NASA, Jüpiter’deki kamerasını “hack’leyerek” onardı

Jüpiter yörüngesinde görevini sürdüren Juno’nun kamerası yıllarca sorunsuz çalıştıktan sonra bozuldu. NASA mühendisleri ise, sıra dışı bir çözümle kamerayı yeniden çalışır hale getirdi.

NASA, Jüpiter’deki kamerasını “hack’leyerek” onardı

NASA, Jüpiter'e gönderilen Juno uzay aracında yer alan kameranın geçtiğimiz yıl arızalandığını, ancak beklenmedik bir yöntemle bu sorunun uzaktan çözüldüğünü açıkladı. Kamera, Dünya’dan milyonlarca kilometre uzakta adeta "hack’lenerek" yeniden çalışır hale getirildi.

Juno, 2011 yılında fırlatıldıktan sonra 2016’da Jüpiter yörüngesine girmişti. Görev süresi boyunca dev gezegenin atmosferi, manyetik alanı ve uyduları hakkında değerli veriler toplayan uzay aracı, üzerindeki JunoCam isimli kamerayla da büyüleyici görseller gönderdi.

JunoCam başta sadece sekiz yörünge boyunca dayanacak şekilde tasarlanmıştı. Çünkü kamera, uzay aracının içindeki koruyucu titanyum bölmenin dışında yer alıyor ve Jüpiter'in yoğun radyasyonuna doğrudan maruz kalıyordu. Ancak beklentilerin ötesine geçerek tam 46 yörünge boyunca sorunsuz çalıştı. Ta ki 47. turda, görüntü kalitesindeki ciddi düşüşle birlikte arızalanana dek.

NASA uzmanları, arızanın nedenini güç kaynağındaki bir voltaj regülatörüne bağladı. Ancak uzay aracı Dünya’dan yaklaşık 595 milyon kilometre uzaklıkta olduğundan, fiziksel bir müdahale imkansızdı. Bunun üzerine mühendisler alışılmadık bir çözüm denedi: "Isıtarak onarmak." Bu yöntem, malzemeleri ısıtarak iç yapılarındaki kusurları gidermeyi amaçlıyor. JunoCam’in tek ısıtıcısı kullanılarak kamera 77 derece Fahrenheit (yaklaşık 25 derece Celsius) sıcaklığa kadar ısıtıldı. Bir süre sonra sonuçlar geldi: Kamera tekrar çalışmaya başladı.

Ancak sevinç kısa sürdü. Kamera yeniden bozulduğunda, ekip farklı yazılımsal yaklaşımlarla görüntüleri işlemeyi denedi, ancak başarılı olamadı. Son çare olarak ısıtma işlemi bu kez daha yüksek sıcaklıkta tekrarlandı. Ve yine işe yaradı. 2023'ün sonlarında Juno, Jüpiter'in volkanik uydusu Io’nun yakınından geçerken, kamera yeniden net görüntüler göndermeye başladı.

NASA’nın açıklamasına göre bu başarılı “ısıl onarım” yöntemi, Juno’daki diğer bazı sistemlerde de denendi. Her ne kadar sonuçları henüz net olmasa da, elde edilen deneyim gelecekteki uzay görevleri açısından oldukça değerli. Juno görevinin baş araştırmacısı Scott Bolton, "Bu tür tekniklerle çok uzaklardaki uzay araçlarını nasıl onarabileceğimizi öğreniyoruz. Bu bilgi, hem askeri hem ticari uydular için önemli olacak" dedi.