İki yıl önce araştırmacılar, Mars'ın Güney Kutbu'nun altında muhtemelen büyük bir gölün bulunduğunu duyurmuşlardı. Yeni gözlemler bu gölün varlığını sadece doğrulamakla kalmadı, yalnız olmadığını da ortaya çıkardı.
Nature Astronomy'de bildirildiği üzere yaklaşık 20 kilometre genişliğindeki ana gölün çevresinde birden fazla su kütlesi bulunuyor. Bu su kütleleri, birbirlerinden kuru toprak parçaları ile ayrılıyor ve tamamı Mars'ın yüzeyinin yaklaşık 1,5 kilometre altında, Planum Australe olarak tanımlanan bölgede yer alıyor.
Bulunan suyun nasıl sıvı olarak kalmayı başardığı ise şimdilik gizemini koruyor. Su kütlelerinin sıcaklığının yaklaşık -68°C olması bekleniyor. Dünya'da Antarktika'daki buzul-altı göller üstlerindeki buzun basıncı sayesinde sıvı kalmayı başarıyorlar. Ancak Mars'ın dondurucu sıcaklığında suyun sıvı kalması için sadece üzerindeki buzun basıncı yeterli değil. Bu yüzden araştırmacılar, bu göllerin çok yüksek yoğunluğa sahip olan çok tuzlu göller olduklarını düşünüyorlar. Ayrıca yeni gözlemler, bu göllerin yeni veya geçici olmadıklarını da gösteriyor; göller, jeolojik olarak uzun bir süredir varlıklarını korumakta.
2018 yılındaki keşif sırasında, gölün altında potansiyel jeotermal kaynakların bulunabileceği ve bunlar sayesinde gölün sıvı kalabileceği de düşünülmüştü ancak diğer üç su kütlesinin bulunması, bu durumun ihtimalini oldukça azaltıyor.
Keşif, Mars Express uzay aracında bulunan MARSIS (Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosphere Sounding) ile yapıldı. 2018 yılında, bölgelerin 29 gözlemi ve bir miktar zekice veri işleme yapılarak göl keşfedilmişti. Uzay aracı, yeraltı malzemeleri tarafından geri yansıtılan radar dalgalarını kullanıyor.
Mars'ın bu bölgesi, bu tür taramalar için oldukça elverişli. Yüzeyin çok düz olması verileri işlemeyi kolaylaştırıyor. Yeni çalışmada ekip yaklaşımlarını değiştirdiler ve çalışmak için daha fazla veri elde ettiler. 250 kilometreye 300 kilometrelik bir alanı kapsayan 134 gözlem yapıldı.
Daha önce Antarktika ve Grönland buzul-altı göllerini araştırmak için kullanılan yöntemleri kullandılar. Ancak başka bir gezegende gölleri araştırmak çok daha farklı oluyor. Dünya'da bu gözlemler buzun 500 metre üzerinde uçan bir uçak tarafından yapılırken, MARSIS ortalama 400 kilometre yüksekliğinde çalışıyor.
Şu anda Mars'ın çevresinde yörüngede bulunan araçlar ile daha fazla araştırma ve potansiyel olarak daha fazla gölün bulunması çok zor olacak ancak ekip, Kızıl Gezegen'in Güney Kutbu'nda buzun altında saklı kalmış daha fazla suyun bulunduğunu düşünüyor.