JN.1, geçtiğimiz ayın sonlarında ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) raporunda belirtilmesinin ardından dikkat çeken en son COVID-19 varyantı olarak kayıtlara geçti. Yeni ve bol miktarda mutasyona uğramış tür, Omicron’un, spesifik olarak BA.2.86 (Pirola) varyantının soyundan geliyor ve şu anda yaygın olduğuna inanılmasa da, Avrupa ve ABD’de ortaya çıktığı görülüyor.
Rapora göre JN.1 ilk olarak Eylül ayında ABD’de ortaya çıktı ve o zamandan bu yana 11 ülkede daha tespit edildi. Ancak şu anda JN.1 veya BA.2.86 ABD’de yaygın gibi gözükmüyor. JN.1 şu anda SARS-CoV-2 virüslerinin yüzde 0,1’inden azını oluşturuyor ve Express’in belirttiğine göre dünya çapında şu ana kadar yalnızca 51 vaka bildirildi.
JN.1 varyantının farkı ne?
CDC, yeni varyant hakkında “öğrenmeye devam ettiklerini” söylese de varyantın bazı özellikleri şimdiden biliniyor. JN.1, önceki sürümü BA.2.86’dan, virüsün hücreleri enfekte etmesine yardımcı olan anahtar proteindeki tek bir mutasyonla farklılık gösteriyor.
New York Buffalo Üniversitesi’nde profesör ve bulaşıcı hastalıklar başhekimi Dr. Thomas Russo, Prevention.com ile yaptığı görüşmede “BA.2.86’nın spike proteininde 20’den fazla mutasyonu var ve bir süre önce ilk kez tespit edildiğinde bunun gerçek bir sorun olabileceğine dair bir endişe vardı” dedi. Varyantı “oldukça sinsi” olarak tanımlayan Russo'ya göre JN.1’in bağışıklık sistemimizden daha da kolay kaçması mümkün olabilir.
Ancak CDC, son verilere göre BA.2.86’nın “bağışıklığımızdan kaçmadığını veya hızla yayılmadığını” ve güncellenmiş 2023-2024 COVID-19 aşılarının onu engellediğini garanti ediyor ve JN.1’in de benzer olmasını bekliyor.
Varyant şimdiye kadar düşük bir yayılıma sahip gibi gözükmesine rağmen İngiltere, İzlanda, Portekiz, İspanya ve Hollanda’da vakalar bildirildi. Russo, “Fransa’da da sıklığı artıyor” ve “yaygınlaşıyor gibi görünüyor” diyor.
JN.1 varyantının belirtileri neler?
Dikkat edilmesi gereken semptomlar açısından JN.1’in önceki varyantlara benzer olduğu düşünülüyor. CDC’ye göre bu semptomların arasında ateşlenme veya titreme, öksürük, nefes darlığı veya nefes almada zorluk, bitkinlik, kas veya vücut ağrıları, baş ağrısı, tat veya koku kaybı, boğaz ağrısı, tıkanıklık veya burun akıntısı, mide bulantısı ya da kusma, ishal yer alıyor.
COVID’e karşı en iyi koruma için en son aşıları takip etmeniz öneriliyor. İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi aşı ve tarama direktörü Steve Russell, BMJ raporunda BA.2.86'nın yayılması hakkında “Yeni COVID-19 varyantlarına ilişkin endişeler nedeniyle, [aşılama] programını uyarlamamız ve onu en fazla risk altında olanlar için öne çıkarmamız hayati önem taşıyor” diyor ve ekliyor: “Soğuk aylarda bu önemli koruma için uygun olan herkesi mümkün olan en kısa sürede öne çıkmaya şiddetle çağırıyorum.”