Gelecekte Mars’ta kurulacak koloniler için iletişim ve navigasyonu sürdürmek amacıyla, bilim insanları yepyeni bir zaman dilimi oluşturulması gerektiğini savunuyor. Araştırmalara göre, Mars’taki saatler Dünya’dakinden günlük 477 mikrosaniye daha hızlı işliyor.
Bu çok küçük ve önemsiz gözüken fark, uzun vadede ciddi sonuçlar doğuruyor. Her on yılda Mars saatleri, Dünya'nın 1,7 saniye önüne geçiyor. Bu tuhaf durumun arkasında, zamanın evrenin her yerinde aynı hızda akmadığını gösteren Einstein’ın genel görelilik yasaları yatıyor. Kütleçekiminin daha zayıf olduğu yerlerde zaman daha hızlı aktığı için, kütleçekimi Dünya’dan beş kat daha zayıf olan Mars’ta astronotlar Dünya'daki meslektaşlarından biraz daha hızlı yaşlanacak.
Dört cisimli kaos: Zamanı kim değiştiriyor?
Mars yüzeyindeki kütleçekiminin zamanın akışı üzerindeki etkisini hesaplamak, gezegenin Güneş Sistemi'ndeki diğer kütleçekimlerinden güçlü bir şekilde etkilenmesi nedeniyle zor. Dünya’nın dairesel yörüngesinin aksine, Mars'ın eliptik yörüngesi ve Jüpiter ile Satürn gibi gaz devlerine olan mesafesi, gezegenin maruz kaldığı kütleçekimi miktarının yıl boyunca sürekli değişmesine neden oluyor. Uzmanlar, Güneş, Dünya, Ay ve Mars'ın birbirini etkilemesinden kaynaklanan bu “dört cisimli” karmaşık sorunun, zamanlamadaki varyasyonları büyüttüğünü belirtiyor.
Yapılan hesaplamalara göre, Mars’taki saatlerin Dünya’ya göre ne kadar hızlı çalıştığını etkileyen kütleçekimi miktarı, sadece bir yıl içinde günlük 226 mikrosaniyeye kadar değişiyor.
İletişim için hayati olan milisaniyeler
Bu zaman farkı, ilk bakışta önemsiz gibi görünse de, teknoloji için kritik önem taşıyor. Modern navigasyon ve iletişim sistemleri, inanılmaz derecede hassas saatlere bağımlıdır. Örneğin, 5G ağlarının onda bir mikrosaniye hassasiyetinde senkronizasyona ihtiyaç duyuyor.
GPS sistemleri de, sinyallerin uydu ve alıcıya ulaşma süresini ölçerek çalıştığı için, iki gezegen arasında uyumlu iletişim ve navigasyon sistemlerinin kurulması için zaman konusunda ortak bir standardın oluşturulması hayati önem taşıyor.
Bu durum şu an için acil bir sorun olmasa da, Mars’ta yerleşimler kurulmaya başladığında hızla önemli bir mesele haline gelecek. Bilim insanları, Mars yüzeyinin keşif araçlarıyla dolması onlarca yıl sürse bile, şimdiden diğer gezegenlerde navigasyon sistemleri kurmanın gerektirdiği sorunları incelemenin faydalı olduğunu vurguluyor.