Internet Archive (İnternet Arşivi), artık Amerika Birleşik Devletleri'nin resmi federal emanet kütüphanelerinden biri oldu. Böylece, halkın kamuya açık hükümet belgelerine daha kolay ulaşabilmesini sağlayan 1.100'den fazla kütüphane ağının bir parçası haline geldi. Bu önemli gelişme, Kaliforniya Senatörü Alex Padilla tarafından Hükümet Yayıncılık Ofisi'ne gönderilen bir mektupla resmileştirildi.
Padilla mektubunda, “Internet Archive'in dijital öncelikli yaklaşımı, onu modern bir federal emanet kütüphanesi olarak ideal kılıyor. Giderek dijitalleşen dünyamızda kamuya açık federal belgelerin erişimini genişletiyor” dedi.
200 yılı aşkın süredir süregelen bir sistem
Federal Emanet Kütüphanesi Programı, 1813 yılında ABD Kongresi tarafından kuruldu. Program, vatandaşların hükümetle ilgili bilgilere erişimini sağlamak amacıyla oluşturuldu. Her Kongre üyesi, örneğin bütçeler, başkanlık raporları, federal düzenlemeler ve nüfus sayımı verileri gibi belgeleri saklamak üzere en fazla iki kütüphane belirleyebiliyor.
“Belgelere daha yakınız”
Internet Archive’in kurucusu Brewster Kahle, yeni statünün kamu yararına işlevini vurguladı ve "bu program sayesinde hükümet belgelerine doğrudan kaynaklarından ulaşabiliyoruz. Bu da belgelerin daha güvenli bir şekilde Arşiv’e aktarılmasını sağlıyor ve kamuya açık hale getiriyor" dedi. Kahle ayrıca, Internet Archive'in dijital koruma konusundaki deneyimiyle diğer kütüphanelere de yol gösterebileceğini belirtti.
Zorlu süreçler: Hukuki mücadeleler ve baskılar
Internet Archive, son yıllarda bazı yasal sorunlarla karşı karşıya kaldı. Özellikle COVID-19 salgını sırasında dijital kitap ödünç verme uygulaması nedeniyle büyük yayıncılarla davalık oldu. 2023 yılında bir mahkeme kararıyla yarım milyondan fazla başlık platformdan kaldırıldı.
Daha yakın zamanda ise müzik devleri, Arşiv’in “Büyük 78 Projesi” kapsamında paylaştığı eski plak kayıtları nedeniyle dava açtı. Bu dava kaybedilirse Internet Archive, 700 milyon dolardan fazla tazminat ödemek zorunda kalabilir ve hatta kapanma riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Tüm bu gelişmelere rağmen Internet Archive büyümeye devam ediyor. Kahle, “Ekim ayında Arşiv, 1 trilyon sayfalık bir dönüm noktasına ulaşacak. Bu sadece teknolojinin değil, aynı zamanda halkın bilgiye erişiminin gücünü de yansıtıyor” dedi. Ona göre bu başarı, halkı bilinçlendirmeye çalışan kütüphaneler, insanlar ve hükümetler için bir ortak çaba örneği.