Bir internet sitesi olan Wolfram Alpha'nın bilgi ile web arasındaki etkileşimde devrim yaratması bekleniyor: Kurucusu onun hakkında "Hem bilgisayar hem de web kullanımı için yeni bir örnek" derken basın ondan "Google-katili" olarak bahsediyor. Fakat bu fenomenin arkasında cidden neler gizli?
Wolfram Alpha'nın arkasındaki itici güç Stephen Wolfram, yıllar öncesinden beri harika çocuk muamelesi görüyordu. Wolfram İngiltere'deki elit üniversitelerde okurken ve daha 20 yaşındayken teorik fizik konusunda doktora yapıyordu. Geliştirdiği "Mathematica" yazılımı matematiksel modeller için standart araç haline gelmiş durumda. Şimdiyse Wolfram "Wolfram Alpha" ile bilgisayar dünyasında çığır açan kişilerin verdiği bir sözü yerine getirmek istiyor: İnsanlar tarafından sorulan sorulara cevap verebilen bilgisayarlar.
Cevap makinesi
Wolfram Alpha bir arama motoru değil, dolayısıyla Google-katili olmuyor. Sistem, Wikipedia tarzında bir bilgi kaynağı ile arama penceresi aracılığıyla içinde gezilen bir arama motorunun birleşmesinden oluşuyor. Stephen Wolfram bu birleşimi tanımlayacak kelimeyi de hazır etti. Wolfram Alpha bir cevap makinesi.
Google vs. Wolfram Alpha
Google'daki tipik bir arama şu şekilde gözükür: Anahtar kelime veya kelime gruplarını girersiniz ve sonrasında yazdığınız kelimelerle ilişkili web sitelerinin linkleri bir tutarlılık sırasına göre dizilir. Wolfram'da ise gerçek sorularla çalışılıyor. Örneğin Google'da "Türkiye" kelimesi aratıldığında arama motorunun ilgili olduğunu düşündüğü farklı haberlere, Wikipedia'ya ve diğer sitelere yönlendiren linkler belirir. Doğru sayfa seçimi ise kullanıcıya bırakılır. Wolfram Alpha'da yapılan aynı arama ise kullanıcıya direkt bilgi aktarma amacı güdüyor. Örneğin kullanıcıya ülkenin coğrafi konumunu gösteren bir haritanın yanında ülke bayrağı, nüfusu ve farklı ekonomik bilgileri gösteriliyor.
Cevap makinesi özellikle istatistiksel veriler ve hesaplamalarda arama motorlarına üstün geliyor: Wolfram farklı arama sorgularını birbirleriyle karşılaştırabiliyor, örneğin Türkiye'nin gayri safi yurtiçi hâsılasını (GSYİH) bir diğer ülkeninkiyle karşılaştırıp grafiksel olarak gösterebiliyor. Bu konuda Google fazlasıyla geride kalıyor. Fakat Wolfram'ın yetersiz kaldığı bazı ilginç konular da var. Mesela bir önceki ABD seçimleriyle ilgilenmek isteyenler hiçbir yanıt bulamıyor. Wolfram Alpha kültür alanında da bazı bilgi açıklarına sahip ve bu açıkların yoğun hesaplamalar ile kapatılması gerekiyor. Kaynak seçimi de bir diğer muallâk: Hizmetin birbiriyle karşılaştırdığı sayıların nereden geldiği hakkında hiçbir bilgi verilmiyor.
Her şeyden önce uluslar arası kullanıcılar web sitesinin hala sadece İngilizce olarak sunulmasından memnuniyetsizlik duyabilir. Eğer bir cevap elde edilmek isteniyorsa sorulan sorular ille de İngilizce dilinde yazılmalı.
Sonuç: Bilgiye ulaşmanın farklı bir yolu
Wolfram Alpha ne hakkında çokça konuşulduğu gibi bir Google-katili, ne de yeni bir Wikipedia. Bunun yerine Wolfram Alpha her iki dünyanın da en iyi yanlarını birleştirmeye çalışıyor. Önceden hazırlanmış ve konuyla ilişkili bilginin kullanıcıya sadece bir soru veya bir fare tıklaması uzaklığında olması amaç edinilmiş. Fakat projenin daha çok şey öğrenmesi ve hesaplaması gerekiyor. Şu ana dek birçok arama boş sonuç pencereleri şeklinde geri dönüyor. Zaten yapımcıları da Wolfram Alpha'yı "geliştirme aşamasında" görüyor ve sürekli değişiklikler ve iyileştirmeler planlıyorlar. Sonuç olarak Google ve Wikipedia'nın arkasında da bugüne kadar süregelmiş bir gelişme süreci var.
Wolfram Alpha'ya çeşitli sorular sorarak sınırlarını zorlamaya çalıştık. Kimi zaman bir hayli komik hale gelen arama sonuçlarını resim galerimizde bir araya getirdik.