Bilim insanları, uzun süredir Mars’ın yüzeyini anlamaya çalışıyor. Kızıl Gezegen’in yüzeyi hakkında birçok ipucu elde edilmiş olsa da, hâlâ çözülmemiş gizemler var. Son bulgular, bu sır perdesini biraz daha aralamış olabilir.
Valles Marineris’te beklenmedik bir keşif
SETI Enstitüsü’nden Janice Bishop liderliğinde çalışan bir grup astrobiyolog, Nature Communications dergisinde 5 Ağustos’ta yayımlanan araştırmalarında, Mars’ın ekvatoru boyunca uzanan dev uçurum Valles Marineris çevresinde alışılmadık bir mineral keşfettiklerini duyurdu.
Elde edilen bulgulara göre bölgede, ferrik hidroksisülfat adı verilen ve daha önce tanımlanmamış bir bileşik bulunuyor. Bu keşif, Mars’ın yüzeyini şekillendiren doğal süreçler ve geçmişte yaşam ihtimali hakkında değerli ipuçları sağlayabilir.
Sülfatlar neden önemli?
Kükürt, hem Dünya’da hem de Mars’ta yaygın bulunan bir elementtir ve genellikle diğer elementlerle birleşerek sülfat mineralleri oluşturur. Bu mineraller Dünya’da suda kolayca çözünür. Ancak Mars’ın kuru atmosferi, yüzeydeki sülfatların uzun süre korunmasına olanak tanımış olabilir. Bu da araştırmacılara, gezegenin erken tarihi hakkında eşsiz bilgiler sunuyor.
Katmanlı yapılar ve gizemli bantlar
Araştırmacılar, Valles Marineris çevresindeki sülfat açısından zengin alanlara odaklandı. Yörünge verilerinde görülen gizemli spektral bantların yanı sıra, katmanlı sülfat yapıları özellikle dikkat çekti. Bir bölgede, alt katmanlarda monohidratlı ve ferrik hidroksisülfatlar, üstte ise polihidratlı sülfatlar bulundu.
Laboratuvar deneyleri ve volkanik izler
Ekip, bu mineralleri laboratuvar ortamında yeniden üretmeye çalıştı. Sonuçlar, ferrik hidroksisülfatın yalnızca oksijenin varlığında oluşabileceğini ve bu süreçte suyun açığa çıktığını gösterdi. Dahası, bu reaksiyonun yalnızca yüksek sıcaklıklarda gerçekleştiği belirlendi. Bu bulgu, mineralin volkanik aktivitelerle ilişkili olabileceğini ortaya koyuyor.
Yeni bir mineral olabilir
Laboratuvar deneylerinde oluşan bileşiğin benzersiz kristal yapısı ve ısıl dayanıklılığı, bunun tamamen yeni bir mineral olabileceğine işaret ediyor. Ancak bilimsel olarak “yeni mineral” statüsü kazanabilmesi için, aynı bileşiğin Dünya’da da bulunması gerekiyor.