4- Açılış ve konfigürasyon
Şimdi bilgisayarınızı kapatın, yeniden çalıştırın ve BIOS penceresine ulaşmak için [Del] tuşuna basın. Buradaki başlıklardan birinin altında (genellikle Advanced BIOS Features) sistemin hangi sürücülerden açılacağını gösteren bir sıra bulunur. Buradan; USB, USB Device, Removable Device veya benzeri isme sahip bir kaydı seçin. Yaptığınız değişiklikleri kaydedin ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
Artık takılı olduğu sürece bilgisayar USB taşınabilir bellek ile açılacak. İlk olarak bir komut satırı ekrana gelecek ve [Enter] tuşuna bastığınızda Linux yüklenecek. İşletim sistemi normalde grafik kullanıcı arayüzü ile açılır. Ancak bazı bilgisayarlarda çözünürlük uygun olmayabilir. Bu durumda, ekrana gelecek olan komut satırına aşağıdaki ifadeyi girin:
xsetup
Takip eden penceredeki ilk komutu çalıştırın ve ekrana gelen yönergeyi takip edin. Ardından aşağıdaki komutu çalıştırın:
startx
5- Verilerin belleğe kopyalanması
Artık bir Windows XP bölümünden veri kurtarmak için ilk olarak “Xterminal” üzerine çift tıklayın. Bunun sonucunda açılan konsola aşağıdaki satırları girin:
mount•/mnt/hda1
mount•/mnt/sda1
sudo•emelfm
Bu sayede sabit diskin ilk partisyonu (hda1) ve USB Stick (sda1) bilgisayara bağlanacak ve “emelfm” dosya yöneticisi Root hakları ile açılacaktır. Bu işlemler dosyaların kopyalanması için gerekli. Grafiksel dosya yöneticisinden, sol taraftaki “/mnt/hda1” öğesini etkinleştirin. Burada sabit diskin içeriği görüntülenecek. Hemen sağındaki “/mnt/sda1” öğesini seçin. Sol taraftaki sabit diskten bir dosya seçin ve Copy düğmesine tıklayın. Bunun sonucunda seçili olan dosyalar taşınabilir belleğe aktarılacak.
! Dikkat: İşleminiz bitince USB taşınabilir belleği hemen çıkartmayın ve ilk olarak sisteminizi kapatın. Bunun için farenin sağ tuşunu kullanarak masaüstüne tıklayın ve System / Shutdown komutunu çalıştırın.
6- Ek araçların yüklenmesi
ftp://ibiblio.org/pub/Linux/distributions/damnsmall adresinde çeşitli oyunlar ve araçlar bulabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek şey “DSL” uzantılı dosyaları taşınabilir belleğin en alt katmanına kopyalamanız. Bunlar açılışta sorunsuz bir şekilde yüklenebilir.
BAĞLANTILAR
www.damnsmalllinux.org/talk/node/51
http://damnsmalllinux.org/cgi-bin/forums/ikonboard.cgi
http://www.linux.org.tr
CD ÜZERİNDE DAMN SMALL LİNUX
Cüzdanınızdaki işletim sistemi
Eğer bilgisayarınız USB taşınabilir bellek üzerinden açılmıyorsa hemen havlu atmayı n. Çünkü USB bellek yerine Damn Small Linux’u bir mini CD’ye yazdırabilirsiniz. Bunun en büyük dezavantajı ise, dosyaları doğrudan aynı ortama kopyalayamaz ve programları da doğrudan imaja uyduramazsınız. Ancak Linux işletim sistemini bir kere açtıktan sonra USB taşınabilir belleği sisteme bağlayabilir ve dosyalarınızı buraya kopyalayabilirsiniz. Alternatif olarak Webmail’i de kullanabilirsiniz.
Bunun için bir mini diske ihtiyacınız var. Bunların tekrar yazılabilir türlerini makul fiyatlara bulabilirsiniz. ISO dosyalarını okuyabilen tüm yazma araçları DSL’i CD’ye yazabilir. Damn Small Linux’u Nero kullanarak aşağıdaki şekilde yazabilirsiniz: Programı çalıştırdığınızda ekrana gelen New Compilation penceresindeki Open düğmesine tıklayın ve “dsl-0.9.2” ISO imajını seçin. fiimdi Burn düğmesine tıklayarak Nero’nun imajı CD’ye yazmasını sağlayabilirsiniz. Sistemi bu CD’yle açtı ktan sonra Türkçe klavyeyi kullanabilmek için ilk komut satırında “DSL lang=tr” komutunu girin.
SG/ Kadir Tuztaş
[email protected]
Anahtarlığınızda taşıyabileceğiniz, bir USB taşınabilir bellek üzerinde çalışmaya hazır halde bekleyen ve birçok bilgisayarda sistemi açabilen bir Linux sürümünden oluşan, tümüyle kişisel cankurtaranınızı daima yanınızda bulundurabilirsiniz. Eğer Windows kısmen açılmıyorsa bile bu sayede önemli bilgilerinizi hızlı bir şekilde sabit diskten kurtarabilirsiniz. Bununla birlikte bu küçük can simidi çok daha fazlasını yapabiliyor. Tarayıcı, metin işleme ve tablo eşlem uygulamalarını da beraberinde getiriyor. Hatta bu küçük mucizevi belleğe oyunlar yükleyebilir ve hoş vakit geçirmek için de kullanabilirsiniz.
Tüm bunlar küçük ve ücretsiz bir Knoppix sürümü sayesinde mümkün. Bu Linux versiyonunun ismi Damn Small Linux (DSL), yani “lanet küçük Linux” ve USB çubuk üzerinde tamı tamına 50 MB alan kaplıyor.
Ancak bazı bilgisayarların USB taşınabilir bellek kullanılarak açılmaları durumunda sorunlar yaşanabiliyor. Hatta birçok bilgisayar bu fonksiyonu sunmasına rağmen çalışmaya gelince sorun çıkartıyor. Bu sorun anakartlardaki hatalı standardizasyonlardan kaynaklanmakta. Eğer bilgisayarınız USB bellekten açılmayı reddediyorsa panik yapmanıza gerek yok, çünkü sizler için bir de alternatifimiz var. Söz konusu Linux sürümünü bir mini CD’ye basabilir ve CD sürücünüz üzerinden kullanabilirsiniz. Hatta bu diski cüzdanınızın kredi kartı gözünde bile rahatlıkla taşıyabilirsiniz. Bununla ilgili daha ayrıntılı bilgi için “Cebinizdeki PC!” kutusuna bakabilirsiniz.
Ayrıca BartPE yardımıyla da bir Windows USB bellek hazırlayabilirsiniz. Ancak bunun için minimum 256 MB bir belleğe veya normal bir CD’ye ihtiyacınız olacak, ayrıca Windows’un USB üzerinden yüklenmesi daha fazla vakit alacak.
1- Belleğin biçimlendirilmesi
Çalışmaya başlamadan önce ilk olarak USB belleğinizi biçimlendirmelisiniz. Cihazınızı sisteme bağladıktan sonra Bilgisayarım penceresini açın, buradaki taşınabilir bellek simgesine sağ tuşla tıklayın ve kısayol menüsündeki Biçimlendir komutunu çalıştırın. Bu işlem için dosya sistemi olarak da FAT’i seçin. Eğer ihtiyacınız olursa veri taşıyıcı için bir isim girin ve ardından Başlat düğmesine tıklayın. Bu işlem sadece birkaç saniye sürecek ve bunun sonucunda bellek üzerindeki tüm bilgiler silinecektir.
2- Açılış imajının yüklenmesi
USB belleğin yüklenebilmesi için şimdi bir açılış imajı yüklemelisiniz. Bunun için damnsmalllinux.org/download.html adresinde listelenmiş olan sunucuların birinden “bootusb-0.8.img” ve daha sonrası için de “dsl-0.9.3.iso” dosyalarını temin etmelisiniz. Ardından yine www.winimage.com adresinden WinImage 7.0 programını yüklemelisiniz. Bu program Shareware olarak dağıtılıyor ve 30 gün süreyle ücretsiz olarak kullanılabiliyor. WinImage programını çalıştırın ve ardından bunu kullanarak “bootusb-8.0.img” dosyasını açın. Daha sonra Disk altından Use removable Disk E: komutunu çalıştırın. Ancak buradaki sürücü harfi Windows’un USB belleğinize atadığı isme göre değişiklik gösterebilir. Ardından tekrar Disk menüsünü açın ve bu sefer Write Disk komutunu çalıştırın.
Takip eden hata mesajlarını Yes düğmesine tıklayarak geçin. WinImage şimdi imaj dosyasını cihaza yazacak ve taşınabilir belleğinizi artık sistemi açmak için kullanabileceksiniz.
3- Linux’un belleğe yüklenmesi
Şimdi sıra USB belleğe bir sistem kurmaya geldi. WinImage altında File / Open komutunu kullanarak “dsl-0.9.3.iso” dosyasını açın ve ardından USB taşınabilir belleğinizin içeriğini Windows gezgini penceresinde görüntüleyin. WinImage’ın sağ penceresindeki tüm dosyaları seçin ve bunları, sürükle - bırak yöntemini kullanarak USB belleğe kopyalayın. Kopyalama işlemi tamamlandıktan sonra USB bellek üzerindeki “syslinux. cfg” dosyasını bir metin editörü yardımıyla açın. Buradaki “lang=us” şeklindeli tüm kayıtları “lang=tr” olarak değiştirin. Bu sayede sisteminizde Türkçe klavye kullanabilirsiniz. Bu dosyada yaptığınız değişiklikleri kaydettikten sonra Linux ilkyardım çubuğunuz tamamlanmış olacak.