İnterneti uçsuz bucaksız bir kütüphaneye benzetmek mümkün. Milyonlarca dergi ve kitapla dolu olan bu bilgi ağının kütüphaneden farkı, farklı bölümlere yerleştirilmiş kitap ve dergilerin herhangi bir sınıflandırmaya sahip olmaması. O halde temel olarak yapılması gereken ilk şey, internette bir konuyu araştırırken hangi kriterleri kullanabileceğimizi bilmek.
İNTERNET ADRESİNİN BAŞLANGICI
Internet ağındaki her bir web sitesi, bilgi veya program mutlaka bir adrese sahiptir. Bu adrese URL (Uniform Resource Locator) adı verilir. Internet adresleri çoğunlukla http:// ile başlar, ancak web sayfasından öte dosya alışverişini mümkün kılan sitelerde ftp:// kısaltması da adresin başına gelebilir. Daha sonra sayfanın tanımlayıcı ismi gelir. Bu isim tek başına ana sayfayı simgeler. Web sitelerinde anasayfa altında birçok alt sayfa yer alır. Örnek olarak; http://www.chip.com.tr adresini ele alalım. CHIP dergisinin internet adresi, kendi bilgilerini internete açıyor ve bu sayede ilgili haber ve bilgileri PC dünyasına duyurma görevi üstleniyor.
Sitenin farklı sayfalarına giden bağlantılar, ana sayfa üzerinde bulunuyor. Ayrıca ara sayfalarda da ana sayfa ve diğer sayfalara bağlantılar yer alabilir.
Adresin İkinci Bölümü
ADRESİN İKİNCİ BÖLÜMÜ
Internet adresinin ikinci kısmı sunucunun bir klasör veya alt klasörü olabilir. Sitenin içeriğinde herhangi bir bilgi arayan kullanıcı için çeşitli bilgiler sıralıdır, yani tıpkı bilgisayarınızdaki klasör ve alt klasörlere benzer. Tek fark bu klasörler içindeki bilgilerin dünyanın her yerinden milyonlarca insan tarafından görülebilmesi...
Adresin ikinci kısmı çok uzun olabilir, çünkü sizi ilgilendiren bilgilere ulaşıncaya kadar içice geçmiş birçok klasörün görüntülenmesi gerekebilir. Örneğin Tucows sitesinde bir yazılımla ilgili ayrıntılı bir inceleme yapmak istiyorsanız; siteye giriş adresi www.tucows.com/dizin/altdizin/altdizin/altdizin/altdizin olabilir. Bu sıralama bulmak istediğiniz alt klasöre ulaşıncaya kadar devam eder.
.com ve Kardeşleri
.COM VE KARDEŞLERİ
İnternetle en az bir kez dolaşmış kullanıcılar, sitenin ana sayfa isminden hemen sonra bir nokta ve bir kısaltmanın olduğunu görmüştür. Bu kısaltmalar "com", "net", "org" şeklinde olabilir.
Kısaltmaların açıklanması en sona bırakıldı; çünkü bu konu oldukça ayrıntılı. Internet son yıllarda akıl almaz şekilde yaygınlaştığından, biraz düzen getirmek amacıyla dünya çapında tanınan değişik organizasyonları temsil ediyorlar.
Site isimlerinin tahsisi için kurulan organizasyonun adı ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). Site isimleri, içeriklerini ya da coğrafi konumlarını belirten son eklerle gelirler. Eğer bir site ticari amaçlı olarak, alım satım yapmak üzere kaydolduysa son eki "com" olur. Ancak dünya ağında aynı isimde sitelere de denk gelinebileceği için coğrafik son ekler ortaya çıkar. Türkiye'de son ek "tr", İtalya'da "it", Almanya'da "de" ve İngiltere'de "uk"dir (www.chip.com.tr ve www.chip.de gibi...).
Her ay dünyada milyonlarca yeni site açılıyor. Bu temel kriterler hepsine hizmet edecek alanı sağlamak açısından yetersiz kalıyorlar. Bu nedenle Registration Authority aralıksız çalışarak, her gerekli görüldüğünde yeni kısaltmalar oluşturup onaylıyor.
Site uzantıları, site içeriği konusunda da bazı bilgiler veriyor. Örneğin ".org" uzantısı organizasyon ve kurumları, "tel" uzantısı telekomünikasyon operatörlerini, "snop" uzantısı e-ticaret sitelerini, "biz" uzantısı ticari işletmeleri, "info" uzantısı genel bilgi İçeriğini gösteriyor.
Her Zevke Göre Arayışlar
HER ZEVKE GÖRE ARAYIŞLAR
Adreslerin altında yatan mantığı öğrenmek, tek başına yeterli değil. İnternette gezinirken ilgilendiğimiz bilgileri bulmamıza yardım eden araçlar arlık vazgeçilmez bir hal aldı. Bunun için takip edilecek iki yol var: Dizin servislerine veya arama motorlarına başvurmak. Arama motorları, internet ağını sürekli gezerek her buldukları sayfanın metnini arşivlerler. Bu amaçla kullanılan küçük yazılımlara spider (örümcek) adı verilir. Web dizini olarak adlandırılan servisler araştırmaya açık siteler sunarlar. Bu durumda örneğin önce müzik kategorisine tıklarsınız, sonra Türk şarkıcılar bölümüne girersiniz ve beğendiğiniz şarkıcıyla ilgili sitelerin listesi görüntülenene kadar devam edersiniz.
Günümüzde arama motorlarının gördüğü ilgi akıl almaz boyutlara ulaşmış durumda. Bu yüzden sayısız arama motorunu kullanma şansına sahip olabiliyoruz.
İnternet Dosyalarının Uzantıları
İNTERNET DOSYALARININ UZANTILARI
Bilgisayarda oluşturulan belgeler, dosya uzantılarıyla birbirlerinden ayrılırlar (Word için .doc, Excel için .xls gibi). Dolayısıyla kullanılan yazılıma ve teknolojiye göre internet sayfalarının uzantıları da farklılık gösterir (html, xml, asp gibi)
Terimler
… TERİMLER …
HTTP (Hyper Text Transferi Protocol): Web sayfası adreslerinin ön ekini, adres yazdığınız alana yazmanız şart değil. Bu ek internet tarayıcınız tarafından otomatik olarak görüntülenir.
FTP (File Transfer Protocol): Dosya ve program takası veya alımı amaçlı internet sayfalarının ön eki.
URL: İnternet ağında ulaşmak istediğiniz hemen her şey, belli bir adrese sahiptir. Bu adreslere genel olarak URL adı verilir. URL'ler çok farklı tiplere sahip olabilir. Başlarında genellikle HTTP veya FTP kısaltması bulunur. Eğer herhangi bir siteyi ziyaret edecekseniz, bu sitenin adresini de bilmelisiniz.