2 yıl önce NASA’nın OSIRIS-REx göreviyle Bennu asteroidinden Dünya’ya getirilen değerli örnekler, bilim dünyasını meşgul etmeye devam ediyor. İki yıldan uzun bir süredir incelenen bu uzay kayası numunelerinde, bildiğimiz şekliyle Dünya’daki yaşamı başlatmak için gereken moleküllerin neredeyse tamamı zaten bulunmuştu. Şimdi ise bilim insanları, eksik son bileşen olan şekeri de keşfettiklerini duyurdu.
Yayımlanan yeni bir dizi bilimsel makale, Bennu örneğinde Dünya'daki yaşam için temel olan şekerlerin, ayrıca yıldız tozunun ve "uzay sakızı" olarak adlandırılan polimer bir maddenin varlığını ortaya koydu.
Tohoku Üniversitesi’nden Yoshihiro Furukawa liderliğindeki araştırmacılar, Bennu’nun numunesinde beş karbonlu şeker riboz ve uzaydan gelen bir örnekte ilk kez altı karbonlu glikozu keşfetti. Daha önce DNA ve RNA’yı oluşturan beş temel nükleobazın ve amino asitlerin varlığı zaten rapor edilmişti. Şekerin de eklenmesiyle, artık asteroidin RNA molekülünü oluşturmak için gereken tüm bileşenlere sahip olduğu bulundu.
Ribozun, daha önce meteoritlerde bulunması, yaşamın Dünya’ya gök taşları aracılığıyla gelmiş olabileceği teorisini destekliyordu. Ribozun bozulmamış Bennu örneğinde bulunması ise bu teoriyi daha da güçlendiriyor.
Ancak DNA’nın temel bileşeni olan deoksiribozun bulunmaması dikkat çekici. Furukawa, günümüzdeki yaşam karmaşık DNA, RNA ve proteinlere dayansa da, ilk yaşamın daha basit olabileceğini ve RNA’nın ilk fonksiyonel biyopolimer için en güçlü aday olduğunu belirtiyor. RNA, hem genetik bilgiyi depolayabilmesi hem de biyolojik reaksiyonları katalizleyebilmesiyle yaşam için çok önemli bir role sahip.
Asteroit tarihinden ilkel bir polimer: Uzay sakızı
Diğer bir keşifte ise, araştırmacılar örneklerde başlangıçta yumuşak ve esnek olan, ancak zamanla sertleşen polimer bir madde tespit etti. Bu, zengin miktarda nitrojen, karbon ve oksijen içeren sakız benzeri bir malzeme olarak adlandırılıyor. Bilim insanları, bu antik uzay sakızının, amonyak ve karbondioksitin radyasyon altında oluşturduğu karbamat adı verilen bir bileşikten kaynaklandığını düşünüyor.
Bennu'nun, çok daha büyük bir ana gezegenin parçalarından oluştuğu ve bu ilkel gezegenin su ve ısıya sahip olması gerektiği tahmin ediliyor. Bu bulgularla birlikte, Bennu asteroidi, Güneş Sistemi’nin ilk günlerinden kalma ve 4,5 milyar yıldır korunan moleküler hazineleriyle bilim için değerli bir kaynak olmaya devam ediyor.