Web tarayıcıları arasındaki rekabet kıyasıya devam ediyor. Yıllar önce Internet Explorer, bilgisayar kullanıcılarının vazgeçilmezi konumundaydı. Bugün ise Internet Explorer'ın karşısında artık dişli rakipler var: Mozilla Firefox, Opera ve Apple Safari.
Net Applications tarafından geçtiğimiz günlerde yapılan bir araştırmanın ardından yayınlanan rapora göre Internet Explorer, hala web tarayıcısı pazarının %73.01'ini elinde bulunduruyor. Mozilla Firefox'da bu oran %19.03 iken Apple Safari'nin oranı ise %6.31'de kalıyor.
Bu tabloya bakıldığında hiç şüphesiz Internet Explorer'ın diğer tarayıcılar karşısında ezici üstünlüğü olduğu söylenebilir. Ancak bu tarayıcıların büyüme oranları incelendiğinde Internet Explorer aynı başarıyı gösteremiyor. Geçtiğimiz yıldan bu yana Internet Explorer kullanıcı kaybederken diğer tüm tarayıcılar kullanıcı sayılarını bu azalmaya bağlı olarak arttırdılar ve bu yükseliş trendi Firefox, Opera ve Safari için halen devam ediyor.
Internet Explorer'ın ciddi rakipleri Firefox, Opera ve Safari'yi kullanan kullanıcıların bu tarayıcıları seçmelerinde kendilerince bazı nedenleri var.
Biz bu yazımızda yükseliş trendini sürdüren ve diğer tarayıcılara nazaran daha farklı özellikleriyle öne çıkan Opera yazılımını inceleyeceğiz.
Opera'nın son sürümünü indirmek için tıklayın.
CHIP Download, en iyi Opera eklentilerini sizin için bir araya getirdi. Bu özel arşivi görüntülemek için tıklayın.
Hız şampiyonu: Opera
Bugünün web tarayıcılarına baktığımızda, tarayıcıların HTML5, CSS3 gibi yeni ve geleceğin standartlarını desteklediklerini görüyoruz. Bunun yanında elbette tarayıcılar kullanıcılara kesintisiz internet keyfi yaşatmak ve kullanıcıların en güvenli şekilde internette dolaşabilmelerini sağlamak için büyük uğraş veriyorlar.
Peki Opera'yı diğer tarayıcılardan ayıran ne gibi farklılıkları mevcut?
Safari, Mac platformlarına harika bir şekilde entegre olduğundan dolayı bu sistemler için en iyi çözüm Safari denilebilir. Firefox da pek çok özelliği bünyesinde bir araya getirerek kullanıcıların ilgisini çekmeyi başarıyor. Özellikle Firefox'un sonradan yüklenebilen eklentileri sayesinde her kullanıcı tarayıcısını özelleştirebiliyor ve kendine has bir tarayıcı ortaya çıkarabiliyor. Internet Explorer için ise söyleyecek fazla bir şey yok aslında, ancak IE 7'nin elbette daha önce yayınlanan diğer sürümlerinden çok daha iyi olduğunu kabul etmemiz gerekiyor.
Opera'ya dönecek olursak, Opera'yı tercih eden kullanıcıların aslında kendince çok haklı nedenleri var. Opera'nın diğer tarayıcılara kıyasla en büyük artısı hiç şüphesiz hızı. Diğer tarayıcılar baz alındığında sistem kaynaklarını daha az tüketen Opera'nın son derece hızlı olduğu kolayca anlaşılabilir.
Opera pek çok platforma destek veriyor
Opera'yı farklı kılan sadece hızı değil tabii ki. Bunun yanında Opera'nın hemen her işletim sistemi altında çalışabilmesi de Opera'yı diğer tarayıcıların bir adım önüne taşıyan önemli bir özelliği. Linux başta olmak üzere, Mac, cep telefonu (Opera Mini), Windows ve hatta oyun konsollarında bile Opera sorunsuz olarak çalışabilmektedir.
Opera'nın bir diğer önemli özelliği ise yüksek standart desteğidir. Örneğin HTML5, CSS3 gibi geleceğin teknolojilerine ( ve
Opera'nın bu artıları bulunmasına rağmen hiç eleştirilmiyor da değil: Örneğin Mac sistemleri için hazırlanan Opera, kullanıcılarından ciddi düzeyde eleştiri alıyordu. Ancak Opera'nın 9.51 son sürümü ile Opera, Mac sistemler için de bu olumsuzlukları gidermiş gibi görünüyor.
Opera ve eklentileri
Firefox'un kullanıcılar tarafından son aylarda yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmasının en önemli nedenlerinden biri daha önce de belirttiğimiz gibi hiç şüphesiz Firefox'un kullanıcılara özel geliştirilen eklentileri. Bu eklentiler sayesinde kullanıcılar web tarayıcılarını kişiselleştirebilme imkanına kavuşuyorlar.
Ancak her ne kadar Firefox, eklentileriyle beraber zengin bir tarayıcıya dönüşüyor olsa da, beraberinde getirdiği bazı güvenlik risklerini de göz ardı etmememiz gerekiyor. Bugün Firefox için üretilen birçok eklenti bulunuyor ancak hepsinin %100 güvenilir olduğunu söylememiz söz konusu değil.
Opera'ya dönecek olursak, eklentiler konusunda Opera'nın da Firefox'dan geri kalır yanı yok. Kullanıcılar, Opera'nın 'widget' adını verdiği eklentileri widgets.opera.com adresinden indirip sistemlerine kurabiliyorlar.
Eklentiler konusunda Firefox'a nazaran daha güvenilir eklenti paketleri sunduklarını belirten Opera yetkilileri, bu eklentiler yayınlanmadan önce hepsinin mutlaka sıkı bir kontrolden geçtiğinin altını çiziyor.
Cep telefonlarına özel Opera
Opera, sadece Windows platformları için geliştirilen bir web tarayıcısı değil. Opera'nın bu platformların dışında cep telefonlarında bulunan Opera Mini ve Opera Mobile sürümleri de bulunuyor.
Opera Mobile, tam donanımlı bir mobil tarayıcı ve masaüstünde kullanılan sürümünden neredeyse hiçbir farkı yok. Opera Mobile, widget desteği başta olmak üzere masaüstü sistemlerdeki Opera tarayıcısının temel kodları üzerine kurulu bir mobil tarayıcı.
Diğer yandan Opera Mini ise JVM (Java Virtual Machine)'i çalıştırabilen ve daha gelişmiş telefonlar için tasarlanan başarılı bir browser. Son sürümü önceki sürümlere nazaran çok daha hızlı çalışan Opera Mini ile cep telefonu ve pocket PC'ler ile internete bağlanmak büyük bir keyif.
Opera'nın doğuşu
Opera'nın diğer tarayıcılara nazaran oldukça uzun bir mazisi var. Opera, Norveçli bir Telekom şirketi olan Telenor tarafından 1994 yılında ortaya çıkarıldı ve halka inen ilk sürümü 1997 yılında Opera 3 ile oldu.
Kurucuları Jon von Tetzchner ve Geir Ivarsoy, daha o zamanlar internetin çok ilerilere gideceğini ve hemen her donanım için bir gereklilik olacağını ön görüyorlardı. Bugün cep telefonlarıyla dahi internete bağlanılabilmesi ve Opera'nın kullanıcılara bu konuda aracılık etmesi, bu ikilinin öngörülerinin aslında hiç de tutarsız olmadığını da ortaya koyması bakımından oldukça çarpıcı.
Opera, kurulduğu günden bu yana olabildiğince çok donanım desteğini arkasına almaya özen gösterdi. Bugün itibariyle Opera'nın geliştirdiği sürümlere şöyle bir göz attığımızda bu konuda başarılı olduklarını söylemek mümkün: Cep telefonları ve pocket PC'ler için geliştirilen Opera Mini ve Opera Mobile başta olmak üzere, Linux, Windows ve Mac sistemlerinde çalışan Opera sürümleri ve bunun yanında oyun konsollarına dahi göz dikmiş bir Opera.
Kullanıcılar neden Opera'yı seçiyor?
Aslında Opera'nın kullanıcılar tarafından son zamanlarda böylesine ilgi görmesi bir tek nedene bağlanamaz.
İlk olarak Opera'nın 'hızlı arama' (speed dial) özelliği ile favori web sitelerinizi tek bir tıklamayla Opera'ya ekleyebilir ve kolayca favori siteleriniz arasında geçiş yapabilirsiniz.
Bunun yanında fareniz ile klavyenize fazla ihtiyaç duymaksızın tarayıcınızı çok daha kolay kullanabiliyorken, pek çok işlevin kısa yolla fare ile yapılması kullanıcılar için de büyük rahatlık.
Ayrıca 'arama oluştur' yani 'create search' özelliği ile dilediğiniz arama motorunu Opera'ya kolayca entegre edebiliyorsunuz.
Tüm bunlar bir yana, Opera'nın kullanıcıların en fazla beğenisini kazanan özelliklerinden biri kuşkusuz diğer tarayıcılarla karşılaştırıldığında ortaya koyduğu yüksek hız değerleri.
Son olarak Opera, Opera Link adını verdiği ve kullanıcılarının bookmark'larını ve diğer web ayarlarını saklayabileceği bir servisi de hizmete sunmaya başladı.
'Opera'ya dönüyorum!'
Söz Opera'dan açılmışken geçtiğimiz günlerde İngiltere'deki saygın gazetelerin başında gelen The Guardian'ın yazarlarından Andrew Brown'ın köşe yazısını atlamak olmazdı. Peki Brown köşesine web tarayıcılarıyla ilgili ne gibi notlar düştü?
Brown'ın "I'm going back to Opera for browsing and email" yani "Artık Opera'ya dönüyorum" şeklinde çevrilecek köşe yazının başlığı aslında yazarın önceden kullanmakta olduğu bir tarayıcıdan hoşnut kalmadığı ve Opera'ya tekrar merhaba dediği anlamına da geliyor.
Brown, neden Opera'ya geçtiğini bakın nasıl anlatıyor:
"Firefox 3'ü ben de pek çok Firefox fanı gibi sabırsızlıkla bekliyordum. Ancak şu an Firefox 3'ü değil Opera 9.5'i kullanıyorum. Bunun için de gayet makul bir nedenim var: Firefox 3 kesinlikle tam bir hayal kırıklığı. Eklentileri ile diğer tarayıcılardan farklı hale gelen Firefox'un bu eklentileri olmaksızın aslında benim için bir anlam ifade etmediğini belirtmeliyim. Ancak maalesef bu eklentileri kurmamla beraber Firefox sabırları zorlayacak derecede yavaşlıyor. Elbette Firefox'un kötü bir tarayıcı olduğunu söylemek istemiyorum, ancak bazı eksiklikleri olduğunu ve Firefox severlerin dediği gibi 'en mükemmel tarayıcı' sözlerine de pek itibar etmediğimi söylemeliyim."
Sonuç: Denemeye değer
Sonuç olarak her tarayıcının kendine has artı ve eksi yönleri bulunuyor. Özellikle son günlerde Firefox 3'ü sistemlerine kuran kullanıcılar, hata mesajlarından ve yavaşlıktan şikayet ediyorlar. Bu nedenle Firefox 3'ü sistemine kurduktan sonra tekrar 2. sürüme dönenlere de rastlıyoruz.
Hatta Mozilla'nın Firefox 3'ü yayınladıktan sonra Firefox 2 için bir güncelleme paketi yayınlaması da oldukça çarpıcıydı; zira Firefox 3 dururken hala neden 2. sürümü kullanan kullanıcılar düşünülüyordu? Mozilla, büyük olasılıkla Firefox 3'ü piyasaya sürerken pek çok noktayı hesap etmiş gibi görünüyor.
Sonuç olarak Opera, başarılı bir web tarayıcısı ve kullanıcıların ona vereceği bir şansı sonuna kadar hak ettiğini pek çok noktada ispatlamış gibi görünüyor.