Heykeltıraş Galaksisi, birçok açıdan Samanyolu Galaksimize benziyor. Ancak galaksinin içinde bulunduğumuz için tamamını Dünya'dan görmek mümkün değil. Buna karşılık, astronomlar için Heykeltıraş Galaksisi, iyi bir gözlem için oldukça ideal konumda. Şimdi gökbilimciler, yaklaşık 65.000 ışık yılı genişliğinde bir alanı kapsayan Heykeltıraş Galaksisi’nin ultra ayrıntılı bir görüntüsünü oluşturdu.
Astronomlar, Sculptor (Heykeltıraş) Galaksisi'nin daha önce hiç görülmemiş özelliklerini ortaya koyan ultra detaylı bir görüntü elde etti. Avrupa Güney Gözlemevi'ne (ESO) ait Şili'deki Çok Büyük Teleskop (VLT) kullanılarak bu yakın galaksi binlerce farklı renkte aynı anda gözlemlendi. Açıklamaya göre, devasa miktarda veri toplanarak galaksi içindeki yıldızların yaşamlarını kapsayan, tüm galaksi ölçeğinde bir görüntü oluşturuldu.
Görüntünün büyütülmüş halini görmek için tıklayın
ESO araştırmacısı Enrico Congiu, “Galaksiler inanılmaz derecede karmaşık sistemlerdir ve biz hâlâ onları tam olarak anlamaya çalışıyoruz. Sculptor Galaksisi tam anlamıyla ideal bir konumda: İç yapısını çözebilecek kadar yakın ama aynı zamanda bütün olarak da görebileceğimiz kadar büyük" diyor.
ESO’nun açıklamasına göre bir galaksinin yapı taşları — yıldızlar, gaz ve toz — farklı renklerde ışık yayar. Bu yüzden bir galaksi görüntüsünde ne kadar fazla renk tonu varsa, iç işleyişi hakkında o kadar çok bilgi edinilebilir. Geleneksel görüntüler yalnızca birkaç renk içerirken, yeni harita binlercesini barındırıyor. Bu da bilim insanlarına yıldızların, gazın ve tozun yaşı, bileşimi ve hareketi gibi pek çok konuda detaylı bilgi veriyor.
Araştırmacılar, NGC 253 olarak da bilinen Heykeltıraş Galaksisi’nin bu haritasını oluşturmak için Çok Birimli Spektroskopik Gözlem Aracı (MUSE) ile galaksiyi 50 saatten fazla süreyle inceledi. Yaklaşık 65.000 ışık yılı genişliğindeki bir alanı kapsamak için 100’den fazla poz birleştirildi.
Çalışmanın ortak yazarlarından, Almanya’daki Heidelberg Üniversitesi’nden Kathryn Kreckel bu haritanın gücünü şöyle açıklıyor: “Neredeyse tekil yıldız ölçeğinde yıldızların oluştuğu bölgeleri yakınlaştırarak inceleyebiliriz; ancak aynı zamanda tüm galaksiyi bir bütün olarak da analiz edebiliriz.”
Verilerin ilk analizinde, ekip galakside yaklaşık 500 gezegenimsi bulutsu (ömrünü tamamlayan yıldızlardan yayılan gaz ve toz bölgeleri) tespit etti. Ohio Eyalet Üniversitesi’nden Prof. Adam Leroy, “Gezegenimsi bulutsuları bulmak, galaksiye olan mesafeyi doğrulamamıza olanak tanıyor; ki bu da galaksi üzerine yapılan tüm çalışmaların temelini oluşturuyor” diyor.
Gelecekteki projelerde, bu harita kullanılarak gaz akışlarının nasıl gerçekleştiği, bileşiminin nasıl değiştiği ve yıldızların galaksi boyunca nasıl oluştuğu araştırılacak.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Şoke edici görüntü: SpaceX’in Starship 36 roketi alev topuna döndü!