Amazon'un kurucusu Jeff Bezos ve kendisiyle benzer düşüncelere sahip bir grup insan, 10.000 yıl dayanacak şekilde tasarlanan anıtsal bir saat inşa etmeyi planlıyor. Bu saatin amacının, “uzun vadeli düşünmenin” simgesi olmak ve insanlara, insan ömrünün sınırlı kapsamının çok ötesinde hayal kurma konusunda ilham vermek olduğu söyleniyor.
Proje, bu fikri ilk kez 1980’lerde öneren bilgisayar bilimcisi Danny Hillis’in buluşu. Hillis, 1995 yılında WIRED Magazine için yazdığı bir makalede “Yılda bir kez tik tak eden bir saat yapmak istiyorum. Yüzyıl ibresi her 100 yılda bir ilerleyecek ve milenyumda guguk kuşu çıkacak. Acele edersem, guguk kuşunun ilk kez çıkışını görmek için saati zamanında bitirebilirim.”
Bu plan uzak bir hayal olarak kalmadı. Hillis, çalışmasını ilerletmek için Stewart Brand ile ortaklık kurdu ve “uzun vadeli düşünmeyi teşvik etmeyi” amaçlayan, kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Long Now Vakfı’nı kurdu. Daha sonra da dev saatin yapımına 42 milyon dolar yatırdığını söylenen Bezos’tan destek aldılar.
Brand, saatin felsefesini açıklayan bir paylaşımda, “Medeniyet kendisini patolojik derecede kısa bir dikkat aralığına doğru döndürüyor. Kısa görüşlülüğü düzeltecek bir tür dengelemeye ihtiyaç var” dedi ve devam etti: “Böyle bir saat, eğer yeterince etkileyici ve iyi tasarlanmışsa, insanlar için derin zamanı temsil edebilir. Ziyaret edilmesi karizmatik, üzerinde düşünülmesi ilginç ve kamusal söylemde ikonik hale gelecek kadar ünlü olmalıdır. İdeal olarak, Dünya’nın uzaydan çekilmiş fotoğraflarının çevre hakkında düşünmek için yaptığının aynısını, zaman hakkında düşünmek için de aynısı yapılabilir. Bu tür simgeler insanların düşünme biçimini yeniden şekillendiriyor.”
10.000 Yıllık Saat “yüzlerce metre yüksekliğinde” olacak ve Batı Teksas’taki bir dağın derinliklerinde yer alacak, ancak tam boyutları hakkında henüz bir açıklama yapılmadı. Uzun süre dayanacak şekilde tasarlanmış düzinelerce geniş kadran ve ortam müziği ustası Brian Eno tarafından tasarlanan bir zil üreteciye sahip olacak.
Saatin kurulumu 2018’de (ya da Long Now Vakfı’nın kullanmayı sevdiği şekliyle 02018 yılında) başladı. Ancak hazırlık çalışmaları, yani saatin bulunduğu alanda yapılan kazılar çok önceden başlamıştı. 2012 yılında Bezos, saat için 152 metre derinliğindeki dikey kuyuyu kazmayı yeni bitirdiklerini açıklayan bir güncelleme yayınladı. Projenin web sitesine göre herhangi bir tamamlanma tarihi belirlenmedi ve şimdilik saatin küçültülmüş bir prototipi Londra Bilim Müzesi’nde sergileniyor.