Flash bellekler verileri kalıcı olarak depolayan taşınabilir, birçok ortam tarafından desteklenen ve kullanılan hafıza birimleridir. Bellekler üzerinde verilerin saklanma süreleri sonsuz değildir. Bu süre tipik olarak 10 yıl civarındadır.
Bu hafıza çeşitleri başta bilgisayarlar olmak üzere; cep telefonları, cep bilgisayarları, kameralar, televizyonlar, fotoğraf makineleri ve müzik setleri gibi bir çok dijital cihazda kullanılmaktadır. Günümüzde disketlerin ve kısmen CD-ROM ların yerini almasındaki en büyük etkenler kapasitelerinin büyüklüğü, daha uzun ömürleri, küçük olmaları, gün geçtikçe ucuzlamalarıdır. Bu bellekler elektrikle yazılıp silinebilen belleklerdir.
Hafıza çeşitlerinden EEPROM'dan farkları, yazma ve silme boyutunun byte değil daha büyük bloklar halinde olmasıdır. Günümüzde flash belleklere "usb bellek" isimi de verilmektedir. Uyumlu olduğu donanıma göre içerdiği dosya sistemi değişiklik gösterebilmektedir. Yaygın flash bellek üreticilerden Kingston, Toshiba, A-Data, Twinmos, Stormax... sayılabilir.
Flash bellek içyapısı ve bileşenleri
Flash hafıza yapısı enküçük bilgi olan bitlerin içerisinde depolandığı en küçük hafıza hücreleri dizisinden oluşur. Bu dizinin satır ve sütunları vardır. Satır ve sütunların her bir kesişiminde transistorlar vardır. İnce bir oksit tabakası bu transistorları birbirinden ayırır. Elektrik yükü prensibi ile çalışır. Oksit tabakası yükün boşalmasını engellediği için veriler yıllarca saklanabilir. Oksit tabakası yazma/silme işlemlerinde zamanla işlevini yitirir.
Flash bellek diye adlandırılan hafıza çeşitleri USB arabirimini destekleyen yapıya sahiptirler. Bilgisayarların USB portlarına takılarak kullanılırlar. Markası ne olursa olsun yapıları ve kullanım biçimleri değişmez. WinXP ve WinVista bu belekleri otomatik olarak tanımaktadır. Günümüzde flash bellekler artık bootable özelliği ile de kullanılabilmektedir.
1. USB bağlantı konektörü
2. USB kontroler chip
3. Test bağlantı yeri
4. Flash hafıza
5. Yazma koruma anahtarı
6. Olası ikinci flash hafıza yeri
7. Kristal osilatör
8. Led ışık
Flash Bellek Parametreleri
Kapasite: Tüm hafıza çeşitleri gibi flash belleklerde veri depolama büyüklüğü kapasite ile ilgilidir. Kapasitesi birimi GB cinsindendir. Değeri kadar veri depolar.
İşletim Sistemi Desteği: Birçok bellek Linux, MacOsX v10.1.2, Win2000 SP3, SP4, WinXP SP1, SP2 ve WinVista işletim sistemleri ile sorunsuz çalışmaktadır. Flash bellekler Win98, WinMe, WinNT gibi işletim sistemleri tarafından sürücü kurulmaksızın çalışmamaktadır. Bunun için bazı üreticiler bu işletim sistemleri için flash bellek ile uyumlu sürücülerini bir cd veya internet üzerinden kullanıcılara sunmaktadır. Bazı üreticiler ise bu desteği vermemektedir. Flash bellek alırken kullanmanız muhtemel işletim sistemlerine uyumlu olmasını göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.
Bağlantı Hızı: Flash bellekler USB portlara bağlandığı için desteklenen USB arabirim hızı(versiyonu) iletimin bant genişliği açısından önemlidir. USB konusunda değinildiği gibi USB'nin 1.0, 1.1, 2.0, 3.0 gibi tipleri bulunmaktadır. Flash bellekler yüksek hızlı (High Speed) moda günümüzde 2.0 tipini kullanmaktadırlar. Birçok bellek geriye doğru uyumludur. Bilgisayarda USB portuna ait 2.0 sürücüsü yüklenmediyse iletim daha düşük hızda(1.1 tipine ait) gerçekleşir. İletimin olması için her iki tarafta aynı USB tipi desteği veya flash belleğin geriye uyumluluğu olması gerekir. Diğer bir deyişle bilgisayardaki arabirim ile bellek arabirimi uyumlu hızlarda olması gerekir. Burada meydana gelebilecek uyuşmazlık genelde eski bilgisayarlarla yeni flash bellekler arasında meydana gelir. Örneğin 1.0 iletim tipinde porta sahip bilgisayarın, 2.0 iletim tipindeki(geriye uyumluluğu yoksa) flash bellekle haberleşmesi mümkün değildir.
Okuma/Yazma Hızı: Flash belleğin performansını gösteren önemli bir parametredir. Okuma yazma hızı yüksek bellekler düşük olanlara göre daha hızlı çalışacaktır. Flash belleklerde yapı gereği okuma hızı her zaman yazma hızından daha büyüktür. Birimi MB/sn veya GB/sn cinsinden ifade edilir. Yüksek olması iyi bir seçim olur.
Güvenlik: Verilerin başta kopyalama olmak üzere çevresel faktörlerden ısı ve suya düşme güvenliğine de sahip olması gerekmektedir. Bazı model flash belleklerin kendisine ait donanımsal veya yazılımsal veri şifreleme teknikleri bulunmaktadır. Ayrıca her belleğin optimum çalışma sıcaklığı ve suya düşmeleri durumunda hasar görmeyecek şekilde tasarlanmışlardır.