İşletim sistemine göre optimizasyon
Windows 98: Bellek miktarının büyük olması zararlı
Esas olarak sistem belleğinin arttırılması, sistem performansını da arttırıyor. Çünkü sistem belleğinin artması, sistemin daha az sabitdiskteki boş alana erişmesi demek... Bu da performans için önemli bir etken. Sistem yeterli bellek miktarına rağmen yavaş çalışıyorsa, L2 cache’in buna sebep olabileceğini dikkate almanız gerekir. L2 Cache bir arabellek gibi çalışır. Yani, programların bazı uygulamaları art arda çalıştırmalarından dolayı, L2 cache ile daha yüksek bir performans elde edilir.
Anakartın 256 KB cache’i desteklemesi, sistemin de maksimum 64 MB veriyi depolaması anlamına geliyor.Uygulamanın, daha yüksek bir miktarı depolaması gerekirse, sistemde ister istemez bir yavaşlama meydana geliyor. Windows 98 altında, belleği daha iyi kullanmak için bazı komutlar kullanılabilir. Windows 98 boş bellek bulunsa bile sabitdiskteki cache alanını kullanmak ister. Bu swap işlemini durdurmak için System.ini dosyasının altında bulunan [386Enh] satırında yer alan ConservativeSwapfileUsage= 1 değişikliğini yapın. Bu komut sayesinde, yalnızca bellek dolduğunda sabitdiskteki swap işlemi gerçekleşecektir.
Dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta da, sistemde 512 MB’dan fazla bir bellek miktarı olduğunda çeşitli sorunların yaşanabilmesidir. Örneğin DOS penceresi açılmayabilir, ya da boot işlemi sırasında bir hata mesajı ile karşılaşabilirsiniz. Buna sebep olan özellik, 32 bit cache sürücüsü olan Vcache’dir. Vcache, sistem açıldığında maksimum önbellek seviyesini belirler. Ayrıca önbelleğe erişilmesi için sınırlı olan adresleri gerekli yerlere dağıtır. 512 MB’ın üstündeki bir bellekte ise gereğinden daha fazla adrese ihtiyaç duyulur. Bu da sistemdeki diğer işlemleri zora sokar. Bu sorunun üstesinden gelmek için System. ini dosyasının altında yer alan Max- FileCache satırını 512000’e yükseltmek yeterlidir. Yalnız unutmayın ki, 256 MB’ın üstündeki bir sistem belleği kullanmak çok bir şey ifade etmez.
Windows XP: 256 MB üstü sistemlere performans çözümleri
Windows XP de, belleğin boş olmasına rağmen, verileri sabitdiske depolar. Bunun dezavantajı, belleğe göre depolama işleminin daha uzun sürmesidir. 256 MB’ın üstünde bir belleğe sahip olan kullanıcıların, bu işlemi iptal etmesini tavsiye ederiz. Bunun için bellek boş olmasına rağmen HKEY_LOCAL_MACHINE\ SYSTEM\CurrentControl - Set\Control\Session Manager\Memory Management altından DisablePagingExecutive değeri 0’dan 1’e getirmek yeterli olacaktır.
Windows XP, sistemi ve verileri dinamik olarak işler. Yani veri işlemleri için büyük miktarda bir bellek kullanılması gerektiğinde, işletim sistemi sistem önbelleğini 4MB’a yükseltir. Bu durum da zaman zaman Kernel sorunlarına yol açar. HKEY_LOCAL_MACHINE\SYS TEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\Memory Management altında LargeSystemCache’i 0’dan 1’e getirmek sistem cache’ini yükseltmekle kalmaz, daha iyi bir performansta çalışması da sağlanır.
XP’de oluşan swap dosyasının erişmesini engellemek için, sistem kapatılırken bu dosyayı otomatik olarak sildirmekte fayda var. Bunun için de HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\ CurrentControlSet\Control\Session Manager\ Memory Management altında ClearPageFileAtShutdown değeri 1 olarak değiştirilmesi gerekir.
Windows 2000: L2 cache’i işletim sistemine ayarlamak
Eski işlemcili sistemlerde Windows 2000, L2 cache’ini okumayıp, 256 KB olarak değerlendiriyor. Dolaysıyla L2 cache’i daha yüksek olan sistemlerde bu bir dezavantaj. L2 cache’ini ayarlamak için HKLM\System\CurrentControlSet\Control\SessionManager\Memory Management altında SecondLevelDataCache altında Hexadezimal işaretlenip 512 KB’lik bir cache değeri için 200 1024 KB’lik cache değeri içinde 400 rakamı girilmeli.
Windows NT/2000’nin bellek işlemleri, Windows 98’e göre çok daha düzenli. 128 MB’ın üstünde bir belleğe sahip olan kullanıcılar, yine de bazı ayarlamalar yapabilirler.
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\ CurrentControlSet\Control\SessionManager\ MemoryManagement altında DisablePagingExecutive satırına 1 değerini verdiğinizde, sistemin Kernel sorunları minimuma indirgenir. Aynı zamanda OPageLockLimit =65536 yapıldığında sistem performansı da artar. Yalnız bu işlemin 256 MB üstü sistemlerde yapılmasını tavsiye ederiz.
Windows 2000’de sabitdiske daha geniş bir önbellek ile çalışmasını sağlamak için ise Registry’den HKEY_LOCAL_ MACHINE\SYSTEM\CurrentControl- Set\Control\SessionManager\Memory Management\LargeSystemCache değerini 0’dan 1’e getirmelisiniz.
Swap dosyasını otomatik olarak silmek için HKEY_LOCAL_MACHINE\ SYSTEM\ControlSet001\Control\Session Manager\Memory Management’den ClearPagingFileAtShutdown değerini 0 yerine 1 değeri verilmeli.
Özetle: Sistemin stabilitesi için ne tür bir sıralama izlenmeli?
İlk olarak arka planda olan tüm uygulamaları kapatın. Sonra ise systemtray’de bulunan diğer programları da kapatın. Task manager yardımı ile kullanmadığınız, ama çalışan uygulamaları kapatabilirsiniz. Sonraki adım, bir memory optimizer programını çalıştırmak. Daha sonra da, bu işlemin daha etkili olması için size tavsiyemiz, belli zaman aralıklarında sabitdiskinizi de defrag işleminden geçirmek olacak.
Ayrıca, kullanmadığınız ama zamanında kurduğunuz programları, uninstal işlemi veya program ekle kaldır işlemi ile silmekte fayda var. Sakın programı normal silme işlemi ile sisteminizden silmeye çalışmayın. Çünkü sistem dosyalarında da kendi dosyalarını yerleştiren programlar, bu yöntemle silindiklerinde sistem dosyalarının bulunduğu klasörden silinmiyorlar ve gereksiz yer kaplıyorlar. Bu sayede işletim sisteminiz, her zaman düzgün çalışmayabiliyor.
Yardımcı programlarla optimizasyon
WinRAm Turbo: PC’nizin sistem performansını arttırın
WinRAm Turbo, Microsoft Windows işletim sistemlerinde yaşanan gereksiz bellek adreslemesini çözmek için geliştirilmiş olan bir yazılım. Bu tunning uygulaması ilk olarak boş olan ve kullanılan bellek miktarını gösteriyor. Bellek miktarının yoğunluğuna göre tek bir fare tıklaması ile belleğinizi defrag işleminden geçiriyor. Bu program isteğe bağlı olarak bu işlemi otomatik olarak da yapabiliyor.
Bunun için bellekteki verileri ilk olarak Windows’un swap dosyasına taşıyor. Boşalan bellek bir defrag işlemine tabii tutuluyor ve swap dosyasında bulunan veriler geri yükleniyor. Bu işlem swap dosyanın büyüklüğüne ve sabitdiskin hızına bağlı olarak gerçekleşiyor. Sonuçta daha temiz bir belleğe sahip olunuyor. Üstelik yüzde 50’lik bir yer kazancı sağlanıyor. Sonraki işlemde ise swap dosyası veya temp dosyası siliniyor. WinRAm Turbo, kısaca söylemek gerekirse, işgal edilen ve kullanılmayan belleği serbest bırakarak kullanılır hale getiriyor.
Ram Idle: Grafik arabirimli bellek takibi
RAM Idle, sistem belleğini defrag işleminden geçirerek, gereksiz yere bilgi saklayan belleğin serbest kalmasını sağlıyor. Bu işlemi sistemi yormadan, yani sistem kaynaklarından çok az bir miktar kullanarak yapıyor. Oldukça başarılı bir program olan RAM Idle, sistem kaynaklarında sadece yüzde 0.5’lik bir yer kaplıyor.
Sistem performansını arttıran bu program, çökmeleri, mavi ekran sorunlarını ve sistemin anlamsız şekilde yavaş çalışmasını minimuma indirgiyor.
Programı çeşitli özelliklere göre ayarlayabilmeniz de, programın avantajlarından. Örneğin bellek miktarına bir dolum sınırı verip, bu sınır geçildiğinde belleğin boşalmasını sağlayabilirsiniz. Program isteğinize göre belirli bir zaman dilimi içinde bu işlemini gerçekleştirebiliyor. Kısaca bu program, Windows için gerekli olan bellek miktarını ayarlıyor. Böylece gereksiz yere bellek dolmamış oluyor.
Sistem belleğinin kontrolü, bir grafik arabirim ile gösterilebiliyor... Belirleyeceğiniz bir kısa yol tuşu ile manuel olarak da belleklerin boşalmasını sağlayabilirsiniz.
Mem Turbo: Sistem stabilitesini yükseltmek
Windows uygulamaları çalışırken sistem belleği, herhangi ekstra bir program çalıştırmadan anlamsız bir şekilde doluyor. Günlük uygulamalarda bu birçoğumuzun başına gelmiştir. Sistem, kapatılan programların bellekten kendilerini silmemeleri sayesinde şişiyor. Bu da sistem performansını olumsuz yönde etkiliyor. Mem turbo bu işlemi takip eden bir uygulama. 750 KB olan program, belirlediğiniz sınıra göre sistem belleğini defrag işleminden geçirerek, daha çok belleğin serbest kalmasını sağlıyor. Sistem belleğindeki boşluğun ne kadar olması gerektiğini ayarlayan bu yazılım, gereğinden fazla bir boş alan yaratmıyor ve dolayısıyla daha az bir alan ile daha çok uygulama çalıştırabiliyor.
FreeMem Pro: Sistem kaynaklarının denetlenmesi
Sistem belleği, bilgisayarın en merkezi ve genelde en sorunsuz çalışan bileşenlerinden biridir. Ama ne yazık ki yanlış programlanmış yazılımlar sayesinde, sistem belleği sisteme sorunlar yaşatabilir. Sistem belleğinizin rahat çalışması için kullanabileceğiniz diğer seçeneklerden biri de Free Mem Pro yazılımı. Free Mem Pro, çeşitli fonksiyonları ile belleği rahatlatabilen bir yazılım. Otomatik olarak sistem belleğini boşaltan bu program, istendiğinde manuel olarak da bu işlemi gerçekleştirebiliyor. Bu programda sınır değeri verebileceğiniz gibi, sistemde ne kadar belleğin serbest kalmasını da ayarlayabilirsiniz. Bilgisayardaki sistem kaynaklarını denetleyen FreeMem Pro, donanım bileşenlerinin bellek kapasitelerini belirlemesi ile bu işlemi gerçekleştirir. Bu sayede sistem belleği, veri adreslenmesi ve işlemci yükü sıkı bir kontrol altına alınabiliyor. Stabil bir çalışmaya sahip olan yazılım, bilgisayar sistemleri için oldukça kullanışlı bir sistem uygulaması da sunuyor.
Win Hex: Profesyonel kullanıcılar için özel
Hex-Editor, çeşitli veri tiplerini içerikleri ile birlikte kullanıcılara gösterebiliyor. Diğer Hex editörlerden farklı olarak bu program, sadece verinin içeriğini değil aynı zamanda kontrol kodunu da verebiliyor. WinHex, oldukça geniş özelliklere sahip olan bir program. Örneğin WinHex’i açtığınızda, sağ kenarda verilerin genel bilgileri gösteriliyor. Menü kısmında ise arama fonksiyonları, RAM Editor, veri analizi, verilerinin bölünmesi, verilerin birleştirilmesi ve verilerin silinmesi gibi fonksiyonlar mevcut. Ara belleğinin de işlenmesi ve verilerin RTF, ASCII, HTML veya orijinal formatta gösterilmesi, bu programın artı özelliklerinden bazıları. Program, her türlü veriyi onarabilmenin yanı sıra silinen verileri de geri getirebiliyor. Kısaca WinHex, başka programlarının sakladığı verilere erişmenizi sağlıyor. Örneğin sabitdisk, disket, CD-ROM ve DVD’ler için Disk Editor ya da Windows programlarının sanal belleğinin ayarlanması için RAM Editor uygulamalarını çalıştırabilirsiniz. Burada tanıtılan tüm programları eCHIP’te bulabirsiniz (HeCHIPCode RAM).
Sisteminizi zorlayacak uygulamaları ya da 3D oyunlarını çalıştırırken çökmeler mi meydana geliyor? Ya da çeşitli programların çalışmaları sırasında bilgisayarınız anlamsız bir şekilde yavaş mı çalışıyor? Bilgisayarınızın hızını arttırmaya ne dersiniz? Eğer cevabınız evetse, bir “memory optimizer” (hafıza düzenleyici) programa ihtiyacınız var demek.Memory optimizer programları, sisteminizde boşuna adreslenen belleklerin serbest kalmasını sağlarken, bundan dolayı bilgisayarın daha hızlı çalışmasının yanı sıra çökmesini de engelleyen uygulamalardır. Bu tür programları, özellikle birçok uygulamayı aynı anda kullanmayı sevenlerin ya da 3D oyun çılgınlarının elde etmesi gerekir.
Açtığınız uygulamalar doğrultusunda, sistem belleğiniz çeşitli verilere göre adreslenir. Bu adreslemeler yüzünden, sistem belleği de gittikçe dolar ve sonradan açılan uygulamalar oldukça yavaşlar veya hiç açılmazlar. Bu birçoğumuzun başına gelmiştir. Sistem özelliklerine baktığınızda, sistem kaynaklarının tamamen dolduğunu görürsünüz. Bu da sistemi yavaşlatmaya yeten bir durumdur. Sistem kaynaklarının tamamen dolmasının nedeniyse, çalıştırılan uygulamanın belleğe yüklenmesi ve serbest bırakılmamasıdır. Bellekler serbest kalmadığında, sistem sabitdiske yüklenir ve oradaki boş alanı bir bellek gibi kullanmaya başlar. Ama bu da diskin gereğinden fazla çalışmasına ve dolayısıyla sistem kaynaklarının da dolmasına neden olur.
Sistem belleğini kontrol altına almak: En çok kim tercih etmeli?
Windows NT ve Windows 2000, okuma ve yazma uygulamaları için veri depolaması yapıyorlar. Yani büyük miktardaki açık olan uygulamaların verileri, sabitdiskin boş alanına rezerve ediliyor. Bu da swapping yani pagefile’ın dolması anlamına geliyor. Sabitdiskin belleklere göre daha yavaş olmasından dolayı, performansta da bir düşüş yaşanıyor. Dolayısıyla memory optimizer programları, çalışan uygulamalar için veri depolaması işlemini kontrol altına alarak, bu tür bir performans düşüşüne izin vermiyor. Hatta sistem performansının toplamında bir artışa sebep oluyor. Üstelik herhangi bir donanım veya sistemde herhangi bir ekstra ayar yapmadan.
Bu tür programların en etkili kullanım alanı, birçok uygulamayı aynı anda çalıştıran ve verileri işleyen server ve workstation’lardır. Çünkü bu programlar, dolan belleği bir müddet sonra kendiliğinden serbest bırakırlar. Burada önemli olan şey, veri cachele’mesi ile sistemi hızlandırmaktır. Yani bu programlar sayesinde, verilerin sistem belleğinden daha rahat okunması sağlanır.Yukarıda da anlattığımız gibi, belleğin dolması sonucu sabitdisk kullanılmaz.