Açık kaynak kodlu bir Linux projesi olan MeeGo, Intel'in önderliğinde geliştirilen Moblin ile Nokia'nın önderliğinde tasarlanan Maemo'yu bir araya getiren özel bir işletim sistemidir. İki farklı yapıyı tek çatı altında toplayan MeeGo, iki yapının öne çıkan özelliklerinin tek elde toplanmasını sağlamak için büyük bir fırsat olarak ortaya çıktı.
Şimdi isterseniz kullanıcıların pek de hakkında bilgi sahibi olmadığı MeeGoo'yu biraz daha yakından tanıyalım ve şu başlık altında konuyu irdelemeye başlayalım:
MeeGo ismi nereden geliyor?
Aslında MeeGo ismi yeni düşünülmüş bir marka değil; zira Linux Foundation yıllar önce meego.com alan adını (domain'ini) kendi adına kaydettirmişti. Ancak MeeGo'nun ticari marka olarak ortaya çıkmasının arkasında yatan asıl neden hiçbir şekilde bilinmiyor.
MeeGo tam olarak ne ifade ediyor?
MeeGo, Intel'in işletim sistemi Moblin ile Nokia'nın Maemo'sunu bir araya getiren özel bir işletim sistemidir. Yani MeeGo, yeni bir işletim sistemi olmasının ötesinde, bu iki işletim sisteminde bulunan yazılım, araç, ve dokümantasyonu da beraberinde getirmektedir.
Intel'in MeeGo'ya ne katkısı olacak
Moblin, bu yeni projeye tam olarak ne getirecek?
İster kabul edin, ya da etmeyin; Intel netbook alanında gücünü gün geçtikçe artıran bir isim. Özellikle "One Laptop Per Child" yani "Her çoçuğa bir laptop" projesi dahilinde ortaya çıkan ucuz laptop'larda büyük katkısı olan Intel, ardından Atom işlemcisiyle de hem maliyeti düşürmeyi bildi, hem de netbook'ların enerjisini daha etkin bir şekilde kullanabilmesini sağladı.
Yani Intel'in bu projeye katkısı daha çok donanım bazında olacak?
Sonuçta Intel, işlemci üreten bir donanım şirketi... Ancak Moblin'in yazılımsal yönü de oldukça gelişmiş durumda. Örneğin Apple'ı ele alalım... Yıllar önce donanım markasıyken uygulama alanında da kendini gösteren Apple'ı baz alacak olursak, Intel için de bu durumu aynı paralelde değerlendirmek mümkün. Yani insanlar donanımınızı seviyorsa, ister istemez yazılımınızı da sevme eğilimine giriyor. Bu sebeple Intel de çalışmalarının büyük bir kısmını bu yeni proje üzerinde yoğunlaştırmış durumda...
Bunun sonucu olarak da Moblin çok daha hızlı bir şekilde açılabildiği gibi, fazla disk alanına da ihtiyaç duymuyor ve kişiselleştirilebilir kullanıcı arabirimine sahip. Kısacası Intel'in Moblin üzerindeki çalışmalarının hepsi MeeGo'ya da kayacak.
Nokia'nın projedeki yeri ne olacak
Peki ya Maemo'nun yeni projedeki yeri ne olacak?
Birkaç nedenden dolayı Maemo'nun Moblin gibi bahsedecek büyük bir başarısı yok. İlk olarak şunu söyleyebiliriz ki, Maemo uzun bir süre Nokia'nın "internet cihazları" yani Nokia 770, N800, N810 ve daha çok N900'de kullanıcıların karşısına tek seçenek olarak ortaya çıktı. Ancak bu cihazlar daha çok niş bir tabakaya hitap ettiğinden, Intel'in netbook'larda başardığının aksine Maemo bu telefonlarla yaygınlaşma şansı bulamadı. Bir de birkaç yıl önce Nokia, Qt üreticisi Trolltech'i bünyesine kattı ve Maemo'nun bir noktaya kadar Qt'ye doğru kayacağı görüldü.
Yani Maemo Qt'yi kullanıyor?
Pek değil... Nokia'nın 2008 yılında Trolltech'i satın almasını bir yana bırakacak olursak, Maemo altında Qt'ye olan destek geçen yıl başladı. Qt desteğine sahip olmak elbette sistemin gerçekten de Qt'yi kullandığı anlamına gelmiyor. Maemo, halen GTK sistemi üzerine kurulu...
Maemo GTK ve Qt'ye, Moblin ise sadece GTK'ya sahipse, ikisini bir araya getirmek için GTK sisteminde birleştirmek gerekmez mi?
Mantıklı bir düşünce; ancak bu konu hakkında yorum yapmak oldukça güç... Yani, bu iki işletim sistemini standart bir alt yapıda birleştirmek yerine ikisinin sahip olduğu farklılıklarla yola devam etmek daha makul olabilir. Ayrıca MeeGo, Qt'yi kullanıcı arabirimi sisteminde de kullanacak. Diğer bir deyişle, GTK'yı standart olarak kabul edip Qt'yi göz ardı edemeyiz.
Nokia'nın bu projede olması bir rüya gibi
Bunun anlamı Clutter'ın sonu mu?
Söylediğimiz gibi Intel'in tüm çalışması MeeGo projesine kayacak ve bu projede GTK ve Clutter da olacak. Yine de şurası kesindir ki, MeeGo ile bu ikisi sadece uygulama uyumluluğu konusunda öne çıkıyor. Bu sebeple var olan uygulamalar çalışmaya devam edecek.
Nokia'nın Linux'a kaydığını düşünmek hala rüya gibi geliyor?
Nokia'nın MeeGo projesinde olması elbette çok önemli... Ancak Nokia'nın hemen bu geceden itibaren tüm donanımlarını MeeGo'ya geçireceğini düşünmek de pek makul bir yaklaşım olmayacaktır.
Zaman içinde telefonlar güçlendikçe Nokia MeeGo cihazları daha fazla görebilecek miyiz?
Şu an için öyle görünüyor; diğer yandan bu durum tamamen Nokia'nın Moblin'den aldığı optimizasyon sürecini devam ettirip ettirmemesine bağlı... Bu şekilde MeeGo daha küçük ekran ve cihazlarda yakın gelecekte işlev görebilir.
Yazılım geliştiricileri uygulamaları nasıl tasarlayacak?
Bu bizim sıkıntılı olduğumuz maddelerden biri aslında. Apple iPhone'ların tüm modelleri, örneğin 320x480 ekran çözünürlüğünde çalışıyor. Yani tüm uygulamalar aynı ekran çözünürlüğünde çalışıyor. Ancak MeeGo ile birlikte bir uygulamanın hani ekran çözünürlüğünde, ne kadar RAM'e ihtiyaç duyacağını tahmin etmek son derece güç...
Apple gibi bir uygulama mağazası olacak
1.6 GHz CPU ile 1.8 GHz CPU arasındaki fark o kadar önemli mi?
Değil elbette ; ancak MeeGo farklı bir mimariye sahip. Yani MeeGo hem Intel CPU'ları hem de ARM işlemcileri üzerinde çalışacak. Bu da Intel ve Nokia'nın ikisini de taktir edersiniz ki memnun edecek.
Paketleme sistemi nedir?
Bir uygulamayı yüklemek için bir paket yöneticisine ihtiyaç vardır. Moblin için bu RPM idi. Maemo için ise APT söz konusuydu. Bu ikili ise birini tercih etti ve MeeGo, RPM'i kullanıyor.
Kullanıcılar tek bir merkezden mi uygulamaları indirebilecek?
Aynen Apple'ın App Store'unda olduğu gibi düşünebilirsiniz.
Yani standart bir uygulama mağazası olmayacak?
Maalesef olmayacak. Onun yerine Nokia, uygulamalarını Ovi store'dan kullanıcılarına ulaştırırken, Intel ise AppUp adını verdiği ve henüz beta aşamasında olan uygulama ağıyla kendini gösterecek.
MeeGo ile ilgili daha detaylı bilgi için meego.com adresi ziyaret edilebilir.