
Resim Büyüklüğü : PAL SİSTEM - HDTV 720p - HDTV 1080i
720 x 576 1280 x 720 1920 x 1080
Pixel Sayısı : 414.700 921.660 2.073.600
Detay Farkı : - x2 x5
Her şey Dijital :
HDTV resimleri dijital ortamda oluşturulmuş ve düzenlenmiştir. Bu birçok avantajı da beraberinde getirir. Yayının sıkıştırılması sırasında yayında veri ve kalite kaybı yaşanmaz. Uydu yayını ve DVD filmlerde MPEG-2 formatı kullanılır. Gelecek bizlere MPEG-4 yayınını getiriyor; çünkü bu yayın formatındaki resimler daha fazla ton kanalına sahiptirler.
HDMI ile her şey tek kablonun ucunda:
Şimdiye kadar pahalı ve tam benimsenmemiş olan DVI yüksek kalitedeki görüntünün taşınması için tek yoldu; fakat sektörde önemi yeni anlaşılan ve tek olma ve yolunda emin adımlarla giden HDMI görüntü ve ses aktarım teknolojisi, DVI'nın yerini alamaya artık hazır.
HDMI (High-Definition-Multimedia-Interface) ile kablo kalabalığı bir anlamda ortadan kalkıyor. Tek bir kablo ile süper kalitede resim ve ses alınabiliyor. HDMI, 5Gbps gibi oldukça yüksek bir bant genişliği sağlıyor. 1080p çözünürlüğündeki görüntü ve 8 Kanal 192 Khz'de kodlanmış sesin 4Gbps'dan daha az bir bant genişliğine ihtiyaç duyduğunu düşünüldüğünde, HDMI hem bu günün hem de geleceğin görüntü ve ses aktarım standartı olacak.
Gerçek Standart HD-ready'den Başkası Değil
Standart HD-ready'den Başkası Değil
HD-ready logosu beamer'lardan (video projeksiyon cihazı) son model televizyonlara kadar birçok cihazın üzerinde yer almakta. Bu logoya sahip olan ürün HDTV yayınlarını alabiliyor demektir.
Geleceğin TV yayınlarına hazır:
Cihaz satın alırken üzerinde HD-ready logosu olup olmadığına dikkat etmek önemlidir. Piyasada satılan birçok LCD monitör ya da TV, plazma TV ve beamer cihazları artık HDTV uyumlu. Ancak satın alırken yine de üzerindeki logoya dikkat etmeli ve ileriyi düşünmeliyiz. Üreticilerin cihazlara koyduğu bu küçücük logo bize yani Türk tüketicilere yakın bir gelecekte eğlenceyi ve yüksek kalitedeki yayını ulaştıracaktır.
HD-ready logosuna sahip bir cihaz en azından HDTV yayınlarındaki resimler en az 720 ve 1080 noktayı almalı ve DVI ya da HDMI çıkışlarına sahip olmalıdır. Bu ürünler (YUV) çıkışına sahip olmalı ve resimleri 50 ile 60 Hz'de tam ve kusursuz bir şekilde gösterebilmelidirler.
HD-ready ile Kendine Has Kreasyon:
HDCP içerik koruma güvenlik yeteneklerine sahiptir. Böylece taşınan verinin kayıt altına alınması veya çoğaltılması engellenir. DVI kablo teknolojisine göre daha ucuz ve daha güvenli olan sistem birçok kez test edilmiş ve başarılı sonuçlar vermiştir. Çözünürlük kalitesindeki artış dikkat çekicidir.
İki adet HD-ready cihazdan örnek verelim: Loewe'nin Plasma TV'si Xelos A42 1.024 x 1.024 resim çözünürlüğünde 56 piksel kaybı ile geliyor. Bu HDTV yayınlarını alırken bir kalite problemi oluşturmuyor ve 1080 resim noktasını tam anlamıyla verebiliyor.
Diğer bir cihaz ise NEC firmasının 42 XR 3 Plasma Tv'si. 1024 X 768 resim çözünürlüğü ile biraz kalite kaybı yaşatıyor. Ancak piksel kaybı yaşatmadığından 1280 noktayı panel üzerine tam bir şekilde yerleştirebiliyor.
Satın Alırken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Resimdeki canlılığın büyüsüne kapılmadan neyi ne için seçtiğimizi bilmeli ve HDTV destekli cihazları satın alırken oldukça dikkatli olmalıyız.
HDTV evimize nasıl ulaşır?
HDTV sinyalleri şu anda sadece uydular üzerinden gönderiliyor. Avrupa'daki kablo TV kullanıcıları henüz bu hizmetten yararlanamıyorlar. Yüksek çözünürlükteki bir yayını alabilmek için HD-ready logolu bir televizyona ve yine HDTV destekli bir uydu alıcıya ihtiyacınız var. Şu anda Almanya'daki kullanıcılar için QS 1080R, IDL-5000 gibi cihaz seçenekleri bulunmakta. Bu receiver'lara MPEG-4 yayın formatı hükmediyor. Almanya'nın Digiturk'ü olarak nitelendirebileceğimiz Premiere yayın platformu abonelerine 2006'nın Kasım ayından beri HD-TV yayınlarını ulaştırıyor.
Eski Televizyon Tüplerine Veda:
Yüksek çözünürlüklü yayın PAL yayın uyumlu bir cihazda çalıştırılamaz. Tek ihtiyacınız olan yüksek çözünürlüğü seyredebilmeniz için gereken ekipmanın yani LCD, Plazma ya da bir beamer sahibi olmanızdan geçiyor. Alacağınız ürününün, en küçük HDTV standartı olan 720p'yi desteklemesi ve üzerinde HD-ready logosunun olması gerekiyor. En önemli konulardan biri ise aldığınız ürünü aldığınız yerde test etmeniz olabilir. Paneldeki çözünürlük kalitesi, TV yayınlarının sinyalini alış kalitesi ve HD-DVD cihazından gelen video görüntülerini gözle test etmelisiniz. Çünkü bu cihazlar yazımızda birçok kez bahsettiğimiz üzere yüksek resim kalitesine sahiptirler.
Kopya koruması olmak zorunda:
Taşınan verinin kayıt altına alınmasının veya çoğaltılmasının engellenmesi de çok önemlidir. Çünkü bu sayede bilgisayarlara nihayet tam güvenli paralı içerik dağıtılabilecek. Bunun ileri de bir sorun teşkil etmemesi gereklidir. Bu yüzden alacağınız bir HDTV uyumlu ürünün HDCP içerik koruma güvenlik yeteneklerine sahip olması menfaatinize olacaktır.
Alternatif High Definition
Birçok kullanıcı (Türkiye'de hiç birimiz) HDTV yayını alan bir uydu alıcıya ya da paralı HDTV yayını yapan bir yayın platformuna sahip değiller. Ancak yüksek çözünürlük keyfini hepimiz PC'mizde yaşayabiliriz. Apples iTunes ya da die DivX-Player programlarının web sitelerinde yüksek çözünürlüklü film fragmanları bulunmakta. Bunları bilgisayarımıza indirip ekranımızda test edebiliriz.
HDTV hakkındaki en önemli başlıklar:
Şimdi ana başlıklar altında bu yeni yüksek çözünürlükteki yayının başlıca özellerini kısaca açıklayalım.
24P : Sinema ve TV filmlerini saniyede 24 kare ile 1920 x 1080 pikselde gösteren yüksek çözünürlüklü yayın formatı.
Blu-Ray : Blu-Ray olarak da bilinen yeni nesil optik disk formatıdır. Matsushita, Pioneer, Philips, Sony, LG, Hitachi, Samsung, Dell ve Apple gibi dünyanın önde gelen üreticilerinin Blu-ray Disc birliği (Blu-ray Disc Association - BDA) adı altında geliştirdikleri bu yeni format özellikle yeni nesil yüksek çözünürlüklü (HD) videoların tek bir diskte saklanabilmesinde yararken aynı zamanda çok büyük miktarda veri depolamaya da yardımcı oluyor. 27 GB ile 54 GB arası veri saklayabilen bu diskler ile HD-DVD keyfi mükemmel bir şekilde yaşanıyor.
HDCP : Yüksek tanımlamalı geniş banttan yayınlanan yayınlarının içeriklerinin, yapımcı/yayıncı lehine olan hak ve menfaatlerinin korunması protokolüdür. Avrupa'daki yasaya göre paketlerden gelen HDTV yayınları HDCP kuralına göre izlenir; yani sadece panelinizdeki uyumlu bir DVI/HDMI girişi varsa izlersiniz, giriş terminaliniz uyumlu değilse izleyemezsiniz. İlerde bütün HD yayınlar bu şekilde izlenecektir.
HD-DVD : High-Density-Disc yüksek kapiseteye sahip, DVD'nin gelişmiş bir versiyonu olarak biliniyor. Mavi bir lazer ünitesi tarafından okunan disk sunduğu 65 GB'lık saklama kapasitesiyle HDTV'nin en yeni video ve ses codec'lerini barındırabilecek ve yayınlayabilecek yeteneğe sahip. NEC, Toshiba, Intel, IBM ve Time Warner gibi firmalar HD-DVD için çalışmalarına aralıksız devam etmekte.
HDMI : Saniyede 5 Gbps bant genişliği ile HDTV teknolojisini tam destekleyen HDMI bağlantısı ile kayıpsız bir şekilde 15 metre görüntü ve ses aktarımı mümkün olabiliyor. HDMI tek bir kablo ile kablo salatasına bir son vermeyi hedefleyen bir teknoloji.
HD-ready : Avrupa Bilgi, İletişim ve Tüketici Elektroniği Teknolojisi Birliği tarafından bir standart olarak oluşturulan amblem tüm HD-TV yayınlarını alabilen cihazların üzerinde yer alması zorunlu bir etikettir. Şu an bu standart üreticilerin kendileri tarafından kontrol edilmekte.
HDTV : Yüksek çözünürlükteki televizyonlar 16:9 formatında 1280 x 720 pikselde çalışırlar. En yükse HDTV resim çözünürlük oranı 1920 x 1080 pikseldir. Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Japonya'da HDTV yayınları oldukça revaçta.
MPEG -2/-4 : Bunlar video ve ses kodlama standartlarıdır. MPEG ismi İngilizce'de Motion-Pictures-Expert-Group'un kısaltılmış halidir. Bu ses ve video formatları DVD'ler ve HDTV yayınları için artık standart haline gelmişlerdir. MPEG-4 yayın formatı, kendisinden çok daha eski olan MPEG-2'ye oranla çok daha iyi kodlama kabiliyetine ve dolayısıyla kaliteye sahiptir.
WMV-HD : Windows Media Video - High Definition, Microsoft'un yüksek çözünürlüklü, yüksek sıkıştırma oranı sahip çok iyi resim kalitesine sahip video formatıdır. Video filmleri DVD ile 720p kalitesinde oynatabiliyor.