Televizyonunuzu veya monitörünüzü günlerce aynı görüntüye maruz bıraktıysanız, bu görüntünün ekranınıza yerleştiğini ve artık gitmediğini tecrübe etmişsinizdir. Bu, ekrana kalıcı bir yanma hasarı verdiğiniz anlamına geliyor.
Aşağıda yanma sorununun nedenini ve onu engellemeye yardımcı olacak yolları sizlerle paylaştık.
Plazma Ekranlar Neden Yanar?
Plazma ekranlar, fosfor bozulması denen, CRT ekranlarda da bulunan bir sorunla karşı karşıyadır. Plazma ekranda yanma, aynı görüntünün uzun süre ekranda kalmasıyla gerçekleşir. Fosforun yoğunluğunu kaybetmesi ve sadece devamlı gösterdiği ışığı göstermesiyle yanma gerçekleşir.
LCD ve LED'lerde Yanma Olur mu?
Yanma sorunu LCD ve LED ekranlarda da yaşanır ancak kalıcı bir hasara dönüşmesi, plazma ekranlara göre daha uzun zaman alacaktır. LCD ve LED ekranlarda görüntünün "takılması" gibi ayrı bir sorun daha yaşanır. Bu, genellikle geçicidir ve kalıcı hale gelmez.
Örneğin bir resim birkaç saat boyunca ekranınızda kaldığında ve ardından oyuna girdiğinizde, bu resmin bir gölgesinin ekranda kaldığına şahit olabilirsiniz. Bu izler bir süre ekranda kalacak ancak ekrandaki görüntüler hareket ettikçe ortadan kalkacaktır.
LED ve OLED ekranlarda kalıcı olan yanmalar da gerçekleşebilir. Ekranda tek bir resim, sabit olarak gösterildiğinde, pikseller daha çabuk eskiyecektir. Piksel öldüğünde onu geri getirmenin yolu yoktur.
LED, OLED ve QLED ekranlar normal kullanım sırasında yanma sorunuyla karşılaşmayacaktır. Ancak ekranınızda bütün gün aynı görüntüyü bırakıyorsanız, ekran yanması sorunu yaşama ihtimaliniz var.
Ekran türü hangisi olursa olsun, özellikle haber kanallarının (ekrandaki haber şeritleri vb. nedeniyle) yanma sorununa yol açabildiğini söyleyelim.
LCD ve Plazma Ekranlarda Yanma Sorununu Onarma
Ekran yanma sorununu onarmanın en iyi yolu, en başından tedbirli davranıp bu sorunu engellemek. Örneğin PC'nizin başından 15 dakikadan uzun süreyle kalkmayı düşünüyorsanız, monitörünüzü kapatabilir veya Windows güç ayarlarından monitörü otomatik olarak kapanacak şekilde ayarlayabilirsiniz.
LCD ekranınızda yanma oluştuysa, buradaki gibi bir görüntüyü 12-24 saat açık bırakmayı deneyebilirsiniz (YouTube logosunu ekranınıza kazımak istemiyorsanız, elbette tam ekran olarak). Sürekli olarak hareket eden beyaz ve siyah, ekranınızdaki hayalet görüntüyü yok etmekte işe yarayabilir. Bazı TV'lerde aynı işlevi gören bir işlevin bulunduğunu söyleyelim. Ancak bunların her zaman sorunu çözmeyebileceğini unutmayın.
Bazı TV ve monitörlerde piksel yanmasını engellemeye yönelik Pixel-Shift işlevi bulunuyor. Piksel kullanımını çeşitlendiren bu işlev yanmış pikselleri onarmasa da, gölgelerin oluşmasının önüne geçebiliyor.
Hayalet görüntüleri onarmanın bir başka yolu, JScreenFix adlı programı kullanmak. Ücretsiz sürümü bulunan programı 20 dakikadan uzun süreyle çalıştırmak istiyorsanız, 25 dolar ödemeniz gerekiyor.