25 efsane yazılımın dünü, bugünü...

DOS işletim sistemi üretilmeden daha önce karşımıza çıkan ilk Word, aslında ilk defa Mac işletim sistemi üzerinde kullanıma sunulmuştu.Günümüzde Word'ün en son sürümü 15 olarak karşımıza çıkıyor. Hesaplanan çıkış tarihi olan Haziran'da karşımıza çıkamamış olsa da sahip olduğu Metro tasarımı ile an itibariyle çok yakınımızda...Bill Gates tarafından üretilen Windows 1.0 her ne kadar ilk kez 1983 yılında duyurulmuş olsa da ancak iki yıl sonra, yani 1985 yılında üretime geçebildi.Hem tablet, hem de masaüstü kullanıcılarını hedef alan Microsoft'un son işletim sistemi Windows 8, Metro tasarımı ve farklı ara yüzü ile bambaşka bir bilgisayar kullanımı sunuyor.Her ne kadar sürüm 1.0 ile ücretsiz açık kullanım mantığını 2002 yılında kullanıcılarına sunmuş olsa da aslında ilk ücretsiz Office kullanımı 1984 yılına tarihleniyor. 1985 yılında yazılan Star Write isimli program firmanın Lüneburg Star Dvision bölümünde çalışan 16 yaşındaki Macro Boerries tarafından kodlandı ve günümüzde kullanılan OpenOffice halen StarOffice temelleri üzerinde yükseliyor.Günümüzde OpenOffice ile her türlü farklı işimizi halledebiliyoruz. İçerisinde çizimden, sunuma kadar destek veren birçok farklı araç bulunduran OpenOffice, çok fazla kullanıcıya hizmet veriyor.Photoshop'un temelleri ilk kez 1980'lerde atıldı ancak 1990 yılına gelindiğinde Adobe Photoshop olarak, ilk kez Mac kullanıcılarına satıldı.Photoshop günümüzde grafik tasarımcılarının vazgeçilmez programı konumunda bulunuyor. En son CS 6 sürümü piyasaya çıkan ürün, görseller üzerinde her türlü oynamayı yapmamıza imkan tanıyor.1988 yılında H+BEDV AntiVir virüs tarayıcısı ile karşımıza çıkan ürün, 2006 yılında adını Avira AntiVir olarak değiştirdi.Geçen yıllar içerisinde kullanıcıların büyük bir çoğunluğu tarafından ücretsiz anti virüs yazılımı olarak kullanıldı.Temelleri 1990 yılında atıldı, daha sonraları Peter Norton tarafından satın alındı.Ürünün son sürümü 2013 olarak biliniyor. Norton 2013, beraberinde dokunmatik ekranlarla da çalışabilen bir yapı sunuyor.İnternetten dosya indirilmesine yardımcı olan program, benzeri birçok programdan daha önce, internetten indirilen dosyanın daha düzgün bir şekilde bilgisayara aktarılmasına ve de duran indirmenin sonradan devam edilmesine olanak tanıyordu.Program artık envai çeşit farklı özelliğe sahip. Daha hızlı upload ya da dowload işlemlerinin mümkün olduğu program sayesinde dosya indirme zamanı büyük ölçüde azalabiliyor.1993 yılında ortaya çıkan PDF dosyalarını açmak için özel olarak tasarlanan program, beraberinde bu formatın yayılmasına ön ayak olmuştu.Günümüzde bulunan büyük rekabet ortamına rağmen Adobe Reader halen PDF görüntülemek için en çok kullanılan program konumunda. Hızlı olmamasına rağmen sağladığı diğer avantajları ile kullanıcıların beğenisini kazanmaya devam ediyor.Ülkemizde yayılması 2001'e kadar uzanan video izleme formatı, aslında 1993 yılında Microsoft'un MPGE4 formatını hacklemek suretiyle "codec"leyen Fransız hacker Jerome Rota'ya dayanıyor. 2000 yılında DivXNetworks isimli firmanın kurulması ardından yeni DivX codec üretimine başlanıldı. Bu üretimin en büyük sebebiyse şüphesiz ABD patent ihlalinden kaçınmaktı.DviX formatı artık yüksek kalite sunan bir format olarak bir numara. Koca DVD, hatta Blu-ray filmlerin, bu codec sayesinde ufacık boyutlara sıkıştırılması mümükün. Her geçen yıl içerisine eklediği farklı özelliklerle de film ve dizi izleyenlerin en büyük gözdesi olmayı sürdürüyor.1996 yılında, ismini tasarımcısı Irfan Skiljan'dan alarak üretilen program, sadece iki yıl içerisinde İngilizce haricinde Almanca sürümüne de kavuşmuştu.İnternet üzerinden fotoğraf düzenleme ve birçok farklı işleme imkan tanıyan program, aynı zamanda sahip olduğu araçlarla kullanım alanlarını genişletmiş durumda.GIMP günümüzde, Photoshopa'a para dökmek yerine bedava kullanım arayanlarının 1 numaralı seçeneği. 1996 yılında tamamen ücretsiz olarak sunulan program, günlük kullanım için birebirdi. Geçen yıllar içerisindeyse teknolojik gelişmeleri yakından takip eden program, düzenli olarak kendisini yenilemeyi başardı.Program bugün 2.8 versiyonu ile karşımıza çıkıyor. İsrailli yazılım firması Mirabilis tarafından üretilen program türünün ilki olarak kabul edilebilir. Bu sebepten yayılması çok kısa bir süre alan program, AOL tarafından satın alındığından bu yana giderek geriledi.Günümüzde artan mesajlaşma programlarıyla boy ölçüşmek için sürekli kendisini yenileyen ICQ, yine de Almanya gibi bazı ülkelerde MSN Messenger ve Google Talk ile halen rekabet halinde.Döneminde giderek büyüyen elektronik posta kullanımı, ilk defa Office 97 ile birlikte üretilen Outlook ile kullanımı daha kolay bir hale getirildi.Outlook'un geldiği son sürüm, Office 15 ile birlikte karşımıza çıkacak. Şimdilik hazırlık sürecinde olan program, aynı zamanda Microsoft'un yeni Metro tasarımıyla da dikkat çekiyor.1997 yılında karşımıza çıkan program bilgisayarlarımız için sistem bilgilerinin özetlemesi konusunda bizlere büyük yardımda bulundu.Programın temeli son 15 yıldır değişmedi. Günümüzdeki son sürümünde Sandra, bechmark testi içerdiği gibi daha detaylı bilgi veren bir sisteme dönüşmüştür.Şifrelemeye dayanan yapısı ve açık kaynak olması, onu öenmli yazılımlar arasına sokmaya yetti. 1997 yılından beri kullanılıyor.Program günümüzde tüm bilgisayarları şifrelemek için kullanılan esnek bir güvenlik aracı.Windows 95'in piyasaya çıkmasından itibaren birçok kullanıcı, işletim sistemi üzerinde daha çok hakimiyet kurmak istemeye başladı. Bu istek üzerine inşa edilen program, ancak 1997 yılında piyasaya sürülebilmişti.Programın günümüzde var olan son sürümü sayesinde artık hali hazırda bulunan Windows'umuz üzerinde çok daha farklı işlemler gerçekleştirebiliyor, işletim sistemimizi kendimize göre tasarlayabiliyor, ona ince ayarlarla ekstra güç verebiliyoruz.MP3 dinleyen herkes bu programın adını o ya da bu şekilde duymuştur. Günümüzde video da oynatma yeteneğine sahip olan yazılım, ilk olarak sürüm 0.20A ile karşımıza çıkmıştı. Ancak 2.50 sürümünde tamamen ücretsiz ve gerçek bir ses çalar kategorisine girebilen Winamp, halen milyonlarca kişi tarafından kullanılmaktadır.Winamp artık sadece müzik çalmaya yarayan bir programdan çok daha ötesini vaat ediyor. Koruması bulunmayan CD'lerden doğrudan şarkı "riplemek," aacPlus müzikleri encode etmek, AAC ve WMA formatlarında bulunan müzikleri direk olarak CD ya da DVD'ye çekebilmek gibi özellikleri dikkat çekiyor.SSH üzerinden Unix ve Linux programlarına bağlanmak için gereken farklı kullanıcı şifreleri üreten program, özellikle bu işlemi Windows üzerinden yapmak isteyen kullanıcılar için biçilmiş kaftandı.Geçen yıllar içerisinde en az değişikliği geçiren programlardan bir tanesi olan Putty, bugün bile hala ilk çıktığı gündekine benzeyen bir ara yüze sahip.Windows Commander olarak bilinen programın asıl ismi, 1993 yılında Total Commander'dı. Dosya ve kayıt tutma işlemlerini yapmaya olanak tanıyan program, 2002 yılında Microsoft ile yaşadığı sorunlar yüzünden ismini değiştirmek zorunda kaldı. Windows üzerinde bulunan dosyalama programı yeterli olmadığı için ön plana çıkan Total Commander, özellikle klavye kısa yolları ile dikkat çekti.İlk bakışta Windows'un Gezgin'ine göre çok daha karışık gibi gözüken program ara yüzü, kısa bir kullanımdan sonra kullanıcıyı kendisine bağlıyor. Sahip olduğu FTP seçenekleriyle de dikkat çekmeye devam ediyor.1993 Sonbaharında piyasaya çıkan Winrar, döneminde RAR formatını destekleyen az programdan sadece bir tanesiydi. Kullanıcıların istediği basit sıkıştırma ve açma opsiyonlarına sahip olması ve kendisine ait "self-extracting SFX" özelliği ve de zarar görmüş parçaları düzeltebilme yeteneği onu zirveye taşımıştı.Günümüzde açık ara en çok kullanılan sıkıştırma programı olan WinRar, sahip olduğu 100 oranındaki sıkıştırma özelliğiyle de sevilerek kullanılan bir seçenek.1999 yılında VideoLAN Client olarak karşımıza çıkan program, 2001 yılında aldığı bir kararla açık kod sistemine geçiş yaptı ve bu sayede tamamen ücretsiz oldu. 2009 yılına kadar sürüm 1.0 için uzun bir süre geçmiş olsa da halen en kolay kurulan ve kullanılan video izleme programlarından bir tanesi.VLC Player'ın bugünkü en büyük özelliği, şüphesiz neredeyse tüm müzik ve video dosyalarını hiç sorun çekmeden oynatabilmesi. Ayrıca üzerinde açılan işlemlere her türlü dışarıdan müdahaleye de imkan tanıması bir diğer sevilen özelliği.Dominic Mazzoni tarafından 28 Mayıs 2000'de geliştirilen program, o günden bu güne kadar üzerinde çok büyük değişiklikler yaşamamış bir ses kaydetme çözümü. Düzenli olarak güncellenen program, Windows, Linux ve Mac OS işletim sistemlerinde çalışıyor.Sahip olduğu envai çeşit seçeneğe rağmen kolay anlaşılabilir ara yüzü ile her türden kullanıcı tarafından kullanılmaya devam ediliyor.İlk defa 2001 yılında bilgisayar kullanıcıların karşısına çıkan Google Earth aynı zamanda "Keyhole Earth Viewer" olarak da biliniyordu.Aradan geçen yıllar arasında üç boyutlu tasarıma büyük bir adım atan program, artık yer altındaki, su altındaki, hatta Mars ve Ay'daki bölgeleri bile gösterebilir güce sahip.Efsane programlardan bir tanesi olan iTunes, iPod'lar ile meşhur olmuştu ve pek tabi başlangıçta sadece Mac için özel olarak kurulabiliyordu. Windows kullanıcıları için ancak 2003'te kapılarını açtı.Günümüzde halen iPhone, iPad ve iPod kullanıcılarının vazgeçilmezi olan program, geçen yıllar içerisinde birçok değişiklik geçirdi...On yıldır aramızda olan internet tarayıcı Firefox, bir süre boyunca Firebird olarak bilinse de sonunda bugünkü adı olan Firefox'a terfi etti.Program günümüzde sahip olduğu farklı eklentileri sayesinde en çok tercih edilen tarayıcılardan biri...

25 efsane yazılımın dünü, bugünü...

Artık efsane olan, asla vaz geçemediğimiz 25 yazılımın ilk ve son halleri bir arada...

Word (1983)

Word (Bugün)

Windows 1.0 (1985)

Windows 8 (Bugün)