Desenlerinin benzersiz ve kalıcı olması sebebiyle, parmak izleri adli tıp ve güvenlik alanlarında çok önemli bir araç olarak kabul edilir. Tek yumurta ikizleri dahil olmak üzere, henüz aynı parmak izi desenini paylaşan iki kişi bulunamadı. Parmak izleri o kadar benzersizdir ki, kendi parmak izleriniz bile birbiriyle eşleşmez.
Ancak şimdi, yapay zekayı (AI) kullanan yeni araştırmalar, adli parmak izi tespitinin gidişatını değiştirebilecek iddialarda bulunuyor.
Parmak izlerinin olay yeri incelemelerinde bu kadar önemli olmalarını sağlayan bu benzersizlik olsa da, aynı kişiye ait farklı parmak izlerinin (kişi içi parmak izleri) eşleştirilememesi, adli delillerin bağlanmasında büyük sıkıntılar yaratabiliyor. Columbia Üniversitesi araştırmacıları ise, aynı kişinin parmak izlerinin benzersiz olmadığını, yalnızca onları yanlış şekilde karşılaştırdığımızı öne sürerek "kişi içi parmak izlerini" yüzde 99,99 güvenle eşleştirebilen bir yapay zeka modeli oluşturduğunu iddia ediyor. Başka bir deyişle bir kişiye ait farklı parmakların izleri arasında güçlü bir bağlantı ve benzerlik olduğu öne sürülüyor.
Parmak izi desenleri, parmakların uç kısımlarındaki yükseltilmiş çıkıntılardan ve girintili oluklardan oluşur. Şu anda parmak izleri, döngüler, halkalar ve kemerler olmak üzere üç kategoriye ayrılan sürtünme sırtı desenleri karşılaştırılarak analiz ediliyor. Analistler, izin özelliklerini tanımlamak ve karşılaştırmak için “minutiae” olarak bilinen çıkıntı özelliklerini kullanıyor.
Ancak yeni yapay zekanın karar verme süreci ikili modellerin, çıkıntı yöneliminin, çıkıntı yoğunluğunun ve ayrıntıların analizine dayanıyor. Tekillik olarak bilinen parmak izinin merkezine yakın döngüleri ve halkaları analiz ederek, kişi içi parmak izi benzerliklerinin çoğunun çıkıntı yönelimi ile açıklandığını buldular ve ayrıntı haritalarının analiz kategorileri arasında en az güvenilir olduğu sonucuna vardılar. Ayrıntı analizinin aynı parmak eşleştirmesi için en doğru yöntem olabileceğini, ancak kişi içi parmak izlerinde meydana gelme olasılığı düşük olan tek parmak izi özelliklerine odaklandığını, bu durumun parmaklar arası eşleştirmeyi daha az doğru hale getirdiğini ileri sürüyorlar.
Model, ABD hükümetinin yaklaşık 60.000 parmak izi ve 525.000 görüntüden oluşan halka açık veri tabanı kullanılarak eğitildi. Yapay zekanın performansının farklı cinsiyetler ve ırk grupları arasında tutarlı olduğunu ve tüm gruplardan örneklerle eğitildiğinde en iyi performansı gösterdiğini buldular. Verilerin analiz edilmesine yardımcı olan Columbia Mühendislik bölümünden Aniv Ray, yaptığı açıklamada, “Binlerce parmak izi yerine milyonlarca parmak izi üzerinde eğitildiğinde bunun ne kadar iyi performans göstereceğini hayal edin” dedi.
Ekip, bu yapay zeka modelinin gelecekte potansiyel ipuçlarına öncelik vermek, masum şüphelileri temize çıkarmak ve çözülmemiş vakalar için yeni potansiyel ipuçları yaratmaya yardımcı olmak için kullanılabileceğini umduklarını vurguluyor.
Ancak araştırma çeşitli eleştirilerle de karşılaştı. Makale, köklü bir adli tıp dergisi tarafından, anonim bir uzman inceleyici ve editörün “her parmak izinin benzersiz olduğu iyi bilinmektedir” ve kişi içi benzerlikleri tespit etmek mümkün değildir sonucuna varması ile başlangıçta reddedildi.
Makale, modelin daha büyük ve daha çeşitli bir veri seti üzerinde eğitilmesi ihtiyacını kabul etse de, yapay zekanın cezai mahkumiyetlerde kesin delil sağlayacak kadar güvenilir sonuçlar üretip üretemeyeceği henüz bilinmiyor.
Çalışma Science Advances’da yayınlandı.