Yeni bir oyun donanımına ihtiyacınız var ve bunu ucuza mal etmek istiyorsunuz. Ne yazık ki bir PC'yi en yoğun şekilde kullanmak oyun oynama sayesinde gerçekleşiyor. Bu demektir ki tatmin edici bir oyun performansı elde etmek istiyorsanız orta seviyenin üstünde donanımlara ihtiyacınız var. "Pahalı" kelimesi bu durumu tamamen ifade ediyor çünkü 500-600 $ arası giriş seviyesi bir bilgisayar ile ancak soliter ve online poker oynayabilirsiniz. Ama daha fazlasını istiyorsunuz dimi? 3D FPS oyunlarını kabul edilebilir bir kare oranı ile oynatabilir seviyede, gelişmiş bir ekran kartı ve yüksek performanslı bir CPU istiyorsunuz.
Giriş seviyesi sistemlerdeki en büyük problem anakartlarına bütünleşik bir ekran kartlarının olmasıdır. Bu durumda bütünleşik kart işlemciyi ve sistem belleğini bir miktar kullanır dolayısıyla ucuz bir sistem büyük görsel şöleniniz için yeterli güce sahip değildir. İhtiyacınız olan kendi işlemcisi ve kendi belleğine sahip olan bir ekran kartıdır. Böylece elde edeceğiniz kare oranı tabanlarda gezmez. Harici bir ekran kartı daha gerçekçi bir oyun deneyiminin anahtarıdır ama elbette başka bileşenlere de ihtiyacınız var…
Aşağıdaki listede öncelikle dolu cüzdanlar için bir çözüm sunulacak daha sonra tavsiye verilecek. Bundan sonra astronomik ücretler ödemeden elde edebileceğiniz sistemin parçaları tanıtılacak (en az 300 $ dan başlıyor). Ne kadar harcarsanız harcayın aşağıdaki püf noktalar sizi mutlak oyun sisteminizi oluştururken fazla para harcamaktan koruyacak.
1. Sisteminizi kişiselleştirin
Sistemine ekran kartı ekleyen çoğu oyuncu size en azından 200-800 $ arası parayı sadece ekran kartlarına harcadıklarını söyleyecektir. Üst seviye bir oyun sistemi size en azından 2000 $'a patlayabilir. Yani bu ilk püf noktayı okurken ilk önce oyun deneyiminden neler beklediğinizi göz önünde bulundurmalısınız. Eğer bütçeniz size en iyi parçalardan oluşan, kişiselleştirilmiş bir sistem almanıza izin veriyor ise hazırsınız demektir. Diğer taraftan nakit paranız yok ama kredi kartınız ve vade farkı eklenmeden satın alabileceğiniz imkanlar varsa sisteminiz için hemen değil ama zaman içerisinde de ödeme yapabilirsiniz.
Ayrıca tüm parçaları bir kerede alma imkanınız varsa istediğiniz konfigürasyonu hemen alma şansınızda var. Ama nerede paradan tasarruf yapacaksınız? Gelecekteki gelişmelere ayak uydurabilecek tarzda bir sistem toplamalısınız yoksa bu uzun yolda tahmin ettiğinizden daha fazla para harcarsınız.
Anakartınızın daha hızlı işlemcilere destek verdiğinden emin olun. Öyle ki ilerde daha hızlı ve dinamik bir işlemciye ihtiyacınız olabilir. Bunun dışında hangi anakartın, senelerdir oyun grafiklerinin standardı olmuş olan AGP'yi gölgede bırakan PCI-Express'e destek verdiğini kontrol edin. Son olarak yeni bilgisayarınızın sadece belli markalara değil genel olarak her türlü bileşene destek verdiğinden emin olun ki ileriki yenilemelerde tasarruf yapabilesiniz.
2. Ön beklentilerinizi düşürün
Eğer bütçeniz sınırlı ise ön beklentilerinizi düşürmeniz gerekecektir. Üzülmeyin – hala zaman içerisinde performansı gelişebilecek bir sistem elde edebilirsiniz. İleriki zamanlarda üst seviye bir sistem oluşturabilirsiniz. Genel parçalara sahip, birçok genişletme slotu olan bir bilgisayar seçin ki geliriniz arttığında o sistemi geliştirebilesiniz.
3. Fırsatlara açık olun
Eğer zaten kullanılmış bir sisteminiz yoksa yerel reklamlarda taban fiyatlara satılan bilgisayarları araştırın. Temel bir sistemle başlayıp yavaşça mutlak oyuncu seviyesine ulaşabilirsiniz. Bu püf nokta size temel kapasiteyi yeniden hatırlatıyor. Temel platform, yenileme yaparken size en büyük esnekliği sağlar böylece sadece belli firmalardan alışveriş yapmak zorunda kalmazsınız.
Eski parçalar, kullanım amacı ve araştırma
4. Eski parçaları yeniden kullanın
Eski bir sistemi nasıl elde etmiş olursanız olun yeni donanımınızı oluştururken bu parçalardan yararlanabilirsiniz. Monitörünüzü (özellikle LCD'den ziyade iyi bir CRT ise), klavyenizi, fare, disket sürücü, CD-ROM sürücü ve bilgisayar kasası gibi bileşenleri yeniden kullanabilirsiniz. Anakartınız ile bütünleşik değilse eski ekran ve ses kartınızı saklayabilirsiniz. Eski PC'nizden kurtarabildikleriniz fazla olursa yeni PC'niz için sadece CPU, anakart, RAM, sabit disk gibi temel bileşenler almak zorunda kalırsınız.
5. Sistemin kullanım amacını belirleyin
Hangi parçaları kurtarmanız hangisini yeni satın almanız gerektiğini yeni sisteminizin kullanım amacına göre belirleyebilirsiniz. Tabi bir de bütçenizin miktarı var. Örneğin e-mail ve internette sörf yapmaya yönelik bir sistem istiyorsanız çift çekirdekli bir işlemciye ihtiyacınız yok. Ayrıca oyun oynamak istiyorsanız ille de üst seviye bir ekran kartına ihtiyacınız olmayabilir (sıradaki iki püf nokta sisteminiz oluşturmadan önce parçaları alırken nasıl tasarruf yapabileceğinizi anlatacak).
6. Bileşenlerin yeni varyantlarını takip edin
Mesela üst seviye ekran kartlarının performansını ve özelliklerini sağlayabilen ve yarı fiyata sahip olan ekran kartları bulabilirsiniz. Bazılara buna "tatlı nokta" da der çünkü bu noktada bileşen üst seviye özelliklere sahiptir ama fiyatı zaman içerisinde düşmüştür. Bu "tatlı" fiyat genellikle güncel bir versiyon çıkmadan önce veya çıktıktan sonra oluşan ya da yeni sürümün, eski bileşenin fiyatını düşürmesinden dolayı da ortaya çıkabilir.
7. Bileşenler için fiyat araştırın
Bir veya birkaç firmaya sadık kalmak istiyor olabilirsiniz ama iş oyun deneyiminizi arttırmaya yönelik parçalara sıra gelince en iyi tavsiye fiyat araştırması yapmaktır. Ani alışverişlerden kaçının çünkü aynı günün akşamına daha uygun fiyatlı bir bileşen bulmanız mümkündür. Bir oyun sistemi için uzun süredir bekliyorsanız biraz daha bekleyerek daha iyi bir sisteme sahip olabilirsiniz.
İhtiyacınızı belirleyin - CPU seçimi
8. Sadece ihtiyacınız olanı ihtiyacınız olduğu anda alın
Bir şey satın alırken neye ne zaman ihtiyacınız olacağını da göz önünde bulundurun. Hemen bir CPU, anakart ve ekran kartına ihtiyacınız olabilir. Ama yeni bir ses kartı veya hoparlörlere hemen ihtiyacınız olmayabilir. Bir şeyler almaya karar verdiğinizde yenileyeceğiniz parçaları ilerleyen zamanlarda alabilirsiniz. Bu paranızdan tasarruf etmenizi ve alışverişinizden sonra bütçenizin eski haline dönmesine yardımcı olur. Nelere ihtiyacınız olduğunu bu listenin geri kalanına bakarak karar verebilirsiniz ki bu listede bir oyun sistemi oluşturmak için gerekli tüm bileşenler mevcut.
9. Makul işlemci
CPU ya da başka deyişe bilgisayarınızın beyni, her programın talimatlarını yerine getirebilecek yegâne devre parçacıklarına sahiptir dolayısıyla oyun performansınız direk olarak bu mikro işlemciye bağlıdır. Ama oyun ihtiyacınız için piyasadaki en güncel, en hızlı ve en pahalı işlemciyi almanıza gerek olmayabilir. Asıl önemli olan anakartınız ve işlemciniz arasında uyumluluktur.
AMD ve Intel işlemciler senelerden beri işlemcileri ile piyasaya yol göstermişlerdir. Çift çekirdekli işlemci marketi artık bütçesini düşünenler için bile son derece uygun gözüküyor. Pentium sadece bir çözüm yolu, başka seçeneklerinizde var elbette.
Hızı MHz veya GHz olarak ölçülmüş bir CPU seçin. Bu hız aynı zamanda işlemcinin "saat hızı" anlamına da gelir. Hız ne kadar yüksek olursa performans da o kadar yüksektir – ama bildiğiniz gibi (veya öğreneceğiniz gibi) saat hızları güçlü bir işlemci seçerken dikkat etmeniz gereken tek şey değildir. Bazı yüksek hızlı CPU'lar bir soğutma sistemine ihtiyaç duyarlar, bazıları soğutma sistemi ile gelir, bazıları ise buna ihtiyaç duymaz. İşlemci seçiminiz bir denge içinde olmalıdır – çok yavaş değil, çok hızlı da değil ama dengeli. Burada verebileceğimiz en iyi tavsiye kendinize zaman ayırıp etrafa bakının, incelemeleri okuyun ve anakart seçiminizi göz önünde bulundurun.
Anakart, RAM ve Sabit Disk
10. Seçenekleri bol bir anakart
Eğer işlemci oyun donanımınızın beyni ise anakart da bu bileşkenin merkezi sinir sistemidir. Anakart, işlemciniz hakkındaki bilgiyi içerdiği bağlantılar üzerinden tüm sisteme aktarır. Önce işlemcinizi seçin ama işlemciyi satın almadan önce anakartınızı göz önünde bulundurun. Sizin de keşfedebileceğiniz gibi düşük fiyatlı bir işlemci sizi bütçenizin ötesinde bir anakarta sevkedebilir.
Anakart, işlemci ve oyun sisteminiz için gerekli tüm bileşenler için farklı bağlantılara sahiptir. Ekran ve ses kartı bütünleşik olan bir anakart satın almayı düşünebilirsiniz ama daha önceden de dediğim gibi iyi bir 3D oyun performansı istediğinizde bütünleşik kart yerine ayrı bir ekran kartı almak isteyeceksiniz. Anakartınızın PCI-Express arayüzünü destekleyip desteklemediğini öğrenin. Paranızdan tasarruf yapmak için bütünleşik ses kartını kullanmaya devam edebilirsiniz. Eğer tüm bütçenizi harcayıp süper bir ses kalitesi elde etmek veya müzik üretimi yapak isterseniz o zaman ayrı bir ses kartı isteyeceksiniz. Ses kartı hakkında ne düşünürseniz düşünün, anakartınızın ilerleyen zamanlarda daha fazla RAM'e ve üst model CPU'lara destek vereceğinden emin olun.
11. Kaliteli RAM
Seçeceğiniz anakart sahip olabileceğiniz RAM tipini ve miktarını belirler. SDRAM (daha eski, daha ucuz, ama hızlı değil), DDR SDRAM (satın almamak için bir neden yok – daha yeni, kabul edilebilir fiyat, hızlı) veya RDRAM (en yeni ve bu yüzden en pahalı) satın almak isteyebilirsiniz. Ayrıca oyun performansı için en azından 1 GB belleğe ihtiyacınız var. Bu bileşen, tanınmış bir üreticiden satın almak isteyeceğiniz tek bileşendir. Bellekler rahatça değiştirilebilir ama 1-2 GB arası kaliteli RAM satın almak istiyorsanız paradan tasarruf etmeyi bir kenara bırakmalısınız. Kingston veya Samsung belleklere bakın. Eğer bütçeniz sınırlı ise incelemelerini okuyup tatmin olduğunuz, tanınmamış markalı ve uygun fiyatlı bir bellek de alabilirsiniz.
12. SATA Sabit disk
İşte bu bileşen verilerinizin kaydedildiği yegane bileşendir dolayısıyla bu bileşeni satın alırken sisteminizin kullanım amacı çok önemlidir. Normal kullanım için 80 GB ile 120 GB arası yeterlidir ama üst seviye grafiklere ve komplike bölümlere sahip oyunlar oynamayı düşünüyorsanız çok daha fazlasına ihtiyacınız olabilir. Ayrıca sabit diskin arayüzünü veya sabit disk ile bilgisayar arasındaki alışverişi kontrol eden donanımı da göz önünde bulundurmalısınız. En popüler arayüzün ATA (Advanced Technology Attachment) olduğunu keşfedeceksiniz ve bu arayüz iki formda karşınıza çıkacak: ATA ( Parallel ATA) ve daha yeni ve hızlı olan SATA (Serial ATA). Eğer SATA ile iş yapmak istiyorsanız anakartınızın bu teknolojiye destek verip vermediğini kontrol edin.
7200 rpm dönüş hızının altında bir sabi disk seçmeyin bunun altında bir değer, aksiyon oyunlarınızı kıvrandırabilir.
Ekran kartı, Monitör, Güç Kaynağı
13. Ekran kartlarında PCI-Express arayüzünü seçin
Yeni ekran kartınızın bağlantı arayüzü önemlidir. Anakartınıza AGP veya PCI-Express slotu üzerinden bağlanabilir. Genel norm AGP tarafındaydı ama şu an daha yüksek bir veri transferi sağlayabildiği için PCI-Express ön planda. PCI-Express (sakın bunu miladını doldurmuş PCI standardı ile karıştırmayın) arayüzünün bir diğer avantajı sisteminize birden fazla ekran kartı bağlamanıza imkan vermesidir. Bununla beraber AGP bağlantısının hiçbir yanlış tarafı yoktur bilakis birçok üst seviye ekran kartı hala AGP ile gelebiliyor.
AGP ekran kartı seçtiğinizde bu teknolojiyi, ilerleyen zamanlarda çıkacak olan daha gelişmiş oyunlar nedeniyle değiştirmek zorunda kalacaksınız. Eğer PCI-Express destekleyen bir anakart alırsanız gelecekteki teknolojilere açık olursunuz. nVidia ve ATI'den şaşmayın çünkü bu firmalar ekran kartlarını oyunlar için özelleştiriyorlar. Kaliteli 3D grafikleri işleyebilmek için en az 256 MB yerel belleği bulunan ve yüksek bir piksel doldurma oranına sahip kartlara yönelmek isteyeceksiniz. Ayrıca çıkışları da göz önünde bulundurmalısınız. HD çıkışı (DVI destekleyen bir monitöre ihtiyacınız olacak), TV çıkışı veya çift monitör destekli ekran kartları ile çalışabilirsiniz. Bazı kartlar en azından iki farklı çıkışa destek veriyor.
Bir ekran kartı satın almak hiç de kolay değildir çünkü karar verilecek birçok unsur vardır. Ama sisteminizi ilerleyen zamanlarda güncelleyeceğinizi düşünün. Örneğin şuan PCI-Express'e geçene kadar, ATI RADEON X1300 Pro 256 MB AGP ekran kartını almak isterseniz 124 $ ödeyeceksiniz. Ama şuan PCI-Express'e geçerseniz fiyat farklı önemsiz olacak. Örnek vermek gerekirse nVidia GeForce 6600 LE 512 MB PCI Express ekran kartını çok daha makul bir fiyata bulabilirsiniz. ATI'nin 256 MB kartı ile nVidia'nın 512 MB kartı arasındaki fiyat farkını karşılaştırın. Eğer şuan PCI-Express'e geçme planınız varsa bu seçim size yeni bir anakart güncellemesi şartını da getirecek.
14. Monitör: LCD, CRT'ye karşı
Eğer bütçeniz sınırlıysa (ki öyle değilse bile), CRT monitörler oyunlar için hala en iyi monitörlerdir. Neden mi? LCD monitörler, CRT'leri ne kadar gözden düşürse düşürsün üreticiler hala CRT evrimine sadık kalıyorlar (mesela düz ekran CRT monitörler). Bunun dışında CRT monitörler daha iyi bir renk aralığına sahiptir, grafik ve videolara daha çabuk tepki verirler, birden fazla çözünürlükle baş edebilirler ve daha sağlamdırlar - tüm bunlara karşın LCD'ler limitli bir renk aralığına sahiptir, video ve grafiklere daha yavaş tepki verirler, tek çözünürlüğe sahiptirler ve kırılgandırlar. Avantaj yönünden bakarsak LCD'ler gözler için daha rahatlatıcıdır (titreme olmaz), daha az güç tüketirler, daha küçük ve hafiftirler.
Eğer 85 Hz (titreşimsiz) tazeleme oranını destekleyen eki bir CRT monitörünüz varsa LCD monitör alana dek onunla idare edin.
15. Güç kaynağı sorunları
Eski güç kaynağınızın, üst seviye oyun sisteminiz için yeterli olmadığını kısa bir süre içinde keşfedeceksiniz. Bu güç gereksinimi başlarda bir problem oluşturmayabilir özellikle de sisteminizi zaman içerisinde yenileyecekseniz. Ama ilerleyen zamanlarda sisteminizi soğutmaya da yardımcı olacak, en az 500 watt'lık bi güç kaynağına ihtiyacınız olacak. Toplamda ne kadar güce ihtiyacınız olacağını her bir parçanın güç gereksinimini hesaplayarak bulabilirsiniz. Sisteminize gelişmiş parçalar ekledikçe güç gereksiniminizde artacaktır o yüzden bu durumu dikkatle takip edin. Birçok oyun sistemi 500-800 watt arası bir güç kaynağına ihtiyaç duyar. Güvenilir güç kaynaklarını 200 $ civarında bulabilirsiniz.
Kasa ve optik sürücüler
16. Bilgisayar kasası
Evet, eski bir sistemin kasasını yeniden değerlendirebilirsiniz ama ilerleyen zamanlarda bu eski kasanın yeni bileşenlere uymayacağını göreceksiniz. Bu örnekte boyutun büyük bir önemi var. Dikkat edilecek başka bir unsur ise kasanın içinde yuvaların boyutları ve sayısıdır. Mesela disket sürücüler ve sabit diskler için 3,5" yuvaya, CD ve DVD sürücüler için 5" yuvaya sahip olmanız gerekir. Göz önünde bulundurmanız gereken diğer bir unsur anakartınız için yeterli yerin olup olmadığıdır. Genellikle anakartlar ATX standardına göre üretilirler. Eğer kasanız bu forma uyuyorsa sorununuz olmayacaktır. Son olarak kasanız yeni güç kaynaklarına yetecek kadar büyük olmalı ve aşırı ısınmaları engellemek için, ön ve arka taraflara fan yerleştirmeye elverişli olmalı.
17.DVD ve CD yazıcılar
Eğer hâlihazırda DVD veya CD yazıcınız varsa işiniz çok daha kolay olur. Yoksa tatmin edici hızlara sahip olan yazıcılara bakın. CD için en az 48X, DVD içinse en az 16X hıza sahip yazıcılara bakın. Harici veya dahili yazıcı alma şansınız var ki bu da bütçenize bağlı bir durum. Dahili yazıcılar genellikle daha ucuzdur ama harici yazıcıların da taşınabilirliği vardır. Bunun dışında DVD yazıcılar CD yazıcılara göre biraz daha pahalıdır ama DVD de CD ye nazaran daha çok bilgi saklayabilirsiniz. Şahsen ben 20X hızında bir Philips DVD yazıcıyı 34-46 $ arası bir fiyat yelpazesi ile keşfettim.
18. Ekstralar
Klavye ve fareyi zaman içerisinde edinebilirsiniz ayrıca sisteminizi kulaklıklar ve yeni bir oyun koltuğu ile tamamlayabilirsiniz. Cüzdanınız da ilerleyen zamanlarda çıkabilecek gereksinimler için bir miktar para bırakın.
Sonuç
Mutlak oyun sisteminizi nasıl oluşturursanız oluşturun, sabrettiğinizde her zaman paradan tasarruf yapabilirsiniz. İlerleyen zamanlarda yapacağınız güncellemeleri diğer oyuncularla tartışıp karar verebilirsiniz. Yeni sisteminizi oluşturmak için farklı makalelere ihtiyaç duyduğunuzda bunların yayımlanma tarihine mutlaka bakın. Bir seneden daha eski bir makale sizi kesinlikle yanlış yönlendirecektir.
Eğer eski sisteminizin parçalarını kullanırsanız yeni bir ekran kartı, CPU ve anakartı 300 $ civarında bir fiyatla elde edebilirsiniz. Ayrıca bu fiyatı ikinci el parçalar kullanarak düşürebilirsiniz. Yeni bir RAM ve sabit disk için 200 $ kenara koyun böylece tüm temellere sahip olmuş olursunuz.